Pişik nedir, pişik genelde bebeklerde ve çocuklarda bezlenme kaynaklı oluşabilen, zaman zaman da yetişkinlerde meydana gelebilen; bacağın iç kısımları, boyun, koltukaltı, göğüs altı ve eklem bölgelerinde oluşan kızarıklıklar ve döküntüler olarak açıklanabilir. Emzirme döneminde olan bebeklerde günlük bakım kaynaklı ya da birtakım sağlık problemlerinden kaynaklı rahatsızlıklar söz konusu olabilmektedir. Pişik, bu gibi rahatsızlıkların başında yer alır. Pişiğin neden oluştuğuna dair bilgi sahibi olmak bebeklerin bakımı ve sağlığı açısından önem teşkil etmektedir.
Bununla beraber, yetişkinlerde de karşılaşılabilen pişik kişilere oldukça rahatsızlık verebilir. Kaşıntı, yanma hissi eşliğinde döküntülerle meydana gelen pişik, tedavisi mümkün olan ve birkaç gün içerisinde geçebilecek bir rahatsızlıktır.
Pişik Nedir?
Pişik, vücutta özellikle eklem bölgeleri gibi hava almayan, katlanan kıvrım bölgelerinin ıslak ve nemli kalmasından dolayı sürtünme sebebiyle cildin tahriş olması olarak tanımlanabilir. Terleme gibi cildin uzun süre nemli kaldığı durumlar eşliğinde cilt sağlıklı ve esnek yapısını kaybederek iltihaplanır ve cilt üzerinde döküntüler oluşur. Genelde bezlenen çocuklarda idrar kaçırma sebebiyle bebek bezi ile ilişkili dermatit olarak bilinir.
Ayrıca yetişkinlerde de uzun süre nemli ve ıslak kalan bölgelerde görülebilen bir durumdur. Cildin uzun süre ıslak kalması eşliğinde ikincil enfeksiyonlar sebebiyle oluşan idrar, ter gibi vücuttan atılan sıvılar sebebiyle, yüzdükten sonra kurulanmayan bölgenin uzun süre ıslak kalarak hava almaması ya da sürtünme sebebiyle cildin tahriş olması ile karakterize bir durumdur. Bebek bezi ve kıyafet ile sık temas eden ciltte de pişik meydana gelmesi olasıdır.
Pişik Neden Olur?
Genellikle bebeklerde sıklıkla karşılaşılan bir sorun olan pişik, kirli bezin uzun süre ıslak kalması ve değiştirilmemesi kaynaklı cildin tahriş olması durumudur. Aynı zamanda cildin ıslak mendil ve bebek bezine alerji geliştirmesi durumunda, bebeğin vücudunun iyi kurutulmaması durumunda, ishal ya da katı gıdaya geçiş döneminde meydana gelebilmektedir. Pişik olan bebekler, bezi değiştirilirken normalden fazla rahatsız olabilirler ve pişik bölgeler yıkandığında ağlayabilirler. Bu durumda bebeğin tepkilerinin iyi gözlemlenmesi önemlidir. Cilt bütünlüğünün ıslaklık sebebiyle bozulması sonucunda, cilt iltihaplanır, ödem oluşur, kızarır ve yanmalar meydana gelebilir.
Bununla beraber, mantar ve bakteri oluşumu da pişiğin oluşmasına zemin hazırlar niteliktedir. Antibiyotik kullanan bebeklerde pişik oluşma ihtimali yüksektir ve ebeveynlerin bu durumda dikkatli olmaları ve önlem almaları gerekmektedir.
Yetişkinlerde de hasta bezleri, dar kıyafetler giyilmesi, bazı aktiviteler sonucu pişik oluşabilmektedir.
Pişik oluşumunda cilt yüzeyinin kurutulmaması ve temizlenmemesi, cilt bakımında birtakım hatalar yapılması pişik döküntüleri ilerleyebilir ya da geniş bir alana yayılabilir. Özellikle bölgeye yapılan kimyasal madde teması, cilt yüzeyinde tahribata sebep olarak döküntülerin alevlenmesine yol açabilir.
Pişik Nasıl Geçer?
Pişik sebebiyle oluşan döküntüler ve kızarıklıkların tedavisinde ve oluşumunun önlenmesinde ebeveynlerin bebek sağlığına yönelik daha dikkatli davranmasını ve hassas olmasını gerektirmektedir. Bebek bakımında özellikle doğru bilgiye ve yetkinliğe sahip olmak önemlidir. Pişik oluşumuna yönelik alınabilecek tedbirler ya da uygulanabilecek tedavi yöntemleri şu şekilde belirtilebilir:
- Bebek bezinin ıslak olması durumunda bezin değiştirilmesi gerekir.
- Bez ile cildin temas halinde olduğu bölgeler nemli tutulmamalı, kurulanmalı ve temizlenmelidir.
- Temizlik sırasında alkol bazlı ürünler (ıslak mendil gibi) kullanılmamalı ve tahriş olmuş bölge bol su ile yıkanmalıdır. Ayrıca ıslanmış bölge bir havlu veya mendille nazikçe tampon hareketlerle kurutulmalıdır.
- Bebek bezi bağlanırken sıkı bağlanmamasına özen gösterilmeli, cildin olabildiğince hava alması sağlanmalıdır.
- Pişik gelişen bölgelerde hekim tavsiyesiyle çinko bazlı kremler veya jellerden, vazelinli ve alkol içermeyen kremlerden nemlendiriciler kullanılabilir.
- Pişik tedavisinde, önlem amaçlı da kullanılabilen bebek pudraları cildi kurutabileceği ve tahriş edebileceği gibi bebeğin solunum yoluyla akciğerlerine de olumsuz yönde etki edebileceğinden kullanılması tavsiye edilmez.
- Yine nişasta kullanımı da bölgede mantar üremesine sebep olabildiğinden pişik tedavisinde uygulanmaması gereken bir yöntemdir.
- Pişik bölgenin temizlenmesi sırasında alkollü ürünlerin kullanılmamasıyla beraber, parfümlü, yoğun kokulu kimyasal ürünler de tercih edilmemelidir.
- Sabun kullanımı da tahrişi artırabileceği için az miktarda kullanılmalı ve ardından bölge bol su ile durulanmalıdır.
- Bebeğe giydirilen kıyafet dar olmamalı; cildin hava almasını sağlayacak, sıkmayacak ve terletmeyecek şekilde olmalıdır.
- Pişik oluşan bölgedeki döküntülerin uzun süre geçmemesi, ciltte kabarık ve ağrılı lezyonlar meydana gelmesi, bebekte ateş çıkması, pişik bölgesinde iltihaplı akıntıların oluşması durumlarında pediatri hekimine başvurmanız önem arz etmektedir.
Pişik Nasıl Tedavi Edilir?
Pişikler genelde tıbbi bir tedavi gerektirmez. Pişiğin oluşmaması için alınabilecek önlemler ve ebeveynlerin uygulayabileceği bazı yöntemler ile pişik tedavi edilebilir. Eczanelerden çocuklar için pişik kremleri temin edilebilir. Eğer pişik uzun süredir geçmiyorsa; bölgede ağrılı, akıntılı, kabarık lezyonlar mevcutsa ve vücut sıcaklığında yükselme varsa en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.