Perinatoloji, yüksek riskli gebelikleri belirlemektedir. Anne karnında bulunan bebeğin rahatsızlıklarının teşhisi ve tedavi süreci ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Perinatolojide asıl amaç, hamilelik zamanında oluşan riskli durumları belirleyip, buna göre hamileliği takip etmek ve gereken tedaviyi uygulamaktır.
Hamilelik öncesi, hamilelik sırasında ve sonrasında kişilerin risk analizi, fetüs-anne bağlantılı pek çok rahatsızlığın doğumdan evvel teşhis edilmesi, tedavi ve takip süreci planlarının uygulanması ve gerekli durumlarda zarar veren doku oluşumlarının uygulanması, tehlikeli ya da problemli hamileliklerde gebelik esnasında, doğum zamanı ve sonrasında tedavinin sonuçlanmasını içerir. Perinatoloji ikincil alan uzmanları, yetenekli destekçi sağlık personeli ve hasta danışmanlarından oluşur.
Perinatoloji "Yüksek Riskli Gebelik" Uzmanlığı
Bu dalda uzman kişiler ise perinatolog olarak adlandırılır. Perinatolog, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olan kişidir. Bu bölümde uzman olduktan sonra üst bölüm olarak da perinatoloji yani riskli gebelik uzmanlığı eğitimi görürler. Yani aynı dahiliye hastalıkları uzmanları gibi hematoloji, onkoloji vs ikincil alan uzmanı oldukları gibi o kısımda daha çok bilgi ve tecrübeye sahip olmaktadırlar. Perinatoloji bölümü de hamilelik ile alakalı ileri seviye kısımları içermekte olan bilim üzerine bir daldır.
Bu üst uzmanlık 3 yıl devam etmektedir. Bu eğitimde riskli gebeliklerin teşhisi, takip ve tedavisi konusu için bilgi ve tecrübelerini yükseltirler. Üç yıldan sonra yüksek riskli gebelik uzmanı yani perinatolog olurlar.
Riskli Gebelik Nedir? Anne ve Bebek Riskleri Nelerdir?
Hamilelikte anne ve bebek bakımından tehlike taşıyan her şey riskli gebelik alanında değerlendirilmektedir. Olağan bu durum hamile ya da bebeği için hastalığın gidişatı hakkında negatif bir risk bulunuyorsa bu durum riskli gebelik uzmanı yani perinatoloji uzmanı açısından değerlendirilmelidir.
Hamile olan annenin ilk olarak kaç yaşında olduğu önemlidir. 18 yaşından küçük gebeler adölesan gebe olarak belirtilmektedir. Genç bir adölesan hamilede; gebelik ve doğum sırasında problem yaşama tehlikesi oldukça fazladır. Yine 35 yaşın üstünde hamileliklerde de bebek düşürme vakaları, hamilelikte tansiyonun artması, gebelik şekeri meydana gelmesi, bebeklerde kromozom sayısında normal olmayan durumlar daha çoktur. Bilhassa aşırı kilolu bir kişide hamilelik tansiyonu ve gebelik zehirlenmesi daha fazladır. Hamile kişideki sara, kalp, akciğer ve karaciğer rahatsızlıkları, böbrek sorunları gibi hastalıklar hamilelikte yoğun risk oluşturur. Hamilelikte meydana gelen enfeksiyonlar hem anne hem de bebek için tehlikelidir. Gebe olan kişinin geçirdiği operasyonlar önem taşır.
Riskli Gebeliklerde Tanı ve Tedavilerde Perinatoloji
Anne adayı ve bebeğin veya anne ya da bebeğin yaşamsal tehlike taşıdığı hamilelikler riskli gebeliktir. Gebelik durumu negatif tehlike olasılığında ise gebelik uzmanı tarafından kontrolü sağlanmalıdır. Risk içeren hamileliklerde ise anne adayında, bebekte ya da plasentada problem olabilir. Bundan dolayı tecrübeli bireylerin hamilelik dönemleri takip edilmelidir. Hamileliklerin teşhis ve tedavi süreci ile ilgili risk içeren gebeliklerle perinatoloji uzmanı veya öteki ismi perinatolog ilgilenmektedir.
Yüksek riskli gebelik uzmanı; kadın doğum uzmanı olduktan sonra üç yıl daha eğitim görür. Riskli gebelik yaşama olasılığı bulunan bireyler; eski hamileliğinde tehlike taşıyan bireyler, şuanki hamileliğinde problem yaşayan bireyler, anne adayının olağan durumda gelişen tehlikeleri, doğuma ait olan tehlikeler ve bebeği kapsayan risklerdir. Gebelikten önce ve gebelik sırasında uygulanan doğru takip etme doğumda oluşacak komplikasyonları düşürür.
Perinatolojiyi İlgilendiren Tıbbi Durum ve Hastalıklar Nelerdir?
Perinatolojiyi ilgilendiren durumlar, hamilelikten önce, sonrasında ve lohusalık zamanında bebeğin başına gelebilecek sağlıksız olayları zamanında engellemek için uygulanan erken teşhis ve tedavi süreçleridir. Perinatoloji, anne adayı ve bebeğin iyi olmasını benimseyen uzmanlık dalı olarak, gebelik zamanında gelişebilecek tehlikelere karşı gereken tedbirleri almayı amaçlar.
Riskli hamilelik ya da öteki ismi ile yüksek riskli gebelik; gebeliğin erken zamanlarında ya da hamilelik esnasında ek bir rahatsızlığı olan veya yapılan incelemelerde bebeği düşürme tehlikesi veya bebekte oluşabilecek bir sakatlık riski oluşturan hamileliklerdir. Bu risklerin sınıflandırılması ise şu şekildedir;
- Annenin taşıdığı olağan riskler
- Önceki gebelik zamanında oluşan tehlikeler
- Bebek ile alakalı yaşanabilecek tehlikeler
- Doğum sırasında oluşabilecek riskler
- Doğumdan sonra oluşabilecek tehlikeler
Gebe bir kişinin bu zaman diliminde yaşayabileceği normal olmayan bir şey mevcut ise bu durum perinatoloji hekimleri tarafından zamanında fark edilebilir. Bununla birlikte uygulanacak olağan kontroller ile bu tehlikeler düşürebilir.
Perinatal İşlemler Nelerdir?
Perinatoloji bölümü anne ve bebek sağlığı ile ilgilenmektedir. Bu bölümde 28-32 hamilelik haftasında bebeğin büyümesi ve gelişme evresinin değerlendirilmesi ve geç bebek anomali incelemesi, yapısal bebek anomalilerin tanısı ve yönetimleri, Enfeksiyon rahatsızlıklarının tanısı ve yönetimleri, Kalıtımsal rahatsızlıkların tanısı ve yönetimleri gibi işlemlerdir.
Yüksek Gebelik Riski Ne Demektir?
Riskli veya yüksek riskli gebelik; hamilelikten evvel/gebelik sırasında ilave bir rahatsızlığı bulunan ya da testlerde düşük yapma tehlikesi ya da bebeğin sakat olması gibi riskler taşıyan hamileliklerdir. Hamilelikten önce bazı hastalığı bulunan anne adayları; kalp hastalığı, şeker hastalığı, tansiyon hastalığı, sara, tiroid problemi ya da başka rahatsızlıklardan birini taşıyan hamile kişiler riskli gebelik kategorisine girmektedirler.
Perinatoloji ve Yüksek Riskli Gebelikler Hangi Hastalara Bakar?
Perinatoloji ve Yüksek riskli hamilelikler, gebelikten evvel ve hamilelikten sonraki dönem olan lohusalık zamanında anne ya da bebekte oluşabilecek olumsuz durumların zamanında taranması, erken teşhisi ve tedavisi hedeflenmiştir. Bu grupta yer alan hastaların takip edilmesi bu bölümde uygulanmaktadır.