Nöroblastom Nedir? Neden Olur?

Nöroblastom, genellikle çocuklarda ortaya çıkan bir tür kanserdir. Nöroblastom, sinir hücrelerinin (nöroblastlar) oluştuğu sinir sisteminden kaynaklanan bir tür tümördür. Bu tümör genellikle adrenal bezlerde (böbrek üstü bezleri), göğüs, karın, pelvis veya spinal kord gibi sinir sisteminin çeşitli bölgelerinde ortaya çıkabilir. Tedavisi, tümörün büyüklüğü, yayılımı ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak çeşitli yöntemleri içerebilir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi bulunabilir.

Nöroblastom, çocuk kanserleri arasında sık görülen bir türdür ve tedavi başarı oranları genellikle hastalığın evresine, türüne ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile birlikte çocukların sağlık durumunu iyileştirmek mümkündür, ancak tedavi süreci zorlu olabilir.

Nöroblastom Nedenleri Nelerdir?

Nöroblastomun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bir dizi genetik ve çevresel faktörün rol oynadığı düşünülmektedir. Nöroblastom, normalde embriyonik gelişim sırasında sinir hücrelerinin oluşumunda rol oynayan nöral kök hücrelerinden kaynaklanır. Bu hücrelerin kontrolsüz büyümesi ve bölünmesi nedeniyle nöroblastom gelişebilir. Potansiyel nedenler şunları içerebilir:

Genetik Faktörler: Nöroblastom genellikle genetik değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkar. Bazı çocuklarda bu genetik değişiklikler doğuştan gelir. Özellikle MYCN adlı bir genin amplifikasyonu (çoğaltılması), nöroblastom gelişme riskini artırabilir.

Aile Geçmişi: Ailede nöroblastom öyküsü bulunan çocuklarda, bu tür kanser gelişme riski biraz daha yüksek olabilir.

Yaş Faktörü: Nöroblastom genellikle küçük çocuklarda, genellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda ortaya çıkar. Bu durum, sinir hücrelerinin embriyonik gelişim sırasında bu tür tümörlerin oluşma eğiliminde olduğunu göstermektedir.

Çevresel Faktörler: Çevresel faktörlerin de nöroblastom gelişimine katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Ancak, bu faktörlerin net bir şekilde belirlenmiş olmamakla birlikte, hamilelik sırasında maruz kalınan bazı kimyasalların, enfeksiyonların veya diğer çevresel etmenlerin rol oynayabileceği düşünülmektedir.

Nöroblastom Belirtileri Nelerdir?

Nöroblastom belirtileri, tümörün büyüklüğüne, yerine, varlığına ve çocuğun genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Bu belirtiler genellikle diğer daha yaygın çocukluk hastalıklarına benzer olabilir. Ancak, şu belirtiler nöroblastomu düşündürebilir:

• Karın bölgesinde şişkinlik,
• Karın bölgesinde ağrı veya hassasiyet,
• İştah kaybı olmaksızın kilo kaybı,
• Yorgunluk ve halsizlik,
• Kemik ağrısı veya topallık,
• Solunum güçlüğü, öksürük veya göğüs ağrısı,
• Gözbebeği asimetrisi,
• Sinir sistemine yakın bölgelerde gelişirse, çocukta baş ağrısı, koordinasyon sorunları veya baş dönmesi gibi sinir sistemi belirtileri görülebilir.

Nöroblastom Nasıl Teşhis Edilir?

Nöroblastom teşhisi, çocuğun belirtileri ve risk faktörlerinin değerlendirilmesi ile başlar. Fizik muayene, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve meta-iyotobenzilguanidin (MIBG) taraması gibi görüntüleme testleri kullanılır. 

Kan ve idrar testleri, nöroblastom belirteci testleri ve kan sayımı ile çeşitli biyokimyasal ölçümler yapılır. Kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisi, kemik iliği içinde tümör yayılımını değerlendirmek için uygulanabilir. 

Genetik testler de tümör hücrelerindeki genetik değişiklikleri belirlemeye yardımcı olabilir. Bu testlerin sonuçlarına dayanarak, çocuğun nöroblastom tanısı konulur ve tedavi planı, tümörün evresine ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir.

Nöroblastom Tedavisi Nasıl Yapılır?

Nöroblastom tedavisi, cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi, yüksek doz kemoterapi ve kök hücre nakli, immünoterapi ve retinoid tedavisi gibi çeşitli yöntemleri içeren bir multidisipliner yaklaşımı kapsar. Bu tedavi planı, tümörün evresine, çocuğun genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir. 

Cerrahi operasyonlar, tümör çıkarılmasını amaçlar, kemoterapi nöroblastom hücrelerini hedeflerken, radyoterapi yüksek enerjili ışınlarla kanser hücrelerini yok etmeyi hedefler. Yüksek doz kemoterapi ve kök hücre nakli, kemik iliği ve kan hücrelerini yenilemeyi amaçlar. 

İmmünoterapi, vücudun kendi bağışıklık sistemini güçlendirirken, retinoid tedavisi vitamin A türevi ilaçlarla nöroblastom hücrelerini hedefler. Tedavi süreci, bir pediatrik onkologun değerlendirmesiyle çocuğun bireysel ihtiyaçlarına uygun olarak uyarlanır.