Nefrotik sendrom, albümin adı verilen proteinin vücuttan idrara aşırı oranlarda geçmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Böbreklerde hasar meydana gelmesi sonucunda ortaya çıkan çeşitli semptom ve belirtiler olarak da bilinirken, bir ya da iki böbreğin zarar görmesine ve işlevlerini yerine getirememesi neden olabilir. Tedavi edilmediği durumlarda ciddi komplikasyonlara neden olabilirken, yetişkinlere oranla çocuklarda ortaya çıkma ihtimali çok daha fazladır. Tedavisinde çeşitli ilaçlar ve birtakım yaşam tarzı değişiklikleri yer alabilir.
Bu sendroma sahip olan çocukların idrarında yüksek oranlarda protein seviyesi, kanında ise düşük oranda protein seviyesi görülmektedir. Bunların yanı sıra kandaki yağ ve kolesterol seviyesi de yüksektir.
Nefrotik Sendrom Belirtileri Nelerdir?
Nefrotik sendrom, ciddi protein kaybı sonucu vücutta tipik semptomlara yol açar. Ortaya çıkabilen belirti ve bulgularda bazıları şunlardır:
- Özellikle göz çevresinde, ayak bileklerinde ve ayaklarda şişlik ve ödem
- Yorgunluk
- İştah kaybı
- D vitamini eksikliği ve kemiklerde yumuşama
- İdrarda aşırı köpüklenme
- Kandaki protein düzeyinin düşmesi (hipoproteinemi)
- Kan yağları yüksekliği
- Hipertansiyon
- Zayıf bağışıklık sistemi ve enfeksiyonlara karşı hassasiyet
Nefrotik Sendrom Neden Olur?
Nefrotik sendroma böbreklerde ortaya çıkan hasar durumu neden olurGlomerül olarak adlandırılan bu yapılar, böbreklerden geçen kanı süzer ve gereksiz maddeleri idrar yoluyla dışarı atar. Ayrıca vücut için gerekli olan maddeleri filtreler ve kanda bırakır. Glomerüllerde ortaya çıkan hasar sonucu fazla protein vücuttan atılamaz ve bazı rahatsızlıklara neden olur.
Birçok hastalık ve durum glomerül yapıda hasara neden olabilirken bu sendroma yol açabilecek durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Diyabetik Böbrek Hastalığı: Diyabet, glomerülleri etkileyen böbrek hasarına (diyabetik nefropati) yol açabilir.
Minimal Değişiklik Hastalığı: Çocuklarda görülen sendromun sık nedeni olarak bilinir. Böbrek fonksiyon bozukluğuna neden olurken, böbrek dokusu yapılan incelemelerde genellikle normal ya da normale yakın olarak gözlemlenir.
Membranöz Nefropati: Glomerül yapıdaki zarlarda kalınlaşma sonucu gelişme gösterir. Kalınlaşma durumunun tam olarak nedeni bilinmese de araştırmalar, Hepatit B, sıtma, lupus ve kanser gibi diğer tıbbi durumlardan kaynaklandığını gösterir.
Sistemik Lupus Eritematoz: Kronik inflamatuar bir hastalıktır ve vücudun birçok organıyla birlikte böbreklerde de ciddi hasara neden olabilir.
Amiloidoz: Organlarda amiloid proteinlerinin birikmesi sonucu meydana gelir. Bu durum çoğunlukla böbreklerin filtreleme sistemine zarar verir.
Nefrotik Sendrom Nasıl Teşhis Edilir?
Nefrotik sendrom teşhisi, uzman doktor tarafından yapılan bazı incelemeler ve değerlendirmeler sonucu belirlenir. Hastanın şikayetleri, tıbbi öyküsü ve fiziki muayene bulguları ile birlikte bu durum tespit edilebilir. Tanı aşamasında kullanılan çeşitli testler ve uygulamalar şunlardır:
İdrar Testleri: İdrardaki aşırı protein miktarını belirlemek için yapılır. Bu miktarın kesin olarak tespit edilebilmesi için idrarın 1 gün boyunca toplanması ve toplanan idrarda ölçüm yapılması istenebilir.
Kan Testleri: Kandaki pretin, trigliserid ve kolesterol düzeylerin ölçmek için yapılır. Genel böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için üre ve kreatinin değerleri ölçülür.
Böbrek Biyopsisi: Böbrek dokusunda küçük bir örnek alınarak test için bir laboratuvara gönderilir.
Nefrotik Sendrom Tedavisi Nasıl Yapılır?
Nefrotik sendrom tedavisi, bu durumun altta yatan nedenlerine bağlı olarak uzman doktor tarafından planlanır. Hekim, bu durumun semptom ve belirtilerin kontrol altına alınması ya da tedavi edilmesi için hastanın mevcutta kullandığı ilaçlarda ve beslenme alışkanlığında birtakım değişiklikler önerebilir.
Kan basıncını düşürmeye ve idrarla kaybedilen protein miktarını azaltmaya yönelik yardımcı olacak ilaçlar verilebilir. Doktorun gerekli görmesi durumunda kişiye bu süreçte tansiyon ilaçları, kolesterol seviyesini normal seviyelerde tutmak için ilaçlar ve idrar söktürücüler verilebilir.
Beslenme alışkanlığında değişikliğe gitmek, böbrek hasarının oluşmasını ve ilerlemesini önlemek için önemlidir. Doktorlar ve uzman diyetisyenlerin yönlendirmesi doğrultusunda yapılan bazı beslenme planı semptomlarının kontrol altında tutulmasına katkı sağlar.
