Miyom, rahmin kas tabakası sebebiyle oluşan tümörlerdir ve toplumda günümüz çerçevesinde sık rastlanan bir kadın hastalığı olarak karşılanmaktadır. Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıkan bu hastalık, sıklıkla 30-40 yaş arasındaki kadınları hedef alır. Hormonsal değişiklikler kaynaklı oluşan miyom, menopoz sonrasında küçülme eğilimi gösterebilir. Menopoz ile büyüyen miyomların kötü huylu olması sebebiyle gözetim altında olması gerekmektedir. Miyom oluşumuna neyin sebep olduğu bilinmemektedir. Bununla beraber, miyomun kanserleşme ihtimali oldukça düşük olsa da olası bir durumdur.
Miyom Nedir?
Rahimde anormal şekilde düz kasların artması ile oluşan miyomlar, rahimde en sık görülen iyi huylu tümörlerdir. Birçok çeşidi bulunan miyomlar düzgün ve sınırlı kitlelerdir. Östrojen hormonu, miyom üzerinde belirleyici rol oynar niteliktedir. Ayrıca ailesel yatkınlık da bir başka etkendir. Hormonsal değişikliklere göre etkilenen bu hastalıkla, özellikle üreme döneminde daha sık karşılaşmak söz konusudur. Hormon düzeylerinde düşüş gözlendiğinde, bu iyi huylu tümörlerin boyutlarında küçülme gözlemlenir. Bununla beraber, obez kişilerde ve üreme sürecinde olmayanların daha sıklıkla izlenmesi gerekmektedir.
Hamilelik sürecinde miyomların boyutları artar ve bu durum kişide ağrıya neden olabilir. Subseröz tip miyomlarda kısırlık, düşük yapma, erken doğum gibi risk faktörleri bulunmaktadır.
Tam olarak neden oluştuğu bilinmeyen miyomların, rahmin kas dokusunda yer alan kök hücreler kaynaklı oluştuğu bilinmektedir. Bu hücrelerden birinin kontrolsüzce bölünerek çoğalması ile benzer dokudan farklılaşmış bir yapı oluşturması ile karakterizedir. Yavaş ya da hızlı büyüyebilir, oldukları gibi kalabilirler. Zaman zaman kendiliğinden yok olabilirler. Bazı faktörler miyom oluşumuna zemin hazırlayabilir. Örneğin; hormonsal değişimler, genetik yatkınlıklar, gebelik süreci, ırk faktörü ve çevresel birtakım etkenler söz konusudur.
Miyom Belirtileri Nelerdir?
Miyomun en sık gözlenen belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Miyom genellikle belirti göstermeyen bir hastalıktır. Fakat miyom rahmin kasılma fonksiyonunu olumsuz yönde etkiler. Hastaların hekime başvurmasında düzensiz, uzun süren, şiddetli kanamalar etken olur. Bu durum da anemiye sebep olarak miyom oluşumuna da zemin hazırlar. Belli şikâyetler ile hekime başvuran hastalar, tanık oldukları kanamanın, normal olduğunu düşünerek, görmezden gelirler. Bu durum da hastalığın derin anemi ile gündeme gelmesine sebep olur. Ayrıca, bu süreçte ağrılı ve kanamalı regl dönemleri, sırt ağrıları ya da cinsel birleşme sırasında ağrı ve acı yaşanabilir.
- Zamanla büyüyen miyomlar, karın şişliği, karında ağrı, hazımsızlık, gaz şikâyetleri ve kabızlık gibi şikâyetlere sebep olmaktadır. İdrar torbasına baskı yapmasıyla birlikte sık sık idrara çıkma ve böbrek sorunları gündeme gelebilir.
- Nadiren de olsa saplı miyomlar, rahimin kavitesinden çıkarak ilişki yaşama sonrası kanama ve enfeksiyon oluşumuna dayalı olarak kötü kokuya ve akıntıya zemin hazırlayabilir.
- Bazı miyomlar, mesane üzerine bası yaparak mesanenin genişlemesini önler ve ardından hastanın sık sık tuvalete çıkma ihtiyacı oluşabilir. Yine aynı sebeple makata yapılan bası tuvalete çıkma ihtiyacı doğurabilir.
- Sağlık kontrolleri ve muayene yapılması gibi uygulamaların atlanması sebebiyle bazı miyomların büyümesi ve ardından karnın alt kısmında hissedilen bir kitle de miyom belirtisi olarak gün yüzüne çıkabilir.
Miyom Tanısı Nasıl Konur?
Miyom tanısı için hastalığın belirtileri ile şikâyeti olan kişilerin jinekoloğa başvurmasıyla ve ardından hastaya rutin muayeneler yapılmasıyla hasta öyküsü de alınarak tanı konulabilir. Yüksek çözünürlüklü görüntüleme özelliği olan ultrasonlardan destek alınarak hastalığın tespit edilmesi mümkün. Kitlenin büyük olması ya da rahim dokusunda net bir şekilde seçilememesi durumunda daha büyük bir soruna yol açmaması için MR çekilebilir. Böylelikle yumuşak dokularla ilgili detaylı bilgi de alınabilmektedir.
Miyom Tedavisi Nasıl Olur?
Miyomlar genellikle iyi huylu tümörlerdir fakat izlenmeleri gerekir çünkü zamanla kötü huylu tümörlere dönüşebilirler. Ani büyümeler ve şüphe taşıyan görüntüler olması durumunda bu miyomların tedavisi gerekmektedir. Miyom hastaları düzenli aralıklarla hekime muayene olmalıdır.
Tedavi sürecinde hastanın tıbbi öyküsü, yaşı, miyomun gösterdiği belirtiler, miyomun oranı ve yerleşim yerine göre değişiklik gösterecektir. Buna göre; gözleme dayalı, medikal ve cerrahi tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Miyomlar büyük olasılıkla herhangi bir belirti ya da şikâyet olmaksızın, rastlantı üzerine tanılanabilirler. Bu gibi durumlarda hemen tedaviye başlamaktan ziyade bir süre bu tümör takip edilir. Bununla beraber eğer miyom kişinin yaşam kalitesini düşürecek birtakım belirtilerle gündeme geliyorsa belli tedaviler uygulanabilmektedir. Tedavi genelde cerrahi olarak yapılır. Hastanın kararı, yaşı ya da çocuk sahibi olup olmaması gibi etkenler dâhilinde ameliyat süreci planlanır.
Miyom ameliyatları iki farklı şekilde uygulanır. Birincisi miyomun çıkarılması ile yapılır öte yandan; hasta daha önce doğum yapmamışsa ve gelecekte bir çocuk sahibi olmak istiyorsa alınan miyom dışında başka bir miyom oluşana kadarki süre zarfında hastanın çocuk sahibi olabilmesi için rahim fonksiyonunun devam etmesini sağlamak amacıyla miyom çıkarılır.
Diğer seçenek ise rahmin tümüyle cerrahi yöntemlerle çıkarılarak alınması ile gerçekleşir. Miyom tümörleri rahim tarafından sıklıkla üretilir. Bu yüzden hastanın çocuğu varsa ya da başka bir çocuk doğurması söz konusu değilse özellikle 40-50’li yaşlardan sonra rahmin tekrar miyom oluşturmaması adına alınması gerekebilmektedir.