Migren ağrısı, kişilerin günlük hayatını en çok etkileyen hastalıkların başında gelmektedir. Migren rahatsızlığı basit bir baş ağrısı olarak tanımlanamaz. Bireylerin yaşamını uzun bir süre etkisi altına alabilir. Migren genellikle baş bölgesindeki tek bir noktadan başlayarak ilerler. Fakat ağrının yanı sıra denge sorunlarına ve kusma gibi şikayetlere de neden olabilir ve doğrudan psikiyatrik kökenli bir ağrı olmasa da zamanla psikiyatrik problemlere zemin hazırlar.
Migren Nedir, Çeşitleri Nelerdir?
Migren, beyinde bulunan sinirler ve kan damarlarındaki değişimler nedeniyle meydana gelen bir baş ağrısıdır. Migreni olan kişilerin atakları, bazı etkenler ile tetiklenebilir. Genellikle şiddetli ağrı ile kendisini belli eder. Hormonal ve çevresel nedenler migreni tetikleyebilir.
Migren, kişinin yaşam standartlarını düşüren ve günlük aktivitelerini sınırlandıran hastalıklardan biridir. Çoğunlukla görülen bu hastalığın en sık belirtilerinin başında ağrı gelmektedir. Ense, şakak ya da göz etrafında meydana gelen bu ağrı, hareket ettikçe şiddetlenebilir, zonklayıcı belirtilerle devam edebilir. Bu ağrıyla birlikte bulantı, kusma, ışık ve sese karşı rahatsızlık hissi meydana gelir. Migren çeşitleri içerisinde en sık görülen 2 tip auralı ve aurasız migrendir.
Auralı migren: Ağrı öncesinde çeşitli görme bozuklukluları, göz önünde ışık görülmesi yaşanır.
Menstürel migren: Genelde adet dönemlerinde gelir.
Vestibüler migren atakları sırasında belirgin olarak baş dönmesi, dengesizlik ,bulantı ve kusma görülür.
Migren Belirtileri Nelerdir?
Migren belirtileri; Migrenin en temel belirtisi baş ağrısı olmaktadır. Migren belirtilerinde genelde başın bir yarısında veya tamamında zonklama tarzı ağrı yapar. Ağrı orta şiddette veya aşırı şiddetli olabilir ve ağrı şakak, ense, alında olabileceği gibi tek taraflı bir ağrıda olabilir. Bu şiddetli ağrı bir kaç gün önceden hissedilir ve göz önünde uçuşan parlak cisimler görme, bulanık ve çift görme sorunları da oluşabilmektedir.
Migren genelde ataklar halinde gelir. Bir atak genelde gün içinde geçerken bazı hastaların bir günden fazla süren ağrıları olabilir. Atak sıklığı kişiden kişiye değişir.
Ayda bir atak geçiren hastaların yanında haftada 2-3 kez ağrısı olan hastalar da olabilir. Kişi kokulara karşıda hassaslaşmaktadır.
Migren belirtileri kişide sinirlilik, depresif ruh hali, mutsuzluk gibi ruhsal duygu durum değişikliğine neden olmaktadır. Nadiren kronik günlük baş ağrısı dediğimiz her gün ağrı yapan bir hastalığa dönebilir. Bu durum da yaşam kalitesini çok olumsuz etkilediğinden hemen tedavi edilmelidir. Migren ağrısının belirtilerinden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz;
- Şiddetli baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Aşırı duyarlılık ve tepkisellik
- Aşırı ve gereksiz neşelenme
- Durgunluk ve donukluk
- Düşüncelerde yavaşlama
- İştah artışı veya iştahsızlık
- Kokuya karşı aşırı duyarlılık
- Işığa karşı aşırı duyarlılık
- Konuşurken kelimeleri bulma güçlüğü
Yukarıda saydığımız bu nedenler kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bu nedenler migren çeşitlerinin tetiklediği nedenler olmakla beraber farklı hastalıklarında belirtileri olabilmektedir. Bu yüzden migren tanısı veya migren çeşitlerinden herhangi birinin tanısı konulmadıysa bir uzmana başvurmak gerekmektedir.
Migreni Tetikleyen Nedenler Nelerdir?
Migren ağrısı tek bir nedenden dolayı meydana gelmez. İçinde bulunduğunuz koşullar ve tetikleyici faktörler migren atağını başlatabilmektedir. Hastalığı etkileyen faktörlerden bazıları şu şekildedir;
- Hormonal değişiklikler
- Çevresel Faktörler
- Gıdalar
- Egzersiz/Yorgunluk
- Adet değişiklikleri
- Doğum kontrol hapları
- Gebeliğin ilk 3 ayı ve doğumdan sonraki 6 ay
- Parlak ve yanıp sönen ışıklar
- Bilgisayar oyunları
- Kızgınlık, çok neşe gibi duygular
- Öğün atlama, aç kalma
- Duman ve parfüm gibi güçlü kokular
- Uyku düzensizliği
- İklim değişiklikleri
- Aşırı kahve ve kafein, aşırı çay
- Yapay tatlandırıcılar
- Hazır gıdalar
- Nitrat içeren gıdalar
30 dk. ve üzeri düzensiz ve uzun süreli devam eden zorlayıcı egzersizler migren hastalarını olumsuz etkilemektedirler. Migren hastaları, 20 dakikalık kısa egzersizlerle belli bir süre dinlenip sonra egzersize devam ederek kendi programlarını oluşturmalıdırlar.
Migren Nasıl Tedavi Edilir?
İlk tedavi yöntemi, hastanın şikayetlerini uzmana anlatmasından sonra doktorun migren tanısını koymasıdır. Tekrarlayan şikayetleri olan hastalara mutlaka ilk olarak bir beyin görüntüleme yapılmaktadır. Haftada 1-2 den fazla atak oluyorsa koruyucu tedaviler uygulanmalıdır ve tetikleyen şeyler varsa onların çözüme kavuşması gerekir. Tedavi için ilk önce kişi yaşam tarzını değiştirmelidir.
Bu hastalıkta iki tür tedavi yönteminden söz etmek mümkündür. Bunlar; ağrı kesici ve tedavi koruyucu tedavi yöntemleri olarak ikiye ayrılır;
Ağrı kesici ile tedavi yöntemi: Triptan adı verilen ilaçların kullanıldığı genellikle ayda 2-3 kez ağrısı olan kişiler için yeterli bir yöntemdir. Ağrısı olan kişi ağrı kesiciyi belirtilen dozda tüketir.
Koruyucu tedavi yöntemi: Baş ağrısı sayısını, ağrının şiddetini ve sıklığını azaltmak için kullanılmaktadır. Tedavide kullanılan bu yöntemde; depresyon giderici ilaçlar, bazı kalp ilaçları ve sara epilepsi hastalığında kullanılan ilaçların bazılarından yararlanılmaktadır. Tedavi yönteminin süresi hastadan hastaya değişmek ile birlikte 3-4 ay kadar sürmektedir. Bunların yanı sıra kişinin de günlük hayatta dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Bu önemli noktalar şu şekildedir;
- Düzenli uyku
- Streste yönetimi
- Beslenme düzeni
- İdeal kilo oranı
- Alkol ve sigara tüketiminden uzak durmak gerekir.
Yukarıda belirtilen maddeler kişiye özel uygulanan tedavinin yanı sıra tedavi sürecine olumlu katkı sağlayacaktır. Bu şekilde kişi migrenle yaşamaya alışmakta ve zamanla kontrol altına almaktadır. Tedavide hasta ve doktoru uyum içinde olmalıdır.