Metastaz nedir? Tedavi seçenekleri nelerdir?

Metastaz, kanser hücrelerinin vücudun herhangi bir yerinde bulunan organlarda veya dokularda oluşması sonucunda farklı doku ya da organa yayılması durumuna verilen isimdir. Bu durum, kanserin daha agresif bir tutum sergilediği ve ileri evrelerde olduğunu göstermektedir. Farklı bir organa yayılması durumunda bile, ilk oluştuğu organ ya da dokunun adı ile tanımlanmaktadır. Kanser ile doğrudan bağlantılı olan ciddiye alınması gereken bir durumdur.

Bu durumun erken teşhisi ve müdahalesi kişinin sağlığı açısından çok önemlidir. Gelişimi sonucu kanserli kitlede artış görülürken farklı bir bölüme ilerlese bile ilk gelişim gösterdiği yer ile adlandırılır. Örneğin; Karaciğere ilerleyen kolon kanseri, karaciğer kanseri olarak bildirilmez, karaciğer metastazı olan kolon kanseri adı ile tanımlanmaktadır. Ayrıca kolon kanseri tedavi uygulamaları ile iyileşme sağlanmaktadır.

Metastaz Kanseri Nedir?

Kanserli bölgenin farklı bölgelere sıçraması ve yayılması olarak ifade edilmektedir. Kanser hücrelerinin, kan dolaşımı ya da lenf damaları yolu ile vücudun farklı bir kısmına yayılması ile ortaya çıkan yeni tümör odakları ile saptanmaktadır. Yayılmasına neden olan 3 farklı yol bulunmaktadır. Bunlar; doku yolu, lenf aracılığı ve kan yolu ile yayılabilmektedir. 

Doku Yolu: Kanser, oluştuğu bölgeden yakın yerlere ilerlemesi ile birlikte büyüyerek yayılabilmektedir.
 
Lenf Sistemi: Kanser hücrelerinin lenf damalarını kullanarak vücuttaki farklı bölgelere yayılması durumudur.

Kan Yolu: Kanser hücrelerinin kan damalarından geçerek vücudun farklı bölümlere hareket etmesi durumudur.

Lenf düğümleri, bu durumun en yaygın görüldüğü yer olarak bilinmektedir. Ayrıca; akciğer, karaciğer, beyin ve kemikler gibi diğer organlara da yayılma durumu bulunmaktadır. Birtakım kanser türlerinin bazı organlara yayılma ihtimali daha fazladır. Bu ihtimaller arasında örnek gösterilecek olursa, prostat kanseri durumu en çok kemiklere yayılmaktadır. Kemik dokusundan kaynaklı kanser hücreleri ise en çok akciğer dokusuna yerleşme durumundadır.

Metastaz Kanseri Belirtileri Nelerdir? 

Bu hastalığın kişi üzerinde oluşturduğu birtakım şikayetler ve belirtiler görülmektedir. Bu durum kişiden kişiye değişiklik gösterebildiği gibi kanserin türüne ve hangi bölgelere yayıldığına bağlı olarak da değişmektedir. Beyin bölgesinde yayılma durumu oluştuğunda kişilerde; baş ağrısı, nöbet, görme bozuklukları, baş dönmeleri gibi belirtiler görülmektedir.

Karaciğere bağlı geliştiğinde ise kişilerde, iştahsızlık, şişkinlik, hazımsızlık ve sarılık gibi durumlar görülebilir. Ayrıca oluşabilen bazı metastaz tümörler, kanser tedavisi sonrası da ortaya çıkabilmektedir. 
Bunların yanı sıra kanser hastalığı sırasında ortaya çıkabilecek metastaz belirtileri şu şekildedir:
 

• Kemiklerde olması ile sık görülen kemik ağrıları, kırılmaya eğilimli olması
• Akciğerde olması ile birlikte, solunum güçlüğü, öksürük, göğüs ağrıları, ağızda kan ve kalp sorunları
• Lenf bezinde gelişmesi sonrası oluşan bölgelerde şişlik, ağrılar ve iltihaplı sıvıların görülmesi
• Sinir sisteminde görülmesi sonrası inme semptomları, vücudun farklı bölümlerinde his ya da güç kayıpları, denge problemleri, görme sorunları, konuşmada bozukluk, kişilik bozuklukları ve bilinç kaybı

Metastazın Nedenleri 

Bu durumun nedenleri kesin olarak kendini belli etmese de belirtiler hızlı bir şekilde görülmektedir. Bu aşamadan sonra durumun erken teşhisi ve doğru tedavi yönteminin uygulanması çok önemlidir. 
Kanser hastalarında görülmesi olağan bir durumdur ve her zaman görüleceğine dair kesin bir şey olmasa bile çoğu vakalarda yaşanmaktadır. Tek bir seferde oluşabileceği gibi pek çok seferde de gerçekleşebilen bu durum 2 evreden oluşmaktadır. Nedenleri arasında ise hastalığın tanısının geç konulması etken olarak bilinmektedir.

Metastazın Tanısı

Kanser tedavisi gören bir kişi tedavi süresince belirli aralıklarla muayene edilmektedir. Bunlar röntgen, kan tahlilleri gibi bazı yöntemlerle yapılmaktadır. Bunların yanı sıra belirtiler görülen kişilerde hastalık öyküsü dinlenirken birtakım testler ve görüntüleme yöntemleri uygulanarak hastalığı tanısı konulmaktadır. 
Tanı konulmasının ardından kanserli hücreler kontrol altına alınarak takip süreci başlar. Hastalık, teşhis edilmesinin ardından sık sık kontrol edilerek takip edilmelidir. Hastalığın tanısı konusunda biyopsi uygulaması en iyi sonuçlar veren tanı yöntemleri arasındadır. Biyopsi öncesi kişilere ultrason ve MR gibi görüntüleme yöntemleri uygulanmaktadır. 
Daha sonra hastalığın durumu belirlenerek uzman doktor tarafından gerekli görülen tedavi planlanır ve ilerleyiş sağlanır. Bu durumun varlığı kanser tedavisini zorlaştırabilirken tekrar eden kanserin ve bu duruma neden olan tümörlerin bazı ilaçlar ile ortadan kalkması amaçlanmaktadır. Yapılan uygulamalar, kişinin bu durumdan en az seviyede etkilenmesini sağlamak için yapılırken, hastalığın oluştuğu bölgede birtakım farklı hastalıklar da gözlemlenmektedir.
Bu durumun oluşması kişiyi yoracağı gibi halsizleştirmektedir. Bu nedenle uzman doktor tarafından önerilen ek takviyeler ve vitaminler de kullanılabilir. 

Metastazın Tedavisi

Hastalığın tedavisi kanser tedavisi süreci ile aynı geçmektedir. Kemoterapi, radyoterapi, hormonların tedavisi, immünoterapi ve cerrahi yöntemler gibi birtakım uygulamalar ile tedavi yapılmaktadır. Hastalığın bulunduğu bölgede tümör seviyesi, organın veya dokunun uğradığı zarar tedavi sürecinde etkin rol oynamaktadır.
Tedavide uygulanan ve etkili olan en iyi yöntem kemoterapidir. Bu tedavide kişide bulunan kanserli hücreler antibiyotik yardımı ile ortadan kaldırılır.
Radyoterapi yönteminde ise X ışınları kullanılır. Damar yolu ile uygulanan nükleer tıp ilaçları tercih edilmektedir. Hormon tedavisi bütün kanser türlerine uygulanmadığı gibi bazı belirli kanser türlerinde uygulanmaktadır.
Ameliyat yani cerrahi müdahale ile kanserli hücrelerin durumuna göre alınabilir durumda ise alınarak temizlenir ve bu durumun önüne geçilmesi sağlanır. Hastalığın ve kişinin durumuna göre de hekim tarafından uygun görülen bazı ilaçlarda kullanılabilir. 
Bu hastalığın tedavisi mümkündür. Bu nedenle hastalığın kanseri son evreye taşıması hastalığın yüzde yüz hayati tehlike riskini taşımamaktadır. Bu durum kanseri ilerlettiği gibi ayrıca yaymaktadır. Hastalığın konumuna ve durumuna göre uygulanacak etkili bir tedavi olumlu sonuçlar verebilir. Bu nedenle en önemli ve ciddi konu olan erken teşhis bu hastalıkta çok önemli bir yer kaplamaktadır.