Yorgunluk, bir kişinin günlük yaşantısında veya iş hayatında kendini yorgun ve halsiz hissettiği durum olarak tanımlanmaktadır. Fiziksel aktivite ya da sporun çok fazla yapıldığı durumlarda da yorulmak olağan bir durumdur ve kişinin dinlenmesi ile birlikte bu durum ortadan kalkar. Ancak kişi kendisini çok fazla yormayan aktivitelerde de kendini yorgun hissediyorsa bu durum kronik yorgunluk sendromu hastalığını ortaya çıkarabilir.
Herhangi bir belirtinin veya hastalığın oluşmaması ve yorgunluğun sürekli olarak devam etmesi bu duruma işaret edebilir. Kronik yorgunluk sendromu; kişinin dinlenmesine rağmen sürekli olarak kendisini yorgun hissetmesi, iş verimliliğinin düşmesi, isteksiz olması ve sosyal yaşantıdan uzaklaşması, mutsuz olması gibi semptomlarla kendini belli eden psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu durum erkeklere oranla kadınlarda çok daha fazla görülmektedir.
Kronik Yorgunluk Sendromu Neden Olur?
Bu duruma birtakım farklı hastalıklar neden olabilmektedir. Hastalık nedeniyle ortaya çıkan yorgunluk ve halsizlik durumu yaşayan kişiler tedavi edilmesiyle birlikte bu sorun ortadan kalkmaktadır. Yorgunluk hali, uzun süre devam eden ve tekrarlayan stres, uykusuzluk, depresyon gibi farklı birtakım psikolojik nedenler sonucunda da ortaya çıkabilmektedir.
Kronik Yorgunluk Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Yorgunluk hali, bazı durumlarda sadece hafif yorgunluk ve enerjisizlik olarak görülürken, ileri seviyelerde kişi, günlük normal işlerini yapmakta zorlanabilir ve işlerini yapabilmek için başkalarına ihtiyaç duyabilir. Kronik yorgunluk sendromu, 6 aydan fazla sürebilen yorgunluk durumuna denilmektedir. Bu gibi durumların ortaya çıkması halinde kişide birtakım belirtiler görülmektedir. Bu belirtilerin oluşması halinde kişi mutlaka bir uzmana görünmelidir. Kronik yorgunluk sendromu belirtileri şu şekildedir:
- Baş ağrısı
- Işığa duyarlı olma
- Odaklanma sorunları
- Zihinsel yorgunluk
- Unutkanlık
- Boğaz ağrısı
- Kas ve eklem ağrıları
- Tırnak kırılması
- Saç dökülmesi
- Kaygılı ve huzursuz olmak
- Uyku problemleri
- Depresyon ve benzeri psikolojik sorunlar
Kronik Yorgunluk Sendromuna Neden Olan Hastalıklar
Bazı hastalıkların ortaya çıkması sonucunda kişilerde yorgunluk hali görülebilir. Bu hastalıklar kişinin hayatında ciddi derecede sorunlara yol açabilir ve kişinin yaşantısında destek alması gerekebilir. Bu duruma neden olan birtakım hastalıklar şu şekildedir:
Anemi (Kansızlık): Yorgunluk durumunun en fazla görüldüğü hastalık grubudur. Oksijen ileten hemoglobinin eksik olması durumunda kişi yorgun ve halsiz hissedebilir. Bu gibi durumların yaşanması halinde kişi, kesinlikle bir uzmana görünmeli ve muayene olmalıdır. Yapılması gereken tetkikler sonucu tedavi süreci planlanarak oluşan kansızlık durumu giderilir ve kişide görülen yorgunluk hissi ortadan kalkar.
Tiroit Hastalıkları: Bu hastalıklar kişilerin kendilerini çok fazla yorgun, halsiz hissetmesine sebep olmaktadır.
Kalp Hastalıkları: Kalp yetmezliğinde en ciddi belirtiler arasında bulunan durum, kişinin hissettiği yorgunluk ve halsizlik halidir. Kalpte olması gereken oksijen miktarı karşılanmadığında kişilerde ciddi derecede yorgunluk durumu ortaya çıkabilmektedir.
Enfeksiyon Hastalıkları: Farklı sebeplerle vücutta meydana gelen bu hastalıklar, kişilerde yorgunluk durumunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Metabolik Hastalıklar: Karaciğer ve böbrek yetmezliğinde, kalsiyumun yüksek ve potasyumun düşük olduğu durumlarda vücutta bulunan kan tuzları ve minerallerin azalması yorgunluk durumunun meydana gelmesinde etken faktörlerdir. Bu gibi hastalıkların tedavisinin erken dönemlerde yapılması kişinin sağlığı açısından çok önemlidir.
Kanser: Bazı onkolojik hastalıklar, yorgunluk durumunu ortaya çıkabilir ve belirtileri arasında bulunabilir. Kanser, kişinin vücut sistemini bozduğu için kişide yorgunluk durumu ortaya çıkabilir.
Uyku Problemleri: Uyku bozukluğu, kişinin yaşam kalitesini düşüren en ciddi problemlerden birisidir. Uyku apnesi, yorgunluk durumunun en önemli nedenleri arasında bulunmaktadır. Yeterli düzeyde uykusunu alamayan kişi, sonraki gün için aşırı yorgun hissedebilir.
Depresyon ve Stres: Yorgunluğa neden olan hastalıklardan ikinci olarak depresyon gibi psikosomatik bozukluklar gelir. Psikolojik nedenlere bağlı olarak depresyonda olan ve çok fazla stres yaşayan kişiler, bu durumu yaşamaktadır.
Kronik Yorgunluk Sendromunun Tanı ve Teşhisi
Bu durumun ortaya çıkmasında oluşan belirtilerin farklı bir rahatsızlıktan kaynaklı olup olmadığını anlayabilmek için bir uzman tarafından muayene edilip birtakım tetkiklerin yapılması gerekmektedir. Hasta öyküsü, farklı hastalıklarda da olduğu gibi bu durumun teşhisi bakımından çok önemlidir. Hastalık ve rahatsızlıklar dışında uyku problemleri ve psikolojik faktörler de bu duruma neden olabildiğinden kesin bir teşhis konulması adına bu ihtimallerin de değerlendirilmesi önemlidir. Bu hastalığın tanısı psikiyatrist, uzman psikolog ve bu alan ile ilgili farklı alanların olduğu ekipler tarafından incelenip değerlendirilir.
Kronik Yorgunluk Sendromu Tedavi Yöntemleri
Bu hastalığın tedavisinde uygulanan yöntemler, hastalık belirtilerini iyileştirmek ve ortadan kaldırmak için yapılmaktadır. Kişiden kişiye değişen ve özel olarak hazırlanan hafif tempolu egzersiz uygulamalarının sürekliliği ve bu süre zarfında hastaya psikolojik yönden destek verilmesi önemlidir. Ayrıca yaşam tarzında değişiklikler ve beslenme tedavi sürecinin bir bölümüdür. Tedavi boyunca hasta her evrede sağlıklı bir şekilde iyileşeceğine inandırılıp cesaretlendirilmelidir. Kişinin moralini, enerjisini kazanması ve yapılan egzersizlerle bazı hastalıkların giderilmesi amaçlanmaktadır.
Kişiden kişiye değişen ve hastanın öyküsünün de çok fazla önemli olduğu bu durumda farklı birtakım tedavi yöntemleri uygulanabilir. Genel sağlık ve hasta öyküsüne göre kronik yorgunluk sendromu tedavi yöntemleri şu şekildedir:
- Psikoterapi uygulamaları
- Destekleyici uygulamalar
- Diyet uygulamaları
- Aerobik egzersiz uygulamaları
- Bitkisel preparatlar
- Doktorun belirlediği birtakım ilaçlar (Kortikosteroidler, antidepresanlar)