Kronik hastalıkların belirtileri bazen ilk zamanlarda anlaşılmayabiliyor. Kronik hastalıkların tedavisi kronik hastalık teşhisine göre uzman doktor tarafından karar verilip uygulanıyor. Son birkaç yılda tüm dünyayı etkisi altına alan ve milyonlarca insanın hayatında büyük değişimlere sebep olan covid-19 salgını ile birlikte, kronik hastalıklar daha sık gündeme gelmeye başlamıştır ve bu yönde yapılan araştırmalarda artış gözlemlendi. Özellikle yaşlıları ve kronik hastalığı olanları hedef alan covid-19, kronik hastalıklara olan merakı tetiklemiştir.
Kronik hastalıklar; birçok nedenden ötürü oluşabilen, yaşam boyunca süregelen; bu sebeple de bireyin yaşam kalitesini düşürebilen hastalıklardır.
Bu hastalıklar, bireyde erken yaşta herhangi bir belirti göstermese de, ilerleyen dönemde ortaya çıkabilir. Kronik hastalıklar, bütünüyle ve kesin olarak tedavi edilemez, fakat belli ilaçlar ve belli tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilir. Alevlenmelerle ortaya çıkan bu hastalıklar, erken müdahale ile tedavi edilmeye başlanmalıdır ve bireyin düzenli olarak hekime görünmesi gerekebilir.
Vücut sisteminin bir bölgesine yerleşen kronik hastalık sebebiyle o bölgede organ ve dokuların yeteri kadar fonksiyon gösterememesi sonucu birtakım belirti ve bulgular ortaya çıkabilir. Bu belirtilerin ortaya çıkması zaman alabilir ve belirtilerin şiddeti değişkenlik gösterir. Bazı dönemlerde ağır alevlenmelerle görülebilen hastalık, bazı dönemlerde daha düşük şiddette ortaya çıkabilir.
Kronik hastalıkların uzun süreli oluşu; ağrılar, halsizlik, psiko-sosyal bozukluklar ve duygu durumsal sorunlara sebep olabilir. Kişinin günlük hayatında iş yapabilme, çalışma fonksiyonlarında aksama oluşur. Bu nedenle kronik hastalıklar, aynı zamanda iş gücü kaybına yol açabilmektedir.
Kronik Hastalıklar Listesi
Kronik hastalık çeşitleri genel adıyla kendi içinde farklı hastalık isimleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum kronik hastalıkları çeşitlerine göre ayırmaktadır.
-
Kalp ve Damar Hastalıkları
Kronik kalp hastalıkları; koroner arter, kalp kapakçığı rahatsızlıkları, kalp yetmezliği gibi rahatsızlıkları kapsar. Bu hastalıklar, kalp işlevselliğinin bozulmasına sebep olur. Kalbin işlevlerini yerine getirememesi de, vücuttaki diğer organların hasar görmesi ya da sistemli çalışamaması durumunu doğurur. Damar tıkanması süreci, kalbi besleyen damarlarda meydana gelirse kalp krizi, beyni besleyen damarlarda meydana gelir ise inme baş gösterebilir.
-
Diyabet
Kronik hastalık arasında yer alan diyabet, kronik-metabolik bir hastalık olan şeker hastalığı, kan şekerinin sürekli yüksek olması ile bağıl bir durumdur. Tip 1 diyabet, bağışıklık sistemi kaynaklıdır ve erken yaşta ortaya çıkar. Tip 2 diyabet ise sağlıksız beslenme, genetik yatkınlık, hareketsiz yaşam tarzı gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Şeker hastalığı sıklığı yaşla birlikte artış gösterir. Yararlı olmayan yaşam koşulları buna zemin hazırlar.
Diyabet hastalığı tedavi edilmediğinde ve kan şekeri kontrol altında tutulmadığında; enfeksiyona yatkınlık, göz hastalıkları, kalp hastalıkları ve inme gibi komplikasyonlar baş gösterebilir. Tüm bu komplikasyonlardan korunmak için diyabet tedavisine uyulmalı ve sağlıksız besinler tüketilmemelidir.
-
Obezite
Kronik hastalıklar arasında yer alan obezite, tüm dünyada görülme sıklığı giderek artmakta ve yaşam tarzı değişiklikleri ile önlenebilir bir hastalık olması nedeniyle önem arz eder.
Vücut kitle indeksinin 30kg/m2‘nin üzerinde olması durumuna obezite denir. Bu ölçüm vücutta normalden çok fazla yağın bulunduğunu işaret eder. Bel çevresinin kalça çevresine bölünmesi ile elde edilen bel/kalça oranı için sınır değerler erkeklerde 0.95, kadınlarda 0.88’dir. Bu değerin üzerindeki kişiler şeker hastalığı ve kalp - damar hastalıkları yönünden riskli kabul edilir.
Birçok farklı vücut sistemi ile ilgili hastalıklara zemin hazırlaması nedeniyle obezite, günümüzün risk teşkil edem kronik rahatsızlıklarından biri olarak görülmektedir. Obez kişilerde hastalıkların ölümcül seyretme ihtimali artmaktadır.
Hava yollarının çeşitli etkenlere verdiği aşırı tepki nedeniyle oluşan astım, kişide; solunum güçlüğü, öksürük, hırıltılı solunum gibi belirtilere yol açar. Astım hastalığı tamamen iyileştirilemez ancak uygun tedavi ile belirtileri kontrol altına alınabilir.
-
Kronik Eklem İltihabı (Artrit)
Eklem iltihabı ya da diğer adıyla artrit; bir ya da birden fazla eklemde şişlik, ağrı, kızarıklık ve hassasiyetin oluştuğu inflamasyon durumudur. Yaş ilerledikçe kişide ağırlaşan eklem ağrısı ve hareket kısıtlılığı görülür. Kronik seyirli eklem iltihaplarının en sık görülenleri arasında ilk iki sırada kireçlenme ve romatizma yer alır. Artritin erken evrede teşhis edilmesi ve uygun tedavinin uygulanması ile hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir.
-
Alzheimer Hastalığı ve Diğer Demanslar
Demans, hafıza ve düşünme fonksiyonlarının günlük yaşamı olumsuz etkileyebileceği birtakım hastalıkların bütününü kapsar. Yaşlanma, demans gelişimindeki en büyük risk faktörlerinden ve tetikleyicilerden birisidir. Pek çok farklı alt grubu içinde barındıran demansın en sık görülen türü ise Alzheimer hastalığıdır. Başlangıçta unutkanlık belirtileri ile başlayan bu hastalık, ilerleyen süreçte, kişinin çevresindeki kişilerden ve olaylardan tamamen bağımsız hale geldiği bir duruma evrilebilir.