Kolik Bebek Nedir?

Kolik bebek, doğum sonrası ilk haftalarda veya sonrasında bebeklerde yaşanabilen kasılma, sancı ve ağlama nöbetleri olarak görülen, ayrıca ebeveynlerin endişelenmesine yol açan bir durumdur. Herhangi bir hastalık veya hastalık belirtisi olarak görülmeyen bu durum, bebeklerde yaklaşık yüzde 20 oranında görülebilir. Normal bebek ağlamasına oranla bu durumdaki ağlamalar çok farklıdır. Bebek sakinleştirilmeye çalışılsa da sakinleşmez ve genellikle akşamları yaşanır.

Bebeklerde ilk aylarda yaşanan bu problem, haftanın en az 3 günü ve yaklaşık 3 ila 4 saat süren şiddetli ağlamalar ve nöbetler olarak görüldüğünde tanı konulmaktadır. Nadir olarak tüm gün sürebilirken genellikle her gün yaşanabilir. Bu süre zarfında aile çok fazla yıpranabilir ve bebeği sakinleştirmek için birçok yola başvurabilir. Bu durum 3. ayını dolduran bebeklerde genellikle son bulmaktadır. 

Kolik Bebek Belirtileri Nelerdir?

Yaşanan nöbetler sırasında bebeğin yüzünde acı bir ifade yer alır. Bu bebekler genellikle ağlama nöbetleri esnasında ayaklarını karın kısmına doğru çekerek yumruklarını sıkmaya başlar. 
Uzun süren ağlama durumlarda bebeğin cildinde kızarıklık ve ağız etrafında soluk bir görüntü ortaya çıkar. Bu gibi durumlarda anne ve baba panikleyerek bu durumun önüne geçmeye çalışır. 
Ancak nöbetlerin yaşandığı sırada bebekler çok fazla sakinleşmez.Bebeklerde beslenmeyi ve uyku düzenlerine etki yapan bu durumun sıklıkla görülen bazı belirti ve semptomları bulunmaktadır. 
Kolik bebek belirtileri şu şekildedir:

• Bebekler ağlama nöbetleri sırasında sırtlarını çok fazla gerer
• Yüzleri kızarır ve acı çektikleri anlaşılır
• Karınları şişer, bu durum kaka yapılması veya gazı çıkarılması sonucu ortadan kalkar
• Meme isteyen bebek, memeyi emdiği sıradan bir anda bırakıp ağlamaya başlayabilir
• Normal ağlamalara oranla şiddeti çok fazladır
• Ağlama nöbetleri genellikle en az 3 saat sürer

Kolik Bebek Nasıl Sakinleştirilir?

Gaz sancısı sebebiyle gelişen bu durum, bebeğin uzun zamanlı olarak ağlamasına neden olur. Bebeğin sakinleşmesine fayda sağlayan bazı yöntemler vardır. Bu yöntemler bazı bebeklerin sakinleşmesine fayda sağlarken bazılarında ağlama şiddetini artırabilir. 
Bu ağlamaların şiddeti normale oranla daha fazla olduğundan bebekleri rahatlatmak amacıyla yapılacak yöntemler peş peşe denenmemelidir. 
Kolik bebek nasıl sakinleşir gibi sorulara cevap olacak yöntemler ve bebeklerin sakinleşmesinde fayda sağlayan uygulamalar şu şekildedir:

• Bebekleri yavaş ve aynı ritimde kucakta, yatakta veya pusette sallamak
• Bebeğin kucakta olduğu durumlarda anne veya babanın göğsüne yaslanarak hafif bir şekilde sırtına ya da poposuna parmak uçlarında dokunma ölçüsünde vurulması
• Uzun süreli ağlama nöbetlerinde bebeğin dışarıda arabayla gezdirilmesi
• Anne veya babanın sesi bebeklerin sakinleşmesine fayda sağlayabilir, bebeklere sakin bir ses tonunda şarkı söylemek veya konuşmak bebekleri rahatlatabilir
• Ağlayan bebeklerde de yapıldığı gibi bebeğin kucakta veya sırt üstü yatırılarak hafifçe sırtına vurulup sıvazlanması bebeklerde rahatlama sağlayabilir
• Ağlama krizleri sırasında emzirilen bebekler sakinleşebilir
• Bazı durumlarda ılık suyla yıkanan bebeklerde sakinleşmeler görülebilir

Kolik Bebek Müzikleri Nelerdir?

Bu durumdaki bebeklerin çoğu ritmik seslerden hoşlanır. Bu sesler; elektrik süpürgesi, saç kurutma makinesi ve tıraş makinesi gibi uzun süreli aynı tonda ses çıkaran cihazlardır. 
Bunların yanın rüzgar sesi, dalga sesi, su damlaması, uğultu, yağmur sesi ve kalp sesi gibi ritmik sesler de rahatlamalarında etkilidir. 
White noise olarak adlandırılan bu müziklerin yanında bebeğin huzurlu hissetmesi için kullanılan ninni ve melodi gibi sesler de sakinleşmesinde etkili olabilir. 

Bir Bebek Neden Kolik Olur?

Dünya üzerinde yapılan pek çok araştırma ve çalışmalara rağmen bir bebek neden kolik olur veya kolik nedenleri durumu hakkında kesin bir sonuca ulaşılamamıştır. Bebeklerde yaşanan gaz sancıları, ağlama krizleri ve nöbetleri birçok nedene bağlı olarak görülebilir.
Bebeklerde yaşanan bu durumun ilerleyişinin ve şiddetinin her bebek için farklı olarak görülmesi, sürelerinin uzunluğu, birtakım medikal tedavilerde gözlemlenen sonuçların aynı olmamasına bağlı olarak yaklaşımın nasıl olacağını belirleyememektedir. 
Genellikle incelenen farklı bir sorun ise, emzirme dönemlerinde olan annenin, strese bağlı olarak yaşadığı depresyon, öfke, sinir ve tükenmişlik gibi problemler sonucunda emzirmeyi kesme durumlarının yaşanmasıdır.
Bazı araştırmalara göre sindirim sistemi ile bağlantılı olan durumlar ve farklı nedenler bu durumlara neden olabilir.

Sindirim sistemine bağlı olarak görülen nedenler şu şekildedir:

Beslenme Düzensizliği
Anne sütünün koruyucu madde olarak kabul gören merkezlerin bulunmasının yanı sıra, anne sütünün bebeklerde yaşanan bu durumun şiddetini azaltmaya yönelik bir etkisi olduğu belirlenememiştir. Ayrıca biberonlar beslenen bebeklerde, beslenme sonrasında gaz sancısı yaşanması ve yetersiz beslenme durumları nedenleri arasında yer alır.

Gıda İntoleransı ve Alerjen Gıdalar
İnek sütüne veya laktoza karşı alerji ya da intolerans durumlarının görülmesi bu duruma benzer semptomlar gösterebilir. Ancak bu durumların çözümü basittir. Kolik sorunu yaşayan bebeklerde bu besinler tüketilmese de şikayetler devam eder. 
Emzirme dönemlerinde olan annelerin alerjen gıdaları tüketmesi de bebekteki kolik durumuyla bağlantılı olabilir. Özellikle, aşırı kafein tüketimi, baharatlı gıdalar, fındık, çikolata gibi yiyecekler bunlar arasında yer alabilir.

Sindirim Sistemi Düzeni
Mide ve bağırsak düzenini sağlayan ve kontrol eden enzimler ve hormonlar, bazı bebeklerde daha yüksek oranda bulunabilir. Bu duruma bağlı olarak beslenmenin de normale oranda daha fazla yapılması ve bebeği yedirmeye zorlama, ağlama nöbetleri esnasında emzirmeye çalışılan bebekler de gaz oluşması ve sıkışması bağırsak hareketlerini olumsuz etkilediği için şikayetler artabilir.

Reflü
İlk yaşlarda bebeklerde görülebilen reflü bazı bebeklerin normale oranda daha fazla rahatsız olmalarına ve şiddetli ağlamalarına neden olabilir. Semptomlarında birisi de bebeğin sırtının çok gerilmesi ve başını geriye atmasıdır. Reflü ile ağlama zamanlarının veya süresinin bir bağlantısı bulunmamaktadır. 

Flora
Bebekliğin ilk zamanlarında bağırsaklarda bulunan faydalı bakterilerin yeterli olmaması ve denge durumunun yaşanmamasına bağlı olarak kolik atakları yaşanabilir.
Tüm bunların yanında farklı nedenlerde olabilirken bunlar şu şekilde sıralanabilir:

Psikolojik
Hamilelikte stres ve aile içi problemler ve doğum sırasında yaşanan olumsuz tecrübe durumları da kolik gelişimiyle bağlantılı olarak görülür. Hamilelik dönemlerinde annede endişe ve kaygı problemlerinin yaşanması, bebeğin bakım süresince anneye gerekli desteğin verilmemesi de farklı nedenler arasındadır.

Uyarıcılara Maruz Kalmak
Genellikle en sık kabul edilen açıklamalar arasında doğum sonrası yaşanan karmaşık ve gürültülü ortamlar, anne karnındaki ortamdan farklı olduğu için bebeğin bu durumlara karşı hassasiyetinin gelişmesine neden olur. Seslere, ışıklara ve görüntülere gün boyu maruz kalan bebek, genellikle akşamları gerginleşir ve uyarılmış bir halde olur. Bu gibi durumlarda ağlama krizleri yaşanabilir.

Sigaraya Maruz Kalmak
Neden tam anlamıyla bilinmese de sigaraya maruz kalan bebeklerde kolik durumu yaşanabilir. Ev içinde sigara içen aile bireylerinin sayısı ne kadar artarsa kolik görülme durumu da o kadar artmaktadır.

Bebeklere Kolik Tanısı Nasıl Konur?

Bebeklerin çok fazla ağlama durumlarında anne ve babalar doktora başvurabilir. Bu durumun teşhisi ve tanısı konulması bakımından ilk önce bir tetkik veya test durumu planı yapılmaz.
Bebeklere kolik tanısı konulması için doktor, bebeğin yaşadığı şikayet ve bulgularla ilgili anne ve babaya sorduğu sorular ve yaptığı muayene sonucunda hekimin gerekli görmesi ve şüphe etmesi durumunda bazı görüntüleme yöntemlerine ya da tetkiklere başvurulabilir. 
Bebeğin boyu, kilosu ve baş çevresi ölçülerek, kalp ve akciğerleri dinlenir ve değerlendirme yapılır. Ayrıca doktor kollardaki, bacaklardaki, el ve ayaklardaki refleks durumuna bakabilir. 
Bunların yanında vücutta döküntü durumu, enfeksiyon, alerji ya da farklı sorunlar da incelenerek durum belirlenir. Yapılan inceleme ve testler sonucunda durum tespiti yapılarak tanı konur. 

Kolik Bebek Nasıl Tedavi Edilir?

Genellikle bir sağlık sorunu olarak görülmez ve bir hastalık ya da belirtisi değildir. Ancak bazı durumlarda kolik bebek tedavisi ele alınabilir. İdrar yollarında yaşanan enfeksiyonlar, orta kulak enfeksiyonları, pamukçuk, kasık fıtığı ve göbek fıtığı gibi problemlerin belirlenmesi ve bu durumların ortadan kaldırılmasına yönelik bazı tedavi yöntemleri planlanır.
Doktor bebekte kolik olduğu düşünmesi durumunda ağlama nöbetlerini ve yaşanan sancıları azaltmaya yönelik birtakım bitkisel ya da davranışsal tavsiyeler verebilir. Tedavinin ilk zamanlarında anne ve baba sakinleştirilir ve bu süreçle ilgili bilgilendirilir. 
Bu durumlarda medikal tedaviler çok fazla görülmese de bebekte uyku halleri, havaleye veya ishal gibi durumlara neden olabileceğinden çok fazla tercih edilmez. Şikayetlerin uzun süreli devam etmesi halinde doktora görünmek ve durum değerlendirmesi yapılması önemlidir. 
Bunların yanı sıra, kusma, ateş bebeğin sürekli uyuması ve zor uyanması, nefesin çok hızlı alıp verilmesi, yeterli oranda emmemesi, çok sık kaka yapması, kaka renginde farklılaşma gibi durumlarda vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna gidilmeli ve uzman doktorlar tarafından kontrol edilmelidir.

Kolik Nedeni ile Oluşabilecek Komplikasyonlar

Bu durumun yaşanmasının altında önemli ve farklı sağlık sorunlarının bulunmaması halinde herhangi bir tıbbi soruna neden olmaz. Önemli bir sağlık sorunu değildir veya farklı rahatsızlıklara neden olmaz.
Ancak anne ve baba için bu durum farklıdır. Anne ve babalar bu durum bitmesine kadar olan sürede çok fazla stres altında olur ve yıpranırlar. Psikolojik bakımından ciddi anlamda etkilenebilirler. 
Bebeklerinde bu sorunu yaşayan anne ve babalar için bazı araştırmalar yer alır. Bu araştırmalar sonucu kolik bebeğe sahip annelerde doğum sonrası yaşanan bazı psikolojik sorunlar veya sütün kesilmesi, sinir, öfke, depresyon gibi sorunlar meydana gelebilir. 
Ayrıca bu durum hem bebek için hem de anne ve baba için yaşanan rahatsızlıklar olarak görülebilir. 

Kolik Önlenebilir mi?

Nedenleri tam olarak bilinmese de araştırmalar sonucu bazı etkenlerin görülme ihtimalini artırdığı bilinmektedir. Bebeğin hangi cinsiyette olduğu, erken doğum yaşanması, anne sütü ya da mama ile beslenme sağlanması herhangi bir etkine yol açmamaktadır.
Ancak hamilelikte veya doğum sonrası sigara kullanan annelerin bebeklerinde bu durumun yaşanma ihtimali yüksektir. Bu nedenle hamilelikte veya doğum sonrası sigara içmemek bebeğin ve annenin sağlığı için faydalı olurken önlenebilir olması için de etkilidir.