Birçok kişi tarafından bilinen ve toplumda çok sık rastlanmayan Kleptomani, kişinin dürtülerini kontrol edemeden ihtiyacı olmadığı halde bir şeyleri çalma isteğinde bulunması ve bu eylemden haz alması durumunda ortaya çıkan psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu hastalık konusunda uzman psikolog veya psikiyatristlerden destek alınması gerekmektedir. Destek alınmadığı durumlarda ömür boyu sürebilirken, kişinin aile ve arkadaşlık ilişkilerinde, sosyal yaşamında ve iş ortamında sorunlar ortaya çıkabilir.
Çalma eylemini gerçekleştiren kişiler kleptoman olarak adlandırılır. Bu kişiler genellikle insanların kalabalık olduğu yerlerde, mağazalarda, marketlerde ve alışveriş merkezlerinde bu durumu gerçekleştirir. Bazı durumlarda ise kişi, ailesinde bulunan bireylerin ya da çevresindeki arkadaşlarının da eşyalarını çalabilir. Bu gibi durumlarda kişi destek almaktan korkar ve bu durumu kimseyle paylaşmak istemez. Bu hastalık konusunda yüzde yüz bir çözüm olmasa da psikoterapi yöntemleriyle ve ilaç tedavisi ile bu dürtüler bastırılabilir.
Kleptomani Belirtileri Nelerdir?
Hastalar, çalma eylemi sırasında ve sonrasında yoğun duygular yaşayabilir. Kişi bu durumdan zevk alabileceği gibi pişmanlık duygusu da yaşayabilir. Bu hastalığın belirtileri ise şu şekildedir;
- Kişinin kullanmayacağı ve ihtiyacının olmadığı eşyaları çalması için karşı koyamadığı dürtülerin oluşması
- Bu dürtüleri kontrol etmekte zorlanması
- Çalma dürtüsü ortaya çıktığında kişinin yaşadığı gerginlik, endişe ve korku hissi oluşması
- Çalma eylemini gerçekleştirdiği sırada rahatlaması, zevk alması ve tatmin olması
- Sonrasında oluşan pişmanlık, suçluluk ve utanma hissi ile kişinin kendisine karşı öfkeli olması
- Kişide yakalanma korkusu oluşması
- Kişinin tekrar bu dürtüleri yaşayıp aynı eylemi tekrar etmesi
Kleptomani Neden Olur?
Bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bazı fiziksel etken ve psikolojik hastalıklarla ilgili olduğu düşünülmektedir. Kleptomani oluşumunda etken olduğu düşünülen durumlar şöyledir;
- İnsan beyninde serotonin adında bir nörotransmitter madde bulunmaktadır. Serotonin seviyesi, insanın canlılığını, ruh halini ve duygularını etkiler. Bu seviyenin düşük olduğu durumlarda kişiler dürtülerini kontrol etmekte zorlanırlar.
- Çalma hissi, dopamin adı verilen bir diğer nörotransmitter maddesinin oluşumunda etkili olabilmektedir. Dopamin, insanda bazı haz verici duygular ortaya çıkardığından kleptomanlar bu duyguların tekrar etmesini isteyebilir.
- Beyinde bulunan opioid sistemi, dürtüleri düzenler ve kontrol eder. Bu sistemde bir sorun oluşması dürtü kontrolünde olumsuz nedenlere yol açabilir.
- Beyin travması geçiren kişilerde bu durumun oluşma ihtimali bulunmaktadır.
- Depresyon, takıntılar, kişilik bozukluğu gibi psikolojik sorunlar yaşayan kişilerde görülebilir.
- Epilepsi, demans gibi hastalıklar ya da bazı ilaçların yan etkileri olarak da kişide hastalığın görülme riskini artırabilir
Kleptomani Kimlerde Görülür?
Bu hastalık çoğunlukla gençlik dönemlerde ya da genç erişkinlik dönemlerinde başlayabilir. Fakat yetişkinlerde ya da sonrası için olan dönemlerde de başlayabilmektedir. Erkeklere oranla kadınlarda daha fazla görülmektedir. Ailesinde bu hastalık bulunan kişilerde görülme ihtimali de yüksektir. Ailede obsesif kompulsif bozukluk (OKB) varsa, madde bağımlılığı ya da alkol bağımlılığı olan kişiler bulunuyorsa kleptomani oluşma riski vardır.
Kleptomani Nasıl Tedavi Edilir?
Bu hastalığın bulunduğu kişiler korku veya utanç duygusu yaşadıkları için çok fazla destek almak istemezler. Destek alınmadığı durumlarda bu hastalığın kendiliğinden geçme ve azalma ihtimali çok düşüktür. Kişi kendi başına bunun üstesinden gelmekte zorlanır ve psikolojik bir destek alması gerekmektedir. Kleptomani tedavi edilebilir psikolojik hastalıklardandır. Kişiye özel bir tedavi uygulamak gerekmektedir. Bu hastalık dürtülerin kontrol edilemediği bir rahatsızlıktır ve bunun altında bulunan psikolojik nedenler etkilidir. Dürtü durum bozukluğunu düzenlemeye yönelik ilaçlar verilebilir. Ayrıca psikoterapi yöntemleri de kişinin yaşamış olduğu duyguların bastırılmasında etkili bir yöntemdir.