Çok Boyutlu Kıskançlık Ölçeği

Her insanda farklı düzeyde var olan kıskançlık, farklı tepki ve davranışlarla kendini göstermektedir. Aşırı boyutlarıyla kıskançlık, hem kıskananın hem de kıskanılanın zarar görmesine yol açar. Kıskançlığın yaşanmasında pek çok sebepten bahsetmek mümkündür. Bu sebepler bireysel ve sosyal faktörler başlığı altında ele alınabilir. Kıskançlığa çoğu zaman korku, kaygı, endişe, merak, imrenme, kızgınlık, öfke gibi birçok başka duygu eşlik edebilmektedir. Kıskançlık duygusunun altında yatan birçok sorun olmakla beraber en sık görülenler, özgüven eksikliği, karşıdakine güvensizlik, kaybetme korkusu, diğer insanların gözünde değer kaybetme korkusu, dışlanma korkusu, ilişkide zayıf duruma düşme endişesi, aşırı sahiplenme gibi etkenler sayılabilir.

Literatür incelendiğinde kıskançlıkla ilgili kabul edilen en yaygın tanım Pines'a (1998) aittir. Pines'a göre (1998) kıskançlık "önemsenen ilişkilerin yitirilmesine ya da bozulmasına yol açabilecek herhangi bir tehlikenin algılanması sonucunda verilen karmaşık tepki ve sapkın bir duygu durumudur. Bu duygu durumu, bireyin içinde bulunduğu sosyal ortamda önem verdiği bir kişiyle olan ilişkisini ya da sahip olduğu statüsünü kaybetme korkusuyla yaşadığı endişe, üzüntü, kızgınlık, güvensizlik ve şüphe duygularını içinde barındıran çok boyutlu bir yapı olarak kendini gösterir. Çok boyutlu olan bu yapı, bilişsel, duygusal, davranışsal ve durumsal olarak ifade edilmektedir.

Çok Boyutlu Kıskaçlık Ölçeği Pfeiffer and Wong (1987) tarafından geliştirilmiştir, ölçeğin amacı kıskançlık durumunda ortaya çıkan, bilişsel, duygusal ve davranışsal tepkileri ölçmektir. Ölçek 7 basamaklı Likert tipi bir ölçektir. Ölçekten hem toplam puan, hem de her bir alt ölçeğe ait puan elde edilebilmektedir. Toplam puanda ve her bir alt ölçekte puanın artması toplam kıskançlığın ya da alt ölçeğin ölçtüğü kıskançlık puanının arttığı anlamına gelmektedir. Orijinal ölçek için yapılan faktör analizi çalışması sonucunda üç faktör belirlenmiştir. İlk faktör varyansın % 33.1’ini, ikincisi, 13.6’sını ve üçüncüsü 11.7’ sini açıklamıştır. Faktörler bilişsel kıskançlık, davranışsal kıskançlık ve duygusal kıskançlık olarak isimlendirilmiştir. Her bir faktörde 8 madde bulunmaktadır. Yapılan güvenirlik çalışmasında alt ölçeklerin güvenirliği .80 ile .90 arasında bulunmuştur. Türk kültürüne Karakurt (2001) tarafından uyarlanmıştır.

Alt Ölçekler:

1. Bilişsel kıskançlık (7 madde)

2. Duygusal kıskançlık (8 madde)

3. Davranışsal kıskançlık (9 madde)

Kaynak: Karakurt, G. (2001). The İmpact Of Adult Attachment Styles On Romantic Jealousy. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.