Boğaz iltihabı, günlük hayatta sık karşılaşılan ve özellikle havaların soğuması ile artan bir rahatsızlıktır. Bakterilerin, virüslerin ve mantarların neden olabileceği bu sorun, boğazda meydana gelmesi ile birlikte kişilerin yaşayabileceği sağlık problemidir. Bu durumun yaşanması sonucunda kişinin doktor tedavisi görmesinin yanı sıra ev ortamında da uygulayabileceği ve bu rahatsızlığa fayda sağlayabileceği birtakım yöntemler bulunmaktadır.
Çoğu kişinin bu konuda merak ettiği “Boğaz iltihabına ne iyi gelir?” Sorusunun cevapları arasında ve ev ortamında uygulanabilecek yöntemler arasında ise; bol sıvı tüketimi, dinlenmek, nemli ortamlarda bulunmak ve boğaz tahrişini artıracak faktörlerden uzak durmak gibi maddeler bulunmaktadır.
Boğaz İltihabı Nedir?
Virüsler ve bakteriler gibi birtakım etkenlerin geniz bölgesinden gırtlağa kadar olan bölgenin, bademciklerin ve boğazın iltihabi reaksiyona maruz kalması sonucunda ortaya çıkan sağlık problemine boğaz iltihabı denir.
Bu enfeksiyonlara neden olabilen etkenler arasında virüsler ve bakteriler olduğu gibi; mantarlar, bazı mikroorganizmaların enfeksiyonları, romatolojik hastalıklar ve immünolojik hastalıklar da olabilmektedir.
Boğaz İltihabı Neden Olur?
Vücut, dışarıdan gelebilecek olumsuzluklara karşı birtakım savunma sistemi ve bölgeler bulundurmaktadır. Bunlar arasında ilk sırada ağız içi yer alırken, ağız boşluğunun arka kısmında bademcikler bulunmaktadır. Bu bölge savunma hücreleri bakımından güçlü bir dokudur.
Bademcikler ağız yolu ile gelebilecek mikroorganizmalarla mücadele ederek ilk savunma kanalını oluşturmaktadır. Bu bölgede yaşanabilecek bazı sorunlar boğaz dokularında enfeksiyon oluşmasına neden olabilmektedir.
Okul dönemlerindeki çocuklar birbirleri ile çok yakın temas halinde oldukları için herhangi bir hapşırma ve öksürük gibi durumlarda sıvıların etrafa yayılması ile birlikte, pek çok mikroorganizmalarla karşılaşabilirler. Bu nedene bağlı olarak çocuklarda daha yayın olarak görülebilir.
Hastalığın mikroorganizmalardan kaynaklanması durumunda ise türüne bağlı olarak farklılık göstermektedir. Birtakım mikroorganizmalar kişilerde direk olarak iltihaba neden olurken bazıları ise bağışıklığın düşmesi halinde enfeksiyona neden olabilmektedir.
İmmünolojik ya da romatolojik rahatsızlıkların oluşması durumlarında ise herhangi bir enfeksiyon durumu olmadan da iltihap durumu görülebilir. Bu nedenlere bağlı olarak gelişmesi durumunda kişi vakit kaybetmeden uzman bir doktor tarafından muayene edilmeli ve durum değerlendirilmelidir.
Hastalığın nedeninin belirlenmesinin ardından, uygulanacak doğru tedavi yöntemine başlanmalı ve bu tedavi doğru olarak uygulanmazsa kişinin yaşantısında ciddi seviyelerde olumsuzluklara neden olabilmektedir. Bu nedenle bu sorunu yaşayan kişilerin zaman kaybetmeden bir uzmana görünmesi ve sağlık kuruluşlarına başvurması önerilmektedir.
Ayrıca bu rahatsızlık ile birlikte karşılaşılabilecek bazı hastalık durumları da bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Streptokok Enfeksiyonu
Beta mikro olarak da bilinen streptokok enfeksiyonlar en sık karşılaşılan boğaz enfeksiyonlarından biridir. Bu vakaların yaklaşık yüzde 20 ve 30’u steptokok enfeksiyonlarında kaynaklıdır. Ayrıca, difteri anaerobik bakteriler ve mycoplasma gibi bazı bakteriler de iltihaba neden olabilmektedir.
Adenovirüs Enfeksiyonu
Yayın olarak görülen bu rahatsızlığın etkenleri arasında en önemli madde virüslerdir. Bu virüsler arasında ise; adenovirüs, koksaki virüsü ve öpücük hastalığı olarak bilinen “EBV ve CMV” bulunmaktadır.
Kandida Enfeksiyonu
Bağışıklık sisteminin zayıfladığı kişilerde enfeksiyonlara neden olabilen kandida enfeksiyonu en yaygın mantar enfeksiyonu olarak bilinirken bu rahatsızlık ile birlikte de görülebilir.
Kawasaki Hastalığı
Virüslerin neden olduğu ve boğaz dokularında enfeksiyona yol açan birtakım sistemik hastalıklardan biridir.
Bunların yanı sıra bu hastalıkla karıştırılabilen ve boğaz ağrısına neden olabilen tiroid iltihapları, reflü ve birtakım boğaz tümörleri yer alabilmektedir. Virüslerin ve bakterilerin enfeksiyonlara ve boğaz sorunlarına neden olduğu farklı durumlarda zamanında ve yerinde tedavi uygulanmaz ve göz ardı edilirse, kişinin yaşantısında çok ciddi sorunlara yol açabilir.
Boğaz İltihabının Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilirken, vücudun hangi bölgesinde ve nerelerde oluştuğu da semptomlarda farklılık göstermektedir. Boğaz iltihabının belirtileri ise şu şekildedir:
Boğaz Ağrısı: En yaygın görülen semptomdur. Hastalığın durumuna bağlı olarak şiddetinde değişiklik gösterebilir. Yutkunma ile birlikte anlaşılabilir ve acı hissedilebilir.
Yükselen Ateş ve Titremeler: Genellikle 38-39 derece ve üstü ateş durumu yaşanır. Ateşin yükselmesi ile birlikte kişide titreme durumu da gelişebilir. Bu durum bazı viral enfeksiyonlarda da görülebilmektedir.
Yutmada Zorlanma: Çoğunlukla boğaz ağrısı ile birlikte görülür. Boğazın şişmesi ve ağrıması ile birlikte daralma sonucu yaşanmaktadır.
Öksürük: Boğazda oluşan enfeksiyonun gırtlak üzerinde tahriş oluşturması ile birlikte öksürük durumu ortaya çıkabilir. Ayrıca geniz akıntısı nedeni ile oluşan enfeksiyonlarda da görülebilmektedir.
Geniz Akıntısı: Çoğunlukla viral enfeksiyonların neden olduğu bu durumda burun akıntılara ya da geniz akıntıları beraber görülebilir.
Burun Tıkanıklığı: Bu durum viral enfeksiyonların neden olduğu iltihaplarda burun ya da geniz akıntıları ile birlikte görülmektedir.
Göz Kızarıklığı ve Yaşarma: Aynı şekilde viral enfeksiyonların neden olduğu bu durumlarda gözlerde yaşarmalar ve kızarıklıklar görülebilmektedir.
Yorgunluk ve Halsizlik: Enfeksiyonların oluşması halinde vücut savunma sistemini harekete geçirerek bu durum ile mücadele etmeye başlar. Bu durumlarda kişide yorgunluk ve halsizlik belirtileri görülebilir.
Boğazın Şişmesi: Enfeksiyon ve iltihaplanma durumlarında lenf bezleri şişer. Bu durum boğazın şişmesine ve beraberinde yutma zorluğu yaşanabilir.
Kulak Ağrısı ve Boyun Ağrıları: Boğaz dokularında orta kulak iltihabı ya da boyunda bulunan yapılarda görülebilen bu durum iltihaplanma ile birlikte kişide kulak ağrısına ve boyun ağrısına yol açabilir.
Cilt Problemleri ve Döküntüler: Birtakım bakteriler ya da viral enfeksiyonlar kişiden bazı belirtilere, ciltte kızarıklıklara ve döküntülere neden olabilmektedir.
Baş Ağrıları: Bu sorunu yaşayan kişilerde sık görülen belirtiler arasında baş ağrısı problemi görülmektedir.
Mide Bulantısı ve Kusma: Ateş ve boğaz ağrısı belirtileri ile birlikte kişi bu sağlık sorununu yaşarken mide bulantısı ve kusma belirtilerini de yaşayabilir.
Karın Ağrıları: Bazı kişilerde, karın içi lenf bezlerinin etkilenmesi ile birlikte karın ağrısı durumu yaşanabilirken ishal de izlenebilir.
Kaslarda ve Eklemlerde Ağrı: Bazı vakalarda halsizlik ve yorgunluk yakınmaları görülürken bunlarla birlikte vücutta bulunan kas gruplarında ve eklemlerde ağrılar yaşanabilir.
Ses Kısıklığı: Boğazda şişlik oluşması halinde, burun akıntısı ve öksürük gibi olumsuzlukların yanı sıra gırtlağın daralması sonucunda kişilerde ses kısıklığı belirtileri görülebilir.
Boğaz İltihabı Tedavisinde Neler Yapılır?
Bu rahatsızlığı yaşayan kişiler öncelikle alanında uzman bir doktora görünerek muayene edilmeli ve destek almalıdır. Hastalığın tedavisinde uygulanacak yöntemler arasında öncelik bu rahatsızlığa neden olan ve altta yatan nedenleri tespit etmek ve bunları iyileştirmeye ve hafifletmeye yönelik olabilmektedir.
Yaşanılan her boğaz iltihabı tedavisi için aynı yöntem ya da antibiyotik tedavisi verilmemektedir. Hastalığın ve sorunun altında yatan nedenlerin doğru teşhis edilmesi ile birlikte tedavi planlaması yapılır ve bu yönde bir iyileştirme yöntemi tercih edilir.
Bakteri kaynaklı bir enfeksiyon görüldüğünde doktor tavsiyesi ve önerisi üzerine antibiyotik tedavisine başlanabilir. Bu durumda önemli olan nokta, bakterinin türünün ne olduğu ve hangi durumda olduğunu belirlemektir.
Bazı bakteri çeşitleri birtakım antibiyotiklere karşı direnç sağladıkları bakımından, ilaç tedavisinde etki sağlayabilmek için bazı çalışmalar yapılmalıdır. Bu durumun belirlenmesi adına kişiye antibiyotik direnç testi yapılabilirken, sonuçlara bağlı olarak uygun antibiyotik doktor tarafından reçete edilebilir.
Hastalığın nedeni viral enfeksiyonlardan kaynaklı olarak görülürse, genellikle belirtiler ve bulgular üzerine bir çalışma yapılarak bu durumlar iyileştirilir ve hastanın dinlenmesi önerilir. Genellikle 1 hafta ya da 10 gün içinde bu durumu atlatan kişilere farklı bir tedavi uygulanmaz ve semptomların iyileştirilmesi yeterli görülür.
Ayrıca muayene ve birtakım testlerin ardından bu durumun altında yatan farklı nedenler tespit edildiğinde bu hastalıklara yönelik ve kişiye özel tedavi yöntemleri uygulanabilir. Bu nedenle hastalar kendi kendine tedavi yöntemlerini uygulamadan önce bir uzmana görünerek durum hakkında bilgi ve tedavi görmelidir.
Ayrıca kişinin evde kendi kendine uygulayabileceği bazı faydalı yöntemler bulunmaktadır. Ancak, kişi bu sağlık sorununu yaşadığında öncelikle bir uzmana görünmelidir. Bu yöntemlerin fayda sağlayamayacağı durumlar olabileceği gibi hekim tarafından önerilen ve uygulanan tedaviler daha hızlı ve net sonuçlar vermektedir. Bu nedenle öncelik her zaman doktora görünmek olmalıdır.
Boğaz iltihabına iyi gelen iş ve ev ortamında uygulanabilecek bazı doğal yöntemler şu şekildedir:
Dinlenmek (istirahat): Hasta vücut direncini yeniden kazanmak ve bu durumun hızlanmasını sağlamak için dinlenmelidir ve istirahat etmelidir.
Bol Sıvı Tüketimi: Boğaz kuruluğunu gidermek ve bölgenin iyileşmesini sağlamak için bol su ve sıvı tüketimi önerilmektedir. Ayrıca bu rahatsızlık ile birlikte görülen ateş gibi semptomlar vücutta sıvı kaybına neden olabileceği için bağışıklık sistemini ve vücut sağlığını güçlendirmek için sıvı alımı artırılmalıdır.
Ortam Havası Nemlendirilmeli: kişinin bulunduğu ortam kuru ve havasız olduğu durumlarda boğazın tahriş seviyesi artabilir ve bu durum havanın nemlendirilmesi ile önlenebilir. Bu nedenle ortam soğuk buhar aracılığı ile nemlendirilebilir.
Tuzlu Su ile Gargara: Hastalar tuzlu su ile birlikte gargara yaparak boğazda oluşan şikayetleri azaltabilir ve bu yöntem kişiye fayda sağlayabilir.
Sigara Tüketiminden Uzak Durmak: Bu sorunların yaşandığı durumlarda boğaz hassaslaştığı için tahriş seviyesi artar ve sigara tüketimi bu durumu tetikler. Bu nedenle sigara içilmemesi bu durumun daha hızlı iyileşmesini sağlayacaktır.
Pastil Kullanmak: Bazı boğaz hastalıklarında olduğu gibi bu hastalığın yaşanması durumunda boğaz ağrısına fayda sağlayabilecek pastil kullanımı, yutma problemlerini de azaltabilir.
Bu hastalığın oluşması ya da belirtilerin ortaya çıkması durumunda kişi vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına veya uzmana başvurmalı ve muayene olmalıdır.