Bayılma Nedir Belirtileri Nelerdir

Bayılma belirli bir tıbbi durumu gösterebilirken, bazen sağlıklı bir bireyde de meydana gelebilir. Bayılma, bayıldıklarında düşme nedeniyle ciddi şekilde yaralanabilecek yaşlılar için özel bir sorundur. Çoğu durumda, bayılan kişi sadece birkaç dakika içinde tam bilincine kavuşur.

Senkop sık görülen bir sorundur ve acil servise başvuruların %3'ünü ve hastaneye başvuruların %6'sını oluşturur. Başka türlü sağlıklı insanlarda olabilir. Bir kişi baygınlık hissedebilir ve başı dönebilir (presenkop) veya bilincini kaybedebilir.

Kişi anksiyete, korkma, ağrı, yüksek duygusal sıkıntı, açlık ya da alkol, madde kullanımı sebebiyle basit bir bayılma nöbeti yaşayabilir. Basit bayılma geçiren birçok bireyin altta oluşan kalp ya da nörolojik bir problemi bulunmamaktadır. 

Bayılma Neden Olur?

Bayılmanın çeşitli nedenleri olabilir. Vazovagal atak veya nöral aracılı senkop olarak da adlandırılan basit bir bölüm, en yaygın bayılma nöbeti türüdür. Çocuklarda ve genç erişkinlerde en yaygın olanıdır. Vazovagal atak, kan basıncının azalması, beyne gitmekte olan dolaşımın azalması ve bilinç kaybı yaşanması sebebiyle yaşanır. 

Bazı kişiler, bilhassa yatarken ya da otururken ayakta durma pozisyonuna aniden geçtikleri zaman, bedenlerinin kan basıncını düzene sokma biçiminde bir problem yaşayabilir. Bu durum postural hipotansiyon oalrak tanımlanır ve senkopa yol açacak kadar ağır olabilir. Bu tarz bayılma yaşlı kişilerde, yakın zamanda uzun dönemli bir hastalık geçiren bireylerde ve zayıf kas tonusuna sahip bireylerde daha yaygın görülür. Bunların yanında bayılmaya yol açan öteki etkenler şu şekildedir;

Otonom sinir sistemi hastalıkları: Otonom sinir sistemi, kalbin atıyor olması, kan damarlarının darlık seviyesi ve soluk alma gibi istem dışı yaşamsal işlevleri kontrol etmekte olan sinir sisteminin bir parçasıdır. Otonom sinir sistemi problemleri içinde akut veya subakut disotonomi, kronik gangliyon sonrası otonomik yetmezlik ve kronik ganglionik öncesi otonomik yetmezlik bulunur. Kişi bu problemlerden birine sahipse, erektil disfonksiyon (ereksiyon olamama veya ereksiyonu sürdürememe), mesane ve bağırsak kontrolünün kaybı, göz bebeklerinin olağan reflekslerin kaybı veya terlemede azalma gibi başka semptomların olması muhtemeldir.

İlaç kullanımı: Kan damarlarına etkide bulunan bazı hipertansiyon ilaçları bayılma olasılığını daha fazla yükseltebilir. Bununla birlikte, vücuttaki kan oranını ve bundan dolayı kan basıncını etkileyebileyen başka bir durum susuzluktur, bayılma olasılığı daha yüksek olabilir.

Beyne giden kan akışına engel olan kalp ya da kan damarı sorunları: Bunlar arasında kalp bloğu (kalp kasını kontrol eden elektriksel dürtülerle ilgili bir problem), sinüs düğümüyle ilgili sorunlar (kalbinizin atmasına katkı sağlayan olan özel bir alan), kalp aritmisi (düzenli olmayan kalp ritmi), kalpte bir kan pıhtısı olabilir. Akciğerler, normal olmayacak derecede daralmış aort kalp kapağı veya kalbin yapısıyla ilgili diğer bazı problemler de bayılma olasılığını arttırabilir.

Belirli sinirlerde olağandışı uyarı kalıplarına neden olabilen durumlar: İdrar sırasında veya sonrasında bayılma, ağza giden belirli bir sinirde iltihaplanma ve ağrı nedeniyle bayılma, öksürük senkopu ve esneme senkopu (boyun ve kolların gerilmesiyle oluşan bayılma) gibi durumlar da bayılma riskini çoğaltabilir.

Hiperventilasyon: Yoğun bir şekilde endişeli veya panik hali ve çok ani soluk alıp verme, hiperventilasyondan (yoğun oksijen almak ve çok fazla karbondioksitten çok hızlı kurtulmak) dolayı baygınlık hissedilebilir.

Bayılma Belirtileri Nelerdir?

Bayılmadan önce (presenkop dönem) kişilerde genel olarak çarpıntı, bulantı, kusma,  baş dönmesi, soğukluk-solukluk, terleme, gibi şikayetler bulunmaktadır. Birey eğer bu semptomları biliyorsa hissettiği esnada oturur veya ayaklarını yukarı kaldırıp uzanabilirse presenkop bulguları geriler ve bayılma yaşanmayabilir. Ancak birey bayılma yaşarsa şuur ve postür kaybı ile oluşabilen senkop nedeniyle bireyde düşüş yaşanır.

Bayılma Nasıl Tedavi Edilir?

Bayılma tedavisi kişinin ve hastalığın özelliğine göre değişiklik gösterir. Bilhassa kişinin yaşına, bayılma esnasındaki yakınmalarına ve altta yatan rahatsızlıklara göre değişir. Genellikle birçok bireyde senkop sebepsiz ve bir defa olmak üzere yaşanabilir. Fakat devamlı tekrar eden vakalarda altta oluşan sebep kalp damar rahatsızlıklarıyla ilgili ya da öteki rahatsızlıklarla bağlantılıysa bu hastalıklar tedavi edilebilir.