Psikotik Bozukluk Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Psikotik bozukluk; bireyin gerçeklik olgusunun farklılaştığı psikolojik hastalıkları belirlemek için kullanılan genel bir görüştür. Öncelikle şizofreni olmak üzere birçok rahatsızlık ''psikotik ''olarak ifade edilir. Psikotik bozukluklar, bireyin gerçeği algılamasına izin vermemektedir. Bu durum ciddi ruh hastalıklarının oluşmasına zemin hazırlar. Herkes tarafından bilinen "şizofreni", bu kategorinin en ciddi rahatsızlığıdır. Bu ruhsal rahatsızlıklar, psikiyatri branşı kapsamında doğru tanı ve tedavi ile gerçekleştirilmektedir.

Psikotik bozukluk, bireyin gerçek dünya ile gerçeklikle bağını kaybetmesi durumudur. Bu durum bazı önemli zihinsel problemlerin belirtisi olarak gösterilir. Psikoz durumunda yaşananlar, sanrı ya da halüsinasyonlar şeklinde gelişir. Psikoz durumunda kişiler, başka insanların görmediklerini görürler, gerçekle ilişkisi olmayan sesler duyarlar ya da gerçekliği olmayan şeylere inanırlar. Bu ürkütücü tecrübeler psikotik bozukluk yaşayan bireylerin kendilerini ya da diğer kişileri zor duruma sokmasına sebep olabilir. Yoğun kaygı, uyku problemi, madde kullanımı, şizofreni ve bipolar bozukluk gibi bazı psikiyatrik durumlar psikoza sebep olabilir. Bu ruhsal rahatsızlığın tedavisi mümkündür. Psikiyatri uzmanı tarafından kişiye özel uygulanan tedavide, antipsikotik ilaçlar, terapi ve sosyal destek ile hastanın iyileşme sürecine başlanır.

Psikotik Bozukluklar Nelerdir?

Ruhsal sorunları olan fakat bunun farkında olmayan bu tarz kişiler, tedavi olmak istemezler. İçlerinde bulundukları durumu kabullenseler bile problemin kaynağının başkaları olduğunu düşünürler. Bu hastalık, genellikle ataklar halinde kendisini belli eder ve birden fazla türü mevcuttur. Psikotik bozuklukları şu şekilde sıralayabiliriz;
Şizofreni: En yoğun görülen psikotik bozukluklardan birini oluşturur. Devamlı kaygılı olan kişiler, etrafına karşı farklılaşır, yabancı gibi davranır. Birçok hasta saatlerce tek bir odak noktasına kilitlenebilir. Günümüzde şizofreni hastalığının tedavisi mevcut değildir. Fakat alternatif tedavi biçimleri ve terapilerle rahatsızlığın ilerlemesi engellenebilir.
Davranış Bozuklukları: Dengede olmayan ruh hali ve davranış bozuklukları da psikotik olarak adlandırılır. Kişi hiçbir neden yokken üzülebilir ya da üzgünken birdenbire mutlu bir ruh haline bürünebilir.
Anlayış Yetersizliği: Hasta olan kişi gördüğü sanrı ve halüsinasyonların hepsinin gerçekte olduğunu düşünmektedir. Çevresindeki bireyleri, kendisinin gördüğü şeyleri gördüğünü sanır, bu durumun sebebi ise anlayışta yetersiz kalmasıdır.

Psikotik Bozukluk Belirtileri Nelerdir?

Psikotik bozukluk aniden başlamamaktadır. Bu ruhsal hastalık ataklar halinde kendini belli eder. Psikotik bozukluk belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Konsantrasyon problemi
• Değişken ruh hali
• Uyku bozukluğu
• Kaygı (anksiyete)
• Stres
• Çevreye karşı ilgisizlik
• Sanrılar
• Halüsinasyon
• Tepkisiz kalma
• Düşünce, konuşma ya da hareketlerde düzensiz davranışlar (ilgili olmayan konularda fikir yürütme).
• Zihinde intihar düşünceleri oluşması
• Tehlikeli hareketler
• Kişisel temizliğe özen göstermeme
• Gündelik hayattan kopma
• Okulda, işte ve karşılıklı ilişkilerde problemler

Psikotik Bozukluk Nasıl Teşhis Edilir?

Bu tür bir bozukluğun tanısının belirlenebilmesi için bir psikiyatri uzmanına başvurulmalıdır. Uzman ilk olarak, kişinin tıbbi ve psikiyatrik geçmişi ile alakalı bilgileri öğrenir. Ayrıca ilaç veya uyuşturucu madde kullanılıp kullanılmadığı, kişinin genel ruhsal durumu, halüsinasyon veya sanrı geçirip geçirmediği araştırılır. Daha sonra fizik muayene uygulanır, kişinin bedenen rahatsızlığının tespiti ya da madde kullanımını belirlemek için kan testleri ve beyin görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir.

Psikotik Bozukluk Nasıl Tedavi Edilir?

İlk psikoz atağının ardından vakit kaybetmeden tedaviye başlamak gerekir. Erken uygulanan tedavi, ilişkileri, gündelik yaşamda meydana gelecek olan olumsuz durumları engellemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, tedaviye erken başlanması psikotik bozukluk sebebiyle meydana gelebilecek sorunların daha aza inmesine yardımcı olabilir. Uzmanın tedavi olarak hangi yolu izleyeceği, kişinin durumuna göre belirlenir.
Uzman hekim, semptomları aza indirmek için hap, sıvı ya da enjeksiyon halinde antipsikotik ilaçlar reçete edebilir. Bununla birlikte uyuşturucu madde ve alkol kullanımından kaçınılması uzmanın önerebileceği seçenekler arasındadır.
Kişi kendine ya da diğer insanlara zarar verme riski taşıyorsa ve davranışlarını kontrol edemiyorsa hastanede tedavi olması gerekebilir. Psikoz durumunda gerçekleştirilen tedavi yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Ani yatıştırma: Psikotik bozukluk geçiren bazı kişiler kendini rahat bırakmaz ve etrafındakilere zarar verebilir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında bu kişileri sakinleştirmek gerekebilir. Bu başvurulan yöntem ani yatıştırma olarak adlandırılır.  Etki eden bir enjeksiyon veya sıvı ilaç uygulanarak hasta yatıştırılır. 
İlaç tedavisi: Antipsikoz olarak adlandırılan ilaçlarla, hastalığın semptomlarını geçiren kişiler kontrol altında tutulabilir. Bu ilaçlar halüsinasyonlar ve sanrıları aza indirmeye yardımcı olur, bireyin zihinlerini daha açık hale getirir. Bu ilaçlar, rahatsızlığın semptomlarına göre önerilmektedir.
Bilişsel davranışçı terapi: Hastanın düzenli olarak sağlık danışmanıyla iletişim halinde kalması gerekir. Bu durum kişinin düşünce yapısını ve hareketlerini değiştirme sürecine olumlu yansımaktadır. Bu tarz yaklaşım hastalarda kalıcı değişikliklere neden olmuştur ve kişilerin, hastalığı daha iyi idare ettiği gözlemlenmiştir. Bu tedavi yönteminin ilaç tedavi yönteminde sonuç vermeyen pek çok psikoz belirtisinde faydalı olduğu gözlemlenmiştir.