Parenteral beslenme, olağan beslenme ve sindirim sürecini atlayıp, bir kişiye sıvı beslenme ürünlerinin damar yolu ile verilmesidir. Kişi, glikoz, protein, amino asitler, yağ, vitaminler ve diyet minerallerini içeren formüle göre bir besin karışımı almaktadırlar, üç gün içerisinde olağan beslenmeye geçmesi mümkün olmayan hastalarda uygulanır.
Parenteral beslenme, gıda maddelerini damar yolu ile almak için uygulanan tıbbi terimdir. İki türlü parenteral beslenme çeşidi vardır, total parenteral beslenme ve parenteral beslenme olarak ikiye ayrılmaktadır.
Total parenteral beslenme ile besinler tüketiliyorsa, bütün gereken beslenmeyi damardan bir iğne yolu ile alınmış olmasıdır. Parsiyel parenteral beslenme uygulanıyorsa, yine de sindirim sistemini kullanarak bazı yiyecekler tüketilebilir. Beslenmenin önemi büyüktür. Alınan gıdalar bedene işlev görme yeteneği vermektedir. Bilhassa çocuklar için önemlidir. Sağlıklı beslenmeme, gelişimin gecikmesine ve gerileyen büyümeye yol açabilir. Parenteral beslenme, bazı bireylerin sağlıksız olmamaları için gereksinim duydukları tüm gıdaları almasına katkı sağlar.
Parenteral Beslenmeye İhtiyaç Duyan Kimlerdir?
Herhangi bir bir yaş gurubunda olan kişiler, bebekler bu beslenme yöntemine başvurabilirler. Gerekli miktarda parenteral beslenme alınabilir. Gıdaları sağlıklı bir biçimde almayı engelleyen bir durum var ise, parenteral beslenmeye ihtiyaç olabilir. Bu beslenme biçimini gerektiren özel şartlar şöyledir;
- Crohn rahatsızlığı
- Kısa bağırsak sendromu
- Yoğun kusma
- Yoğun ishal
- Radyasyon rahatsızlığı
- Yoğun sağlıksız beslenme
Sağlıklı görev yapan bir sindirim sistemine sahipseniz ya da damar erişiminiz kötüyse, parenteral beslenme sağlıklı olmayabilir.
Parantel Beslenme Nasıl Çalışır?
Genel olarak uzman, hemşire ve beslenme alanında uzman kişilerden oluşan bir ekip, parenteral beslenmeye gereksinim duyup duymadığınıza karar vermektedir. Beslenme planının bir parçası olarak tam anlamı ile kaç kalori, gıda maddesi ve sıvı ihtiyacı olduğunu belirlemek için beraber hareket etmektedir. Aşağıda belirtilen şu şekilde çalışırlar;
Kısa dönemli kateterler: Kısa dönemli parantel beslenme için en sağlıklısıdır.
Uzun dönemli kateterler: Uzun dönemli parantel beslenme için daha sağlıklıdır çünkü enfeksiyon ve virüslere sebep olma durumları oldukça azdır.
Periferik olarak yerleştirilmiş merkezi kateterler: Uzun zamanlı parantel beslenme için farklı bir seçenektir. Bu, direkt kalbe kan sağlamakta olan büyük bir damar kateterdir.
İmplante edilmiş cihazlar: Bu cerrahi implantlar, özel bir iğne ile beslenme almanızı sağlamaktadır. Parantel beslenme alındığı zaman beslenme sindirim sisteminden geçmez, direkt kan dolaşımına gider.
Parenteral Nütrisyon Riskleri Nelerdir?
Parenteral nütrisyon; amino asit, glukoz, elektrolit, vitamin ve mineraller gıda öğelerinin damar yolu ile verildiği bir beslenme tedavisidir. Parantel nütrisyon riskleri şu şekildedir;
- Enfeksiyon alma
- Kateterin tıkanmış olması
- Kateter kırılmış olması
- Kateter etrafında kan pıhtısı olması
- Beslenme bozuklukları
- Yoğun besleme
- Karaciğer yağlanması
Uzmanlar, enfeksiyonu engellemek için kişisel hijyenine özen göstermesi gerektiğini belirtmektedir. Devamlı el yıkamak, portun ya da kateterin tutulduğu zaman eldiven giymek ve portu enfeksiyon semptomları bakımından kontrol etmeyi önerir. Tıkanmaları engellemek ve kateteri arındırmak için su ile yıkayabilirsiniz. Bunun ile birlikte ilgili sağlık personeli tıkanmaları engellemek için pıhtılaşma engelleyici bir madde kullanabilmektedir.
Parenteral Beslenmede Yaşam Şekli Nasıl Olmalıdır?
Pek çok kişi parenteral beslenme ile alakalı olarak çalışma hayatına devam etmeye, okul hayatına devam etmeye ya da etkinliklerden bazılarını yapmayı sürdürebilir. Bununla birlikte, parenteral beslenmeyi yaparken hayat tarzı, muhtemelen PN kullanmaya neden olan altta yatan koşullar tarafından belirlenir.
Uzmanlar genel olarak paranteral beslenme uygularken temas sporlarından ve yüzmekten uzak durmayı önermektedir. Bununla beraber, bisiklet sürmek ya da yırtılma tehlikesi daha az olan düşük etkili faaliyetler, parenteral beslenme uygulayan bireyler için iyi bir tercih olabilmektedir.