Toplumda doğan her birey ailesi ve çevresi tarafından fark edilmek, onaylanmak ve takdir edilmek ister. Varlığı doğrulanmaz ve onaylanmazsa kişi kim olduğunu bilemez ve kendini bir yere konumlandıramaz. Narsisizm, kişinin kendisini sevmesine ve övmesine ihtiyaç duymasıdır. Narsistik kişiler, özgüvensizlik, yetersizlik ve değersizliklerini gizlemek için kendilerine bir güven maskesi takarlar ve sosyal yaşamlarında bu kaplamayı sürekli kullanma eylemindedirler.
Narsistik kişiler, eleştirilmekten ve reddedilmekten korkarlar. Sosyal yaşamlarında kendileri gibi davranmaktan kaçınırlar. Benmerkezci oldukları için kişisel yaşamlarını ve iletişimde olduğu kişilerin hayatlarını zorlaştırırlar. Yaşları ilerledikçe bu durumda azalma olsa da kişinin yaşamını zorlaştırmaya devam eder. Psikolojik destek almazlarsa yaşamlarında doyum yakalayamazlar. Psikolojik danışma ve psikoterapi desteği almaları önerilmektedir.
Narsistik Kişilik Bozukluğu
Narsisizmin bir özellik olduğu bilinmektedir. Fakat diğer yandan da kişilik bozukluğunun bir parçasıdır. Her narsistin Narsistik Kişilik Bozukluğu (NPD) vardır diyemeyiz. Narsistik kişilik bozukluğu, çoğu zaman kişinin kendini hep ön planda tuttuğu, sürekli övülme ihtiyacı duyduğu, başka kişilerin ihtiyaçlarını görmezden geldiği, umursamadığı, empati kuramadığı, egoist, kendini herkesten üstün ve ayrıcalıklı olarak gördüğü durumlardır. Bu özellikler, bozukluğun temelini kapsamaktadır. Günümüzde de yaygın olarak görülmektedir.
Kişiler, davranışları sonucunda insanlarla sorun yaşasalar bile bu durumu devam ettirmeyi sürdürürler. Genellikle suçu başkasına atarlar. Eleştiri konusunda hassas oldukları için bu durumlarda çok fazla tepki gösterirler.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Belirtilerin özelliklerini taşıyan kişiler çoğunlukla güzel, dikkat çekici ve özgüvenli olabilmektedir. İlişki kurduğu insanlara ilk başta kötü davranışlar sergilemezler. Narsist kişilerin etrafında görmeyi sevdiği insanlar çoğunlukla onları öven, takdir eden ve onaylayan kişilerdir. Bazı baskın özellikleri ile kendilerini belli ederler. Narsistik kişilik bozukluğu belirtileri şu şekildedir:
- Aşırı özgüvenli olmak
- Manipüle etme yeteneği
- Herkesten ayrıcalıklı hissetme
- Kibirli olmak
- Bencil olmak
- Eleştiriye kapalı olmak
- Kendini üstün görmek
- Başkalarını kullanmak
- Özel ilgi ve muamele beklemek
- Empati kuramamak
- Sürekli kendini övmek
- Umursamazlık
- Mükemmeliyetçilik
- Kıskançlık
Narsistik Kişilik Bozukluğunun Nedenleri
Narsistik kişilik bozukluğunun nedenleri belli değildir. Bu sorun çoğunlukla kişinin ergenliğe girdiği dönemlerde ortaya çıksa da kişinin çocukluğunda da ortaya çıkabilmektedir. Çocuk yetiştirilirken, çocuğa karşı uygulanan tutumlar, yetiştiği şartlar gereği bu durum kendini gösterebilmektedir. Çocukta bulunan herhangi bir yeteneğin abartılması ve isteklerinin hemen yapılması narsistik kişilik bozukluğuna yol açabilir. Diğer taraftan çocuğa yeterli seviyede ilgi gösterilmemesi, sevgisiz bırakma ileri yaşlarda bu durumu ortaya çıkarabilir.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Türleri
Teşhirci Narsistik Bozukluk
Ebeveynlerin gerçekleştiremediği hedefleri ve duyguları, çocukları üzerinden yapmaya çalışması durumudur. Çocuklar, yüksek standartları olan kişiler olarak yetiştirildiğinden, sürekli başarılı olmaya ve takdir görmeye çalışırlar. Bu durumlarda daha mutlu hissederler. İnsanlarla empati kuramazlar, yaşadığı arkadaşlıkları kendi çıkarları üzerinedir.
Gizli Narsistik Bozukluk
Gizli narsistler, narsisizm özellikleri olmayan ve genellikle kendini belli etmeyen kişilerdir. Bu kişiler, utangaçtır ve çok fazla konuşmazlar. Sürekli onaylanmaya çalışırlar ve onay almadıklarında kendilerini acımasızca eleştirirler. Daha çok dinleyici tarafta yer alırlar. İnsanların başarılarını içten içe kıskanırlar. Ayrıca onları olumsuz yönde etkilemeye ve aşağı çekmeye çalışırlar.
Değersizleştirici Narsistik Bozukluk
Bu kişiler, yaşam içerisinde zorluk çekerler. Çoğu zaman saldırgan tavır sergilerler. Çocukluk dönemlerinde çok fazla eleştirildikleri ve değer görmedikleri için, ileri yaşlarda yaşadığı ilişkilerde ve arkadaşlıklarda sorun yaşayabilirler. İlişkilerinde çoğunluklar sömüren taraftadırlar.
Narsistik Kişilik Bozukluğunun Teşhisi
Bu rahatsızlık sadece klinik psikolog veya psikiyatristler tarafından teşhis edilebilir. Kişide gözlemlenen hareketler ve belirli özellikler rahatsızlığı ortaya çıkarmaktadır. Kişide; mükemmel olma, sürekli başarılı olma, asla hata yapmama duygusu ve kabullenmeme davranışı, empati kurmaması gibi davranışlar tanıyı belirlemede yardımcı olmaktadır.
Narsistik Kişilik Bozukluğunun Tedavisi
Tedavi sürecinin başlaması için kişi tedaviyi kabul etmeli ve bu durumun kendisinde olduğunu kabul etmelidir. Bazı kişiler rahatsızlığı kabul etmeyip saldırgan tavırlar gösterebilmektedir. Narsistik kişilik bozukluğu olduğunu düşünen kişiler psikolojik danışma ve psikoterapi desteği almalılar. Tedavi yöntemi olarak psikolog ya da psikiyatristin uygun gördüğü yöntem uygulanmaktadır. Tedavinin uygulanması bireyin sosyal yaşantısı, aile, ikili ilişkileri ve iş hayatında sorun yaşamaması için oldukça önemlidir. Çoğunlukla terapi ve davranış biçimine bağlı uygulamalar ile tedavi edilmektedir. Sizde kendinizde ya da çevrenizdeki kişilerden birinde narsistik davranışlar ve özellikler olduğunu düşünüyorsanız https://cdn.npistanbul.com/narsisizm-ikinci-gorus testi ile farkındalığınızı artırabilirsiniz.