Mazoşizm, kişinin hem kendini hem de etrafını belirli bir seviyede mağdur eden bir psikiyatrik problemdir. Bu rahatsızlığı taşıyan mazoşist kişilerin meydana koydukları hareketlerin arkasında pek çok değişik neden olabilir. İlave olarak, bireyin kendisine zarar verilmesi isteği de değişik şekillerde görülebilmektedir. Bundan dolayı türlü klinik vakalar ile kendisini belli eden bu rahatsızlığın semptomlarının iyi anlaşılarak uygun olan tedavi yönteminin belirlenmesi gerekir. Bunun içinse, mazoşizm türleri içinde net ayrım yapmak oldukça önemlidir. Mazoşist kişiyi ve arkasında bulunan etkenlerin doğru bir şekilde tespit edilmesi ile, kişiye yönelik bir tedavi planı izlenebilir.
Mazoşist, ruhen ve fiziksel şekilde kendine acı çektirmekten zevk olan bireylere verilen isimdir. Mazoşizm, kişinin kendisine bilinçli bir şekilde zarar verdiği ve bundan dolayı psikolojik travmalara neden olan bir rahatsızlık çeşididir. Bu rahatsızlık küçük yaşta gelen bir travma şeklinde bilinir. Çocukluk döneminde meydana gelen travmatik tecrübeler, ebeveynlerin ihmal ve suistimal etmesi halinde kişinin ileri döneme yönelik kişiliğinde farklılıklar oluşturur. Travmatik olaylar çocuk için ne kadar zor ve acı verici hale gelirse kişi o oranda ruhsal problemler yaşayabilir.
Mazoşizm Türleri Nelerdir?
Yapılan çalışmalara göre, travma geçirmiş ve bunun ile karşı karşıya kalan erkeklerin saldırma içgüdüsü geliştirip sadist kişilik elde etme olasılıkları daha fazladır. Ereklere oranla kadınlar bu döngüde daha çok kurban rolüne bürünürler ve mazoşistik hareketlere eğilim gösterirler. Ancak bu, bireysel karakter gelişimine ve etmen travmalara göre değişiklik gösteren bir olaydır. Örneğin, benzeri travmalar ile karşı karşıya kalan aynı cinsiye sahip kişilerde de türlü davranış bozuklukları görülebilir. Bundan dolayı, mazoşistik hareketlerle ilgili değişik alt türler araştırma konusu olmaktadır;
Sahiplenme duygusu gelişmiş mazoşistler: Sahip çıkma hissi baskın olan mazoşist kişiler genel olarak kendisinden devamlı olarak ödün veren kişilerdir. İnsan ilişkileri esnasında meydana gelen sevgiden kolay bir şekilde ayrılma konusunda başarı elde edemezler. Kendisinden oldukça ödün veren ve vazgeçilmez bir kişi olarak gördüklerinden dolayı ondan vazgeçen kişilere insanlara kendilerini gaddar ve acımasız hissettirebilmektedirler.
İyicil mazoşistler: Bu kişilerde haz ve acı duymaya yönelik çoğalan bir ilgi vardır. Bireyin fiziksel bir zarara uğraması karşısında, beynindeki endorfin olarak adlandırılan bir hormonun çoğalmasına bağlı şekilde gelişen bu durum görülmektedir. Endorfin hormonu, bireye mutluluk vererek benzer davranışların daha etkileyici duruma gelmesine yol açar. Bundan dolayı, birey kendinin zarar göreceğini bildiği halde aynı hareketleri devam ettirir. İyicil mazoşist kişilerin çok acı ve baharatlı besinlere, riskli spor dallarına karşı ayrı bir ilgileri vardır.
Kendini baltalayan mazoşistler: Bu türler, başarı ihtimalini düşünmeksizin direkt yenilmeyi kabul ederler. Olayları değişik biçimlerde algılayıp iyi neticeleri bile kötümser bir halde yorumlarlar. Bu tür içindeki kişilerin öteki kişilere karşı yoğun ilgileri geliştiği zamansa, kendilerini yoğun bir seviyede yetersiz hissedebilmektedirler.
Erdemli mazoşistler: Histrionik kişilik bozukluğu şeklinde tanımlanmaktadır ve ilgi odağı olma durumu şeklinde kendisini belli eden bir durum ile mazoşizmin aynı durumda olduğu çeşittir. Bu türler, gösterdikleri fedakarlıklardan dolayı kendilerine göre bir zevk duyumuna kapılabilirler. Kendilerini öteki kişiden üstün görmeleri ve her durumda başarılı olabilirim duyguları gelişmiştir. Yaşamış oldukları bütün zor hallerde sabır göstermeyi, acı çekmeyi kabul ederler ve bu durumu abartırlar. Bu davranışlarını erdemli bir hal olarak nitelendirirler.
Mazoşizm Belirtileri Nelerdir?
Mazoşizm kişilik bozukluğu, insanlar tarafından olağan kabul edilen bir sağlık problemidir. Mazoşist kişilerin türlü karakter çeşitleri ile kendisini göstermesi de bu duruma yol açabilir. Örneğin, kişi mazoşistik hareketler gösterirken aniden yönetme kararı alabilmektedir. Mazoşist bireyler çocukluk döneminde yaşadıkları içgüdüsel problemler yüzünden ruhsal ve fiziksel sorunlar içine girerler. Böylelikle, travmatik olaylarla karşı karşıya kaldıkları zaman mazoşist karakter kazanabilmektedirler. Değişken formlarda görülebilen mazoşistik karakterin kendini belli ettiği özellikler şu şekildedir;
- İşkence hareketleri
- Diğer kişilerin yardımından kaçınması
- Başarılı olma durumuna rağmen kötü tutumlar sergilemesi
- Başarı hedefleri bulunsa dahi kolay bir şekilde vazgeçip başarısız olmayı seçme
- Suçluluk duygusu
- Kendisine ruhsal ve fiziksel şekilde zarar verme eğilimi
- Mutlu olmayı hak etmediklerini düşünmeleri
- Çevreye karşı güven duygusunun olmaması
- Kendi ya da başka kişiler tarafından acı çekmekten mutlu olma
- Terk edilmekten korkma
- Güzel yaşanan olayları unutup kötü düşüncelere sahip olma
Mazoşistler kendilerine uygulanan acıları kabul ederler. Böylece bedel ödediklerine inanırlar ve rahatlama hissi oluşur. Acı duyumu esnasında salgılanmakta olan endorfin hormonu ile kendilerini mutlu hissederler.
Mazoşizmin Nedenleri Nelerdir?
Mazoşizmin sebebi net olarak bilinmemektedir ancak aile üyeleri ve etrafındaki kişilerin doğru olmayan hareketleri önemli bir rol oynar. Mazoşizmin en önemli nedenlerinden biriyse çocukluk çağında meydana gelen travmatik olaylardır. Mazoşizmin oluşmasında önemli etkenlerse şu şekildedir;
Yanlış aile davranışları: Çocukluk zamanında ebeveynleri tarafından sürekli ceza verilen ve bunun sonrasında ödüllendirilen çocuklarda büyük bir travma yaşanabilir ve mazoşizme yatkınlık görülebilir. Bu durum çocukta yanılgı oluşturarak olumsuz bir bilinçaltına neden olabilir. Arka arkaya gelen ceza ve ödül sistemi çocukta herhangi bir olumsuzluğun ardından güzel bir şeyin olacağı hissine kapılmasına ve bundan dolayı ruhsal ve fiziksel acı çektirici eylemlere girmesine yol açabilir.
Yaşanan ruhsal travmalar: Kişinin yaşadığı ruhsal travmalar, kişinin kendisine ceza vermesine neden olabilir. Bir yakınından ayrılma durumunda, istismarda ve huzursuz ailelerin yaşamış olduğu ortamlarda mazoşizm tetiklenebilmektedir.
İçgüdüsel sorunlar: Yaşanılan travmatik durumlar şiddetli suçluluk duygusuna neden olabilir. Bu kişiler yaşamış oldukları acı ve vicdan azabıyla kendilerini cezalandırabilirler. Hem fiziki hem de ruhsal bakımdan acı çekme durumunu bedel olarak görüp, bunun sonrasında rahatlama hissederler.
Çevresel etkenler: Gelişme evresinde sürekli yalnızlık içinde olma, yeterli ilginin yoksunluğu ve yalnızca acı çekilen durumlarda ilgi kazanma gibi etkenler mazoşizm gelişmesinde etkili olabilmektedir. Kişinin çocukluk zamanının görmezden gelinmesi, oldukça erken dönemlerde kendi bakımını üstlenmesi ile neticelenen durumlarda da mazoşizm gelişebilmektedir.
Mazoşizm Tedavisi Nasıldır?
Mazoşizmde, hasta kişinin gereksinimleri ve rahatsızlığın süreci doğrultusunda tedavi evresinde farklılıklar gözlemlenebilir. Mazoşizm tedavisi için terch edilen yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz;
Psikoterapi: Alınan terapi sırasında, uzman ve hasta bireyin beraber konuşup problemleri belirlemesi meydana gelen travmalardan korkulması yerine bunlarla yüzleşme prensibi tercih edilir. Seans süresi kişinin sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilmektedir. Uzman tarafından gerekli görülürse ilaç tedavisine başlanır. Böylelikle hasta olan bireyin ruhsal ve fiziksel olarak problemler ile mücadele etme işlevinin gelişmesine katkı sağlar.
İlaç tedavisi: Bilhassa kişinin durumunu, eski travmaları dinlenerek faktörler saptanır. Uzman gerek gördüğü durumda ise ilaç tedavisine başlanabilir. Seanslara destek olmak antipsikotik olarak adlandırılan ilaçların kullanılmasında destek alınabilir. Bu ilaçlar, bireyin yaşadığı travmaları düşünmesi yerine gerek duyulan düşüncelerin kazanımını desteklemektedir. İlaçlar sadece gerekli duyulan sürece kullanılmaktadır. Kişi, kendisinde gerekli yeterliliği ve donanımı kazanmanın ardından uzmanın tavsiyesi ile ilaç kullanımını sonlandırabilir ve rutin hekim izlemiyle günlük hayatını sürdürebilir.
Mazoşizmde uygulanmakta olan tedaviler mutlaka uzman bir psikiyatrist tarafından planlanmalıdır. Psikiyatristin tavsiyelerine uyarak önerdiği ilaçları vaktinde ve uygun biçimde kullanmanız gerekmektedir. Tedavi seanslarında öğretilen uygulamaların tekrar edilmesiyse iyileşme evresine katkı sağlar. Sizde de mazoşizm belirtileri mevcut ise en yakın zamanda uzman bir hekim ile görüşüp yardım alabilirsiniz.