Liken Planus Nedir?

Liken planus, beyaz lekeler, kızarıklık ve şişlik gibi belirtiler ile ağzı etkileyen uzun süreli bir hastalıktır. Cilt, saç derisi, tırnak ve mukoz membranları etkisi altına alır ve bu kısımlarda ödem ve tahrişe yol açar. Bu hastalık erkeklere oranla kadınlarda daha yaygın görülür. Genellikle 40 yaşın üstündeki kişilerde meydana gelir. Ancak çocuklar ve genç yetişkinler de bu hastalığa yakalanabilir.

Ağız, vajen ve öteki mukoz membran içermekte olan dokularda oluştuğu zamansa dantel görüntüsü taşıyan beyaz yamalar ya da ağrılı yara biçiminde oluşur. Bu hastalığın neden meydana geldiği tam olarak bilinmemektedir. 

Viral enfeksiyon, alerjen maddelere dokunmak stres ya da kalıtımsal faktörler bu hastalığın meydana gelmesinde etkili olabileceği düşünülmektedir. Genel olarak bu vakalarının pek çoğu önemli bir seyir göstermese bile bazı ender olgularda ağrılı yaralar yaşanabileceğinden dolayı bu hastalık ile ilgili bilinçli olunmalıdır.

Liken Planus Nedenleri

Bu hastalığın meydana gelmesindeki ana mekanizma, savunma hücrelerinin cilt ve mukoz membran tabakasına karşı savaş vermesidir. Bunun gelişim göstermesi herhangi bir kişide ya da herhangi bir yaşta olsa da bazı etkenlerin varlığında bu hastalığın gelişimine karşı bir yatkınlık olabilir.  Liken planus nedenleri şu şekildedir;

• Genetik nedenler
• Bağışıklık sistemi ile ilgili sorunlar
• Hepatit C virüsü
• Ağrı kesiciler
• Diyabet ilaçları ve sıtma ilaçları gibi bazı ilaçlar
• Diş dolguları gibi ağzınızdaki metale karşı geliştirilen bir reaksiyon
• Ağzınızda yaralanma
• Gıda alerjisi
• Enfeksiyon

Liken Planus Belirtileri Nelerdir?

Liken planus belirtileri bu hastalıktan etkilenmekte olan alana göre değişiklik gösterir. Rahatsızlığın ilk atağı genel olarak haftalar ya da aylar boyu sürebilir. Ancak bu durum 1-2 yıl içinde de kendi kendine gerileyebilir. Gerileme durumuna rağmen rahatsızlık genel olarak tekrar edebilir ve oluşan kısımda renk farklılıklarına yol açabileceğinden dolayı dikkat edilmelidir. 

Oral (ağız) liken planus buğularıysa genellikle (uzun zamanlı) hastalık şeklinde görülür ve seyri esnasında gerileme gözlemlenebilir. Belirtiler yavaş yavaş meydana gelebilir veya aniden başlayabilir;

• Kuruluk
• Tat almada bozukluk
• Kızarıklık ve şişlik
• Soyulma veya kabarma

Bu yaralar yanabilir ve ağrılı olabilir. Baharatlı, tuzlu, asitli, alkollü, kafeinli içecekler de sorunlara neden olabilir. Uzman ağzın içinden küçük bir deri parçası alarak liken planusu teşhis edebilir. Buna biyopsi denir. Sorunun ne olduğunu görmek için laboratuvarda testler yapılmalıdır. Diğer koşulları ekarte etmek için kan testleri de istenebilir.

Liken Planus Nasıl Teşhis Edilir?

Liken planus teşhisi olağan yakınmalar, tıbbi hikaye ve fizik muayene olgularına göre gerçekleştirilen bir teşhistir. Gereken durumlarda türlü tetkiklerden faydalanılıp teşhisin kesinleştirilmesi de sağlanabilir;

Biyopsi: Uzmanlar tarafından etkilenmekte olan cilt kısmından ufak bir bölümün alınması ve mikroskop altında incelenmesiyle örnekte bulunan hücrelerin liken planusa ait karakteristik özellikleri taşıyıp taşımadığı incelenebilmektedir.

Hepatit C testi: Tetikleyen özellik taşıdığından dolayı altta yatan durumun bu rahatsızlık olup olmadığı sıvı kan testleriyle gözlemlenebilir.

Alerji testleri: Dermatologlar tarafından türlü alerji testleriyle bu maddelerin tetikleyici olup olmadığı araştırılabilir.

Bu incelemelere ilave olarak bu hastalığın; yemek borusu, genital kısım, kulak ya da ağızın iç kısımlarını etkilemesi durumunda öteki türlü test ve görüntüleme tekniklerinden de yararlanılabilir.

Liken Planus Tedavisi

Hafif ve orta düzeydeki liken planus bulgularında hastalığın kendi kendine iyi olma ihtimali olmamasından dolayı belirli bir tedavi gerçekleştirilmesine gerek kalmayabilir. Yakınmaların rahatsız ettiği ya da ağır bir seyir izlemekte olan vakalardaysa “liken planus lekeleri nasıl geçer?” sorusuna cevap arayan uzmanlar, türlü ilaçlar reçetelendirip durumu kontrol etmeye çalışır. Tercih edilecek türlü ilaçlarla meydana gelen semptomların kontrol edilmesi mümkün olabilmektedir;

• Kortikosteroidler (lokal veya kısa süreli sistemik olarak)
• A vitamini türevi olan ilaçlar 
• Antihistaminik ilaçlar
• Kızarıklık ve döküntü için krem
• Işık terapisi yöntemi
• Bağışıklık baskılayan öteki tedavi yöntemleri 

Bu hastalık her ne kadar rahatsız eden bir durum olsa da genellikle riskli olarak görülmeyen bir rahatsızlıktır. Bu hastalığa dair semptomları kendiniz ya da etrafınızda gözlemlemeniz durumunda sağlık kuruluşlarına giderek uzman hekimlerden yardım alabilirsiniz.