Lenfoma nedir? Bir çeşit kan kanseri olan lenfoma (lenf kanseri) tedaviye erken başlanması gereken ciddi bir hastalıktır. Erken tedaviye başvurulması dahilinde lenfoma, çeşitli tedavi yöntemlerinin ve başarılı bir süreç yönetiminin kontrolü ile atlatılabilecek bir hastalıktır.
Lenfoma nedir, Lenfoma yani lenf kanseri lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerinin, diğer bir deyişle vücudun savunma hücrelerinin kanserleşmesi sonucu oluşan ve kan kaynaklı kanserlerin büyük bir kısmını oluşturan, zamanında müdahale edilmediğinde ölüme sebebiyet verebilecek, ciddi bir hastalıktır. Bünyede özellikle yaş ilerledikçe görülür. Erkek ve kadınlarda eşit oranda görülebilen bir hastalıktır. İnsan vücudunda farklı belirtilerle kendini gösterebilen lenfoma, bir süre geçmeyen grip, kuru öksürük, şişen bademcik gibi belirtiler ile ortaya çıkabilir.
Lenf sistemini oluşturan; lenf bezleri, lenf sıvısı ve lenf damarları bir bütün olarak sistematik şekilde vücudun savunma mekanizmasını oluşturur. Birçok hastalığa ve enfeksiyona karşı savunma sağlayan lenf sisteminde kanser görüldüğünde, hastalık; dalak, kemik iliği, timüs bezi ve bademciği de kapsar.
Lenfositler, dışarıdan vücuda giren mikroorganizmaların binlerce lenf bezi tarafından ayrıştırılması ve bu mikroorganizmaların vücuda yayılmasını önlemek ile görevlidir. Bu lenfositlerin birtakım sebepler dolayısıyla bozularak artması ve lenf sistemi organlarında kitle oluşturmasıyla vücutta lenfoma yani lenf kanseri meydana gelir.
Lenf kanseri iki ana tür altında incelenir: Hodgkin Lenfoma ve Non-Hodgkin Lenfoma.
Lenfoma Neden Olur?
Lenfoma neden olur, lenfoma yani lenf kanserinin ne sebeple oluştuğu kesin olarak bilinmemektedir. Lenfoma, lenfosit olarak adlandırılan hastalıklarla savaşmakla ve vücudu korumakla görevli bir akyuvarın genetik kodunda bir mutasyon geliştirmesi ile ortaya çıkmaktadır. Bu mutasyon hücreye hızlı şekilde çoğalmasını söyler ve çoğalmaya devam eden birçok hastalıklı lenfosite yol açar.
Mutasyonlar diğer hücreler ölürken bu hücrelerin yaşamaya devam etmesini de sağlar. Bu, çok fazla sayıda hastalıklı ve etkisiz lenfositin lenf düğümlerinizde bulunmasına ve lenf nodlarının şişmesine sebep olur.
Lenfoma Türleri
Lenfoma nedir, lenfoma; Hodgkin Lenfoma ve Non-Hodgkin Lenfoma olarak ikiye ayrılır. Bu iki tür birbirine benzese de aralarında farklılıklar mevcuttur. Yapılan testler sonucu söz konusu hastalığın hangi tür olduğuna karar verilir. Tedaviye başlanmadan önce lenfomanın hangi tür olduğunun teşhis edilmesi önem taşır.
Bazı hastalarda tekrarlayan ateş yükselmesi, kilo kaybı, gece terlemeleri gibi belirtiler Hodgkin lenfomayı işaret eder. Bu türün hastada görülme sebebi lenf düğümlerindeki büyümedir. Bilgisayarlı tomografi ve kemik iliği biyopsisi aracılığıyla hastalığın hangi evrede olduğu saptanmaktadır.
Hodgkin dışı lenfomalar 3 gruba ayrılmaktadır: İndolen (yavaş ilerleyen) lenfomalar, agresif (hızlı ilerleyen) ve çok agresif (çok hızlı ilerleyen) lenfomalar. Bu hastalıkların seyri ve tedavileri büyük farklılıklar gösterebilmektedir.
Lenfoma Belirtileri
- Kaşıntı
- Büyüyen ve çoğalan lenf bezleri
- Sebebi bilinmeyen ateş
- Ani kilo kaybı
- Gece terlemeleri
- Kalıcı yorgunluk
- Kuru öksürük ve solunum problemi
- Karında şişkinlik, dolgunluk hissi veya ağrı
Lenfoma Tedavisi
Lenfoma tedavisine öncelikle hastaya lenfoma tanısı konarak başlanır. Bireyin hastalık ve aile öyküsü alındıktan sonra detaylı bir fizik muayene yapılır. Bunun için öncelikle biyopsi alınması gerekir. Mikroskop altında lenfositlere bakarak lenfoma tanısı konulabilir. Ancak bu morfolojik değerlendirme, hastalığın alt tiplemesini yapmak için yeterli değildir. Hastaya doğru tanı konulabilmesi için mutlaka farklı testler gerekir.
Kemoterapi, kan kanserlerinde özellikle de lenfoma tedavisinde en çok başvurulan, önemli tedavi yöntemlerinden biridir. Her hastalığa göre farklı ilaç kombinasyonları uygulanır. İlaçların etkisi yüksek doz uygulandıkça artar. Bu ilaçların insan vücudundaki sağlıklı hücrelere de zararı olması sebebiyle, klasik birçok kemoterapide de görülen; tedaviden sonra saçların dökülmesi, mide bağırsak sistemindeki bozukluklar, ağız içinde yaralar, hastanın iştahının kaybolması, kilo kaybı, halsizlik, araya giren ciddi enfeksiyonlar gibi yan etkiler oluşmaktadır. Bu komplikasyonlar önceden görülebildiği için gerekli tedbirler alınır ve hastanın tedavi sürecini en iyi koşullarda, risksiz şekilde atlatması sağlanır. Kemoterapi dışında hastaya bazen ışın tedavisi yani radyoterapi de; tedavi amaçlı olmasa da uygulanan bölgeyi rahatlatmak için destek amaçlı uygulanmaktadır.