Kızıl hastalığı, A grubu streptokok bakterilerinin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Vücudun büyük bir bölümünde parlak ve kırmızı bir döküntü ile birlikte kendini belli eder. Boğaz ağrısı, yüksek ateş, döküntü ve baş ağrısıyla birlikte seyredebilir. Özellikle 5-15 yaş arası çocukları etkileyen bu hastalık, yetişkinlerde de görülebilir. Erken dönemlerde tedavi edilmesi ile birlikte iyileşmeyi hızlandırır.
Kişiden kişiye öksürük veya hapşırma gibi yollarla bulaşabilir. Hastalığın geçmiş dönemlerde ortaya çıkardığı ciddi durumlar, günümüzde uygulanan antibiyotik tedavileriyle birlikte azalma göstermiştir. Yine de tedavinin yapılması ve ertelenmemesi gerekir. Tedavinin yapılmadığı durumlarda böbrek hastalıklarına ve vücutta ciddi farklı sorunlara neden olabilir.
Kızıl Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Enfeksiyona neden olan bakterilerin vücuda girmesinden yaklaşık 2 ila 4 gün içinde belirtiler meydana gelebilir. Vakalarda görülen ilk semptomlar genellikle ateş ve boğaz ağrısıdır.
En yaygın görülen semptom ise ciltte meydana gelen ve hastalığa adını veren kızıl döküntülerdir. Bu döküntüler ilk olarak boyun ve göğüs çevresinde ortaya çıkabilir. Daha sonra sırt, kol, bacak ve yüz bölgelerine ilerleyerek yayılabilir.
Kasık, koltuk altı, dirsek, diz ve boyundaki deri kıvrımları daha parlak bir kırmızılıkta olabilir. Ağız çevresinde soluk bir halka meydana gelebilirken, dilde şişlik, kabarıklık ve çilek benzeri bir kırmızılık görünür. Ancak çoğu vakada hastalığın erken dönemlerinde dilde beyaz bir tabaka görülmektedir.
Yüz ve dilde ortaya çıkan kırmızılık ve kızarıklık süresi yaklaşık 6 ila 7 gün arasındadır. Belirtilerin azalma göstermesinin ardından, cildin etkilenen bölümlerinde soyulmalar yaşanabilir.
Bunların yanı sıra hastalığın kızarıklık dışında farklı semptom ve belirtileri de vardır. Kızıl hastalığı belirtileri genellikle şu şekilde sıralanabilir:
- Ateş (38 derece ve üzeri)
- Titreme
- Baş ağrısı
- Boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü
- Mide bulantısı ve kusma
- Vücut ve kas ağrıları
- İştah kaybı
- Boğazda şişme, kızarma, beyaz ve sarı lekeler
Kızıl Hastalığı Neden Olur?
Kızıl hastalığı nedenleri arasında ilk sırada, boğaz ağrısına yol açan bakteri türleri gelir. Bakteriler kişiden kişiye hava veya temas yoluyla bulaşarak enfeksiyona neden olur. Enfekte olan kişinin öksürmesi ya da hapşırması sonucunda damlacıklar aracılığıyla farklı kişilere bulaşarak yayılabilir. Ayrıca hastalığı olan kişilerle yakın bir temas kurulması enfeksiyonun bulaşmasına neden olur.
Bakterilere maruz kalan kişilerde belirtilerin ortaya çıkması süresi genellikle 2 ila 4 gün arasındadır. Hastalık, yetişkinlere oranla 5 ila 15 yaş arasındaki çocuklarda daha fazla yaşanmaktadır. Bu nedenle çocukluk çağı hastalığı olarak da bilinmektedir.
Bakterilerin neden olduğu bu hastalık, ağız ya da solunum gibi yollarla bulaşabilir. Ayrıca, aynı aile içinde ya da kalabalık yerlerde enfekte kişilerle yakın temasta bulunma gibi durumlarda da kolayca yayılabilir.
Kızıl Hastalığı Komplikasyonları
Kızıl hastalığı komplikasyonları nadir olarak görülür. Bakterilerin vücuda girmesi durumunda tek bir bölgede kalmayıp farklı yerlere de yayılması birtakım komplikasyonlara neden olabilir.
Nadir de olsa oluşabilecek komplikasyonlar şu şekildedir:
- Bademciklerin çevresinde apseler
- Boyun bölgesinde şişmiş lenf bezleri
- Kulak, sinüs ve cilt enfeksiyonları
- Akciğer enfeksiyonları
- Böbrek hasarı
- Eklem iltihabı
- Romatizmal ateş
Romatizmal ateş, kalbi, beyni, eklemleri ve cildi etkileyen bir hastalık olduğu için ciddi ve önemli bir durumdur.
Kızıl Hastalığı Tanısı
Hastalığa tanı konulması için öncelikle kişinin yaşadığı şikayetleri ve belirtileri doktora aktararak doktoru bilgilendirmesi gerekir. Sonrasında kişiye uzman tarafından fiziki bir muayene yapılır. Muayene sırasında kişinin boğazı, bademcikleri ve dili incelenir.
Doktor, boğazda bulunan lenf düğümlerinde genişleme olup olmadığı belirlemek için de bir muayene yapabilir. Son olarak da kişinin vücudundaki kızarıklıkların incelenmesi ve değerlendirilmesi yapılır.
Muayene sonrası hastalığın varlığından şüphe eden doktor, boğaz kültürü isteyebilir. Hastanın boğazından bir örnek alınır ve incelemek üzere laboratuvara gönderilir.
Kızıl Hastalığı Tedavisi
Kızıl hastalığı tedavisi genellikle antibiyotik kullanılarak yapılır. Antibiyotikler, hastalığa yol açan bakterileri yok ederek bağışıklık sistemini güçlendirir ve bakterilerle mücadele etmesini sağlar.
Antibiyotik kullanımına şikayetler ve semptomlar ortadan kalksa bile, doktorun söylediği süre zarfında bırakılmadan devam edilmesi gerekir. Aksi halde, bakteriler komplikasyonlara yol açabilir ve hastalığın süresini uzatabilir.
Yaşanan boğaz ağrısını azaltmak ve ateşi düşürmek için farklı ilaçlar da doktor tarafından önerilebilir ve reçete edilebilir. Kişinin cildinde kaşıntı gibi sorunların olması halinde doktor losyon önerebilir.