Jinekomasti erkeklerde östrojen ve testosteron hormonlarında yaşanan dengesizlik sonucu meme dokusunun iyi huylu büyümesine denir. İki memede farklı boyutlarda gelişebilen bu durum araştırmalara göre 3 erkekten birinde yaşanan bir problemdir. Bebeklik ve yaşlılık dönemlerinde görülebilirken, yaygın olarak ergenlik dönemlerinde ortaya çıkar. Hastalık kendi kendine iyileşme gösterebilirken, bazı vakalarda ilaç tedavisi ya da ameliyat gerekebilir.
Hormonlarda yaşanan değişikliğe bağlı olarak bebeklerde, ergenlik döneminde, yaşlılıkta bu durum gelişebilir. Birçok vakada erkeklerin göğsünde ağrı yaşandığı görülmektedir. Çoğu kişi utanma hissine bağlı olarak doktora görünmek istememektedir. Ayrıca bu durumun gelişmesine neden olan bazı durumlar da bulunmaktadır.
Jinekomasti Neden Olur?
Genellikle testosteron hormonunda yaşanan değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Testosteron hormonunun düşmesi ve bu duruma bağlı olarak östrojen hormonunun düzeyinde yaşanan artışlar neden olabilir. Vücuttaki hormon dengesi pek çok farklı sebepten dolayı bozulabilir.
Jinekomastinin nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Hormonların değişmesi
- Bazı ilaçlar
- Uyuşturucu
- Alkol
- Farklı sağlık sorunları ve bunların neden olduğu komplikasyonlar
- Bitkisel ürünler
- Alınan bazı takviyeler
Testosteron ve östrojen hormonları erkeklerde ve kadınlarda cinsiyet özelliklerini belirler. Testosteron, kasları ve vücuttaki kılları kontrol ederken, östrojen kadınlarda göğüs büyümesinin yanında farklı kadınsı özellikleri de kontrol eder.
Erkeklerde de az miktarda olsa da östrojen üretimi gerçekleşmektedir. Normalin üzerinde olması veya testosteron oranı ile dengesiz bir oranda olması durumunda göğüs büyümesi yaşanabilir.
Erkek bebeklerde, doğum öncesi annelerin vücudunda olan östrojen hormonu nedeniyle göğüsler büyüyebilir ve bu şekilde doğum gerçekleşebilir. Pek çok vakada doğum sonrası bu durum normale döner.
Ergenlik döneminde çok fazla değişiklik gösteren hormon seviyelerine bağlı olarak bu problem yaşanabilir. Büyük çoğunluğu tedavi edilmeden kendiliğinden düzelmektedir.
Yetişkinlerde ise 50 ila 70 yaşları arasında yaygın olarak görülmektedir. Araştırmalara göre bu yaş aralığında bulunan dört erkekten en az birinde belirtiler görülmektedir.
Kullanılan bazı ilaçlar da neden olabilirken, bu ilaçlar arasında özellikle prostat ve prostat kanseri durumlarında tedavi amaçlı kullanılan antiandrojenler yer alır. Testosteron etkisini azaltan bu ilaçlar hastalığın görülme ihtimalini artırır.
Sporcular tarafından tercih edilen bazı steroidler ve androjenlerin yanında antidepresanlar ve kalp ilaçları da neden olabilir.
Ayrıca dikkat eksikliği veya hiperaktivite bozukluğu tedavilerinde kullanılan amfetaminlerin yanında eroin ve esrar gibi uyuşturucu maddeler ve çok fazla alkol tüketmek de nedenleri arasında yer alır.
Bazı sağlık sorunları da bu rahatsızlığın yaşanmasına ve erkeklerde göğüs büyümesine yol açabilir. Yaşlanma ile birlikte hormonlarda yaşanan farklılaşmalar meme gelişimine neden olan etkenlerden biridir.
Hormonların değişmesine yol açan bazı tümörler erkek ve kadın hormonlarında dengeyi bozabilir ve bu probleme yol açabilir.
Bunun yanında çeşitli sağlık sorunları, böbrek yetmezliği sorununa bağlı olarak görülen diyaliz tedavisi, farklı karaciğer problemleri ve siroz ilaçları da hormonların değişmesine ve erkeklerde göğüslerin büyümesine neden olabilir.
Dengesiz ve düzensiz beslenme ile birlikte kişilerin açlık durumunun sürekli olması bu duruma yol açabilir.
Jinekomasti Belirtileri Nelerdir?
Semptomlar ve belirtiler genellikle göğüs üzerinde yaşanan değişikliklerdir. Ayrıca iki göğüs içinde aynı durum söz konusu olmayabilir. Bir göğüs daha çok büyüyebilir ve ağrı hissi yaşanabilirken, diğer bir göğüs için bu durum daha hafif ilerleyebilir.
- Jinekomasti belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Göğüste şişlik
- Göğüste ağrı hissi
- Hassasiyet
- Bir veya iki memede de akıntı olması
Jinekomasti Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığın tanısı ve teşhisi bakımından yapılması gereken bazı kontroller ve işlemler bulunmaktadır. Jinekomasti teşhisi, uzman doktor tarafından yapılan fiziki muayene ve tıbbi öykünün öğrenilmesi ile belirlenebilir.
Hastanın yaşadığı bütün semptom ve belirtiler muayene sırasında hekime aktarılması gerekirken, kendisinin ve aile bireylerinin hastalık öyküsünün de ayrıntılı olarak anlatılması önemlidir. Bunların yanında sahip olduğu hastalıkları veya varsa kullandığı ilaçları da aktarmalıdır.
Hekim, muayene sırasında meme dokusunu inceleyerek farklı sistem kontrollerini yapar. Tanı konulan vakalarda hekim durumun neden olduğunu tespit etmek için birtakım kan testlerinin yapılmasını isteyebilir.
Testlerin sonuçlarına bağlı olarak görüntüleme teknik ve yöntemlerinden, bilgisayarlı tomografi (BT), testis ultrasonu istenebilir. Ayrıca biyopsi gibi ileri testler de gerek görülebilir.
Göğsün büyüme sürecinde meme şişliğine benzeyen bazı semptom ve belirtiler olan durumlar bulunmaktadır. Bunlardan birincisi meme dokusunun çok fazla yağlı olmasıdır.
Kanser riski nadir olarak görülmektedir. Tek göğsün büyümesi veya meme içi sert bir nodül olması kanser riski ihtimalini göz önüne getirmeli ve gerekli kontrollerin sağlanması gerekmektedir.
Jinekomasti Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kendi kendine iyileşme ve düzelme görülmeyen durumlarda kişinin yaşam kalitesini kötü anlamda etkilemeye başladığında, ağrı ve hassasiyet durumları oluştuğunda ya da psikolojik problemler oluşturduğunda tedavi edilmesi gerekmektedir.
Jinekomasti tedavisi, farklı yöntemlerle yapılabildiği gibi ilaçla ya da cerrahi müdahale uygulanarak da yapılabilir. Genellikle iki farklı cerrahi yaklaşımla tedavi edilebilir.
Bunlar liposuction yani halk arasında bilinen adıyla yağ emme ameliyatı, diğeri ise mastektomi olarak bilinen cerrahi yöntemlerdir.
Liposuction, yağ emme ameliyatlarında meme dokusunda bulunan fazla yağ alınarak tedavi sağlanır. Ancak meme bezi dokusu çıkarılmaz.
Diğer bir cerrahi müdahale olan mastektomi operasyonunda meme bezi dokusu tümüyle çıkarılmaktadır. Ameliyat çoğunlukla küçük bir kesi açılarak yapılmaktadır.
Jinekomasti Nasıl Geçer?
Genellikle merak edilen jinekomasti nasıl geçer sorusu, Çoğu vakada kendiliğinden bir iyileşme yaşanması sonucunda ortadan kalkabilir. Bazı durumlarda bu süreç uzayabilir ve tedavi edilmesi gerekebilir.
Bu durum hormonlara ya da beslenme durumuna bağlı olarak veya siroz gibi altta yatan bir soruna bağlı olarak görülmesi durumunda tedavisinin yapılması gerekmektedir.
Doktor tarafından gerekli görülen birtakım ilaçlar kişinin kullanması için reçete edilebilir. Ayrıca kişinin hali hazırda kullandığı ilaçlar doktor tavsiyesi üzerine durdurulabilir.
Ergenlik döneminde meydana gelen ve normal olarak değişen hormonlar sonucunda ortaya çıkabilen bu sorunda, hekim problemin kendiliğinden geçip geçmeyeceğini izlemek adına üç veya altı ayda bir kontrol edilmesini isteyebilir.
Bu gibi durumlarda pek çok vakada yaşanan bu rahatsızlık çoğunlukla kısa bir süre içinde tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden geçebilir ve iyileşme görülebilir.