Gece körlüğü veya bilinen diğer adıyla niktalopi, gece ya da az bir ışıkta iyi görememe durumu olarak adlandırılır. Genellikle iyi aydınlatılmış bir ortamdan az aydınlatılmış bir ortama hızla uyum sağlayamama ile ilişkilendirilir. Geceleri araç kullanımı sırasında yol işaretlerini görme sorununa ve ışıklardan yoğun etkilenmeye neden olabilir. Nedenleri arasında pek çok farklı durum olsa da mevcutta olan bir göz hastalığının belirtisi olarak ortaya çıkar. Tedavisi altta yatan nedene bağlı olarak yapılır.
Görme yeteneğini olumsuz yönde etkilese de tam olarak körlüğü neden olmaz. Farklı göz rahatsızlıklarına bağlı olarak meydana gelen, zayıf ve az bir ışıkta ya da karanlıkta görme problemleri ile belirgin olan bu durum hastalık olarak değil bir semptom olarak gelişir.
Gece Körlüğü Neden Olur?
Gece körlüğü nedenleri arasında birçok farklı durum söz konusu olabilir. Özellikle retinada yaşanan bazı problemlerden kaynaklı gelişme gösterdiği bildirilir. Ayrıca vitamin eksikliği veya farklı bir göz rahatsızlığı sonucu da meydana gelebilir. Retina tabakasında yer alan ve siyah beyaz görmeyi sağlayan hücrelerde yaşanan işlevsel bozukluklu bu durumu önemli bir nedeni olarak bilinmektedir. Bunların yanı sıra gene körlüğüne neden olan faktörler şu şekildedir:
Miyop
Uzağı görememe olarak da adlandırılan bu durumda, az ve zayıf ışık bulunan ortamlarda görme alanında ve keskinliğinde azalma yaşanabilir.
Katarakt
Göz merceğinin saydamlığında azalma sonucun görüşte bulanıklaşma durumudur. Özellikle gece araba kullanma sırasında karşı yönden gelen araçların farlarının gözü rahatsız etmesi sonucunda zorluk yaşanmasına neden olur.
Diyabet (Şeker Hastalığı)
Diyabet sonucu kandaki şeker oranının artması, farklı dokularda olduğu gibi göz dokularında da birikebilir. Bu gibi durumların yaşanması halinde görme fonksiyonlarında bozukluklar meydana gelebilir.
A Vitamini Eksikliği
A vitamini eksikliği yaşayan kişilerde görülebilecek bir durumdur. Özellikle yağ sindiriminde bozukluk olması halinde yağ ile emilimi sağlanan A vitamini de gerekli ölçülerde vücuda alınamaz. Bu gibi durumlarda retina moleküllerinin üretiminde aksaklık meydana gelir ve az ışıkta görme kaybı gelişir.
Glokom
Glokom, göz tansiyonu olarak da bilinir. Göz içi sıvılarının farklı nedenle sonucu artması ve göz dokularına baskı yapmasıyla ağrı ve rahatsızlık durumu yaşanır. Bu gibi durumların sonucunda ise göz bebeğinde kasılma refleksi gelişir. Göz içine giren ışıkta ve görüntüde azalma yaşanması da bu duruma neden olur.
Keratokonus
Kornea tabakasının şekil bozukluğuna denir. Bozukluk durumunda göz içine giren ışık ve görüntü ölçüsünde önemli boyutlarda bozulmalar yaşanır.
Retinitis Pigmentosa
Retinada bulunan ve görmeden sorumlu olan hücrelerin ciddi düzeylerde hasar görmesi ile bilinen genetik bir hastalıktır. Retina sorunu ortaya çıktığı için erken dönemlerde bu durum ile karşılaşılabilir.
Gece Körlüğü Belirtileri Nelerdir?
Gece körlüğü belirtileri arasında sık karşılaşılan ve belirgin durumlar yer alır. Çoğu vakada gözlemlenen bulgular ve şikayetler ise şu şekilde sıralanabilir:
- Gözler, iyi aydınlatılmış bir ortamdan az aydınlatılmış bir ortama girdiğinde hızla uyum sağlayamama ve normalden daha yavaş uyum sağlama yaşar
- Gökyüzündeki yıldızları görememe ve az ışıklı ortamlarda yeterli görüş sağlayamama
- Gece araba kullanımı sırasında karşı yönden gelen araçların farları rahatsız edici gelebilir ve yol üzerindeki işaret ve tabelalar net olarak görülmez
- Göz kuruluğu ve ışığa karşı aşırı hassasiyet
Yukarıda verilen semptom ve belirtilerin yanında uzmanlar, bu tür bir bozukluğun altında farklı nedenler olabildiğini ve bu tür bir bozukluğa sahip olan kişilerin özellikle geceleri araba kullanmamaya özen göstermesi gerektiğini düşünmektedir.
Gece Körlüğü Testi Nasıl Yapılır?
Gece körlüğü testi uygulamasında, gözlerin karanlığa karşı uyum süresi ölçülür. Basit bir testtir ve sonrasında tekrardan yaptırılabilir. Ayrıca bu test ile hastanın retinasında bulunan pigment hücrelerinin kontrolü sağlanır ve hastanın loş ışıkta nasıl gördüğü ve ne kadar gördüğü değerlendirilir.
Gece Körlüğü Tedavisi Nasıl Yapılır?
Gece körlüğü tedavisi, bu durumun hangi hastalıktan kaynaklı olarak geliştiği ve altta yatan nedenin tam olarak ne olduğunun belirlenmesi üzerine yapılır. Göz hastalıkları uzmanı tarafından altta yatan nedenler belirlenip, kesin tanı konulması ile birlikte tedavi planlaması yapılır.
Uzman tarafından teşhis edilen hastalığın tedavi edilebilirliği söz konusu olduğunda gerekli yöntemler uygulanarak iyileşme sağlanabilir. Ancak bazı vakalarda bu durum tedavi edilemez. Özellikle retinitis pigmentosa kaynaklı gelişme gösteren bir genetik bozukluğun tedavisi yoktur.
Bazı vakalarda ise bu sorunun tedavisi, gözlük kullanımı veya glokom ilaçlarının değiştirilmesi ile sağlanabilir. Altta yatan neden katarakt kaynaklı ise cerrahi müdahale gerekebilir. Ancak retina bölgesinden kaynaklı bir bozukluk saptanırsa retinal problemin türüne bağlı olarak bu durum, retina uzmanı tarafından ele alınır ve ek olarak değerlendirilerek araştırılması yapılır.
Şeker hastalığı gibi bir rahatsızlığın neden olduğu tespit edildiğinde görme kaybı problemini önlemek için beslenme, diyet ve ilaç gibi yöntemler ile kan şekerinin kontrol altına alınması sağlanır.
A vitamini eksikliği veya çinko yetersizliği gibi sorunlardan gelişme gösteren bir durumda ise gerekli takviyelerin sağlanarak görme kaybı önlenmeye çalışılır. Ayrıca bazı vakalara özel gece gözlükleri önerilir ve bu gözlükler karanlık ve az ışık olan ortamlarda görmeyi iyileştirebilir.