Frengi Hastalığı Nedir?

Frengi hastalığı cinsel yolla bulaşabilen bir hastalıktır. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, insan sağlığını tehlikeye sokan ve önemli sağlık sorunlarına yol açan hastalıklardır. Farklı yöntemlerle bu hastalıkların yayılması önlenip kontrol altına almak mümkün olsa da uzun sürede kalıcı sorunlara neden olabilir. Frengi hastalığı ayrıca, kan yoluyla, hastalıkla ya da anneden bebeğe hamilelik döneminde bulaşabilir.

Diğer bir adıyla sifiliz olarak da bilinen bu hastalık, “Treponema pallidum” adında bir bakterinin neden olduğu ve vücudun farklı dokularında hasara yol açabilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalığın en yaygın bulaşma yolu ise herhangi bir korunma olmadan cinsel ilişkiye girmektedir. Ayrıca kan yoluyla ve hamilelik döneminde de bebeğe bulaşabilir. Bulaşan bireylerde kısa ve uzun vadede farklı birçok sağlık sorununa yol açabilir.

Frengi Hastalığının Aşamaları Nelerdir?

Hastalığa sebep olan bakteri veya virüsün bireye bulaşmasının ardından, dört farklı aşamada inceleme altına alınır. Frengi hastalığının aşamaları şu şekildedir:

Primer Sifiliz
Kişinin bakteriye ilk teması sonrası yaklaşık üç veya dört hafta sonra, genital bölge üzerinde ağrı olmayan ve ülser benzeri bir yara meydana gelebilir. Bu yaraya “Şankr” adı verilir. Herhangi bir ağrı görülmese de yayılma ve bulaşma durumu fazladır. 
Özellikle genital bölgede gelişen bu durum, bakterinin vücuda girmesine bağlı olarak ağızda ya da anal bölge üzerinde de oluşabilir. Şankr gelişimi sonrası 2 ila 6 hafta arasında varlığını sürdürebilir.

Sekonder Sifiliz
Şankr sonrası dönemlerde kişide boğaz ağrısı ve vücudun farklı bölgelerinde cilt üzerinde dökülmeler ve kızarıklıklar meydana gelir. Kaşıntıya neden olmayan bu döküntüler kabarıklık halinde genellikle elde ve ayak içlerinde meydana gelir.
Ayrıca bu döküntülere ağızda meydana gelen beyaz plaklar da eşlik ederken, hastalığın bu döneminde bulaşma ihtimali en üst seviyelere çıkar. 
Bunların yanı sıra kişide; ateş, baş ağrısı, kilo kaybı, lenf bezelerinde şişmeler, saç dökülmesi, eklem ağrısı ve halsizlik durumu yaşanabilir.

Latent sifiliz
Sekonder sifiliz döneminin meydana getirdiği problemlerin ortadan kalkması ile birlikte bu dönem devreye girer. Bu dönemin ne kadar süreceği kişiden kişiye ve hastalığın durumuna bağlı olarak farklılık gösterebilir. 
Ayrıca tersiyer sifiliz dönemine kadar devam edebilir ve uzun yıllar etkisini gösterebilir. Ortada belirgin herhangi bir şikayet söz konusu olmasa da bulaştırma ihtimalinin devam ettiği bilinmektedir.

Tersiyer sifiliz
Bu aşamaya kadar tedavisi yapılmayan vakaların bu dönemde belirtileri meydana gelir. Önceki aşamaların aksine bu evrede hayati risk söz konusudur. Önemli sağlık problemleri görülebilir. Ayrıca, bu dönemde meydana gelebilen semptomlar kalıcı hasara yol açabilir ve bireyin tedavi olması halinde de belirtiler devam edebilir.
Bunların yanı sıra tersiyer sifiliz döneminde yani son aşamada kişilerde bazı rahatsızlık ve sorunlar görülebilir. Bunlardan bazıları;
Vücudun neredeyse tüm dokularında görülebilen ve bağışıklık sisteminin bakterilere karşı reaksiyonu olarak meydana gelen hasarlı iltihap dokularına gom adı verilir. Gomlar, vücuttaki dokuların yapısına zarar verir ve işleyişi olumsuz etkiler. Bu durumda da farklı sağlık problemlerinin görülmesine yol açabilir.
Büyük atardamarlarda enfeksiyon ve iltihaplanmaya neden olarak kalp hastalıklarının yanı sıra beyin damar hastalıklarına da neden olabilir.
Son aşamada beyin dokusunun iltihaplanması durumunda kişide farklı beyin hasarları yaşanabilir. Bunlar arasında; menenjit, inme, hafıza kaybı ve farklı birçok psikolojik problemler yer alabilir.
Kemik yapısında ve dokularında iltihaplanma görülmesi durumunda doku bütünlüğünün bozulması farklı deformasyon durumlarına yol açabilir.
Kornea gibi göz dokularına zarara neden olması kişilerde kalıcı göz kaybına neden olabilir ve körlük durumu yaşanabilir.
İç kulakta yer alan dokuların zarar görmesi ve bu durumun kalıcı olması halinde kişide sağırlık problemine yol açabilir.

Frengi Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın neden olan bakterinin yayılma durumunda bireylerde görülen farklı semptom ve belirtilere bağlı olarak hastalığın tespiti ve tanısı üzerine bazı tetkiklerin yapılması gerekebilir. Kişide görülen belirtiler ve belirtilerin şiddetine bağlı olarak hastalığın aşaması belirlenir. 
Frengi hastalığının belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Şankr
• Ciltte döküntüler
• Saç dökülmeleri
• Boğaz ağrısı ve kızarıklıklar
• Yorgunluk ve halsizlik
• Ateş
• Kilo kaybı ve iştahsızlık
• Kaslarda ve eklemlerde ağrı
• Baş ağrısı
• Kalp rahatsızlığı
• Görme ve işitme kaybı
• Unutkanlık ve hafızanın zayıflaması
• El ve ayaklarda his kayıpları
• Kemiklerde yaşanan farklı deformasyonlar

Bunların yanında hastalık, hamilelik döneminde anneden bebeğe geçebilir ve bulaşabilir. Özellikle sekonder ve latent sifiliz aşamalarında olunun durumlarda yayılma ve bulaşma riski fazladır.
Hastalık çocuklarda daha şiddetli ilerle ve yetişkinlere oranla farklı semptomlar yaşanır. Çocuklarda görülen hastalığın sık yaşanan belirtileri şu şekildedir:

• Gelişim bozukluğu
• Kemik deformasyonları
• Epileptik nöbetler
• Doğum sonrası oluşan körlük
• Diş gelişiminde sorunlar
• Gelişim ve büyümede gerilik
• Kansızlık (Anemi)
• Sarılık
• Dalakta büyüme
• Ciltte döküntüler

Frengi (Sifilis) Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Hastalığın semptomlarının yaşandığı ve görüldüğü kişilerde hastalığın tespit edilebilmesi ve frengi hastalığı tanısı konulması için yapılacak farklı tetkikler bulunmaktadır. Şankr oluşumu gözlemlenmesi bakımından sürüntü örneği alınarak bakteri incelemesi yapılır. Sifilis teşhisi için farklı kan testleri yapılarak hastalığın tanısı konur. 
Kan örneklerinden elde edilen sonuçlar kesin tanı konulmasında etkilidir. Ayrıca farklı biyokimyasal tetkikler ve görüntüleme uygulamalarıyla hastalığın vücutta neden ortaya çıktığı ve hastalığın hangi durumlarda olduğu belirlenebilir.
Şüphe duyulan bir kişinin hamile kalması durumunda ise kesinlikle tarama testlerinin yapılması gerekmektedir. Bu yöntemle erken teşhis edilen hastalıkta tedavi oranında artış sağlanır ve bebeğe bulaşma durumunun önüne geçilebilir.

Frengi (Sifilis) Tedavisi

Primer, sekonder ve latent sifiliz aşamalarında hastalığın tedavisi yapılabilir. Hastalığa neden olan bakteri, penisiline duyarlı olduğu için çoğunlukla penisilin içeren antibiyotik tedavisi uygulanır. 
Kişiden kişiye ve hastalığın durumuna bağlı olarak tedavi yönteminde farklılıklar olabilir. Tedavi doktorun gerekli gördüğü yöntemlerle yapılmaktadır. Ayrıca penisilin alerjisi olan kişilere de farklı antibiyotikler verilebilir.
Son aşama ve evre olan tersiyer sifilizde damar yolundan verilen penisilin tedavisi yapılır. Bu aşamada dokularda kalıcı hasar durumu yaşandığından, oluşan hasarın durdurulması ve engellenmesi bakımından hastanın yaşam kalitesi artırılıp daha rahat bir yaşantı sürmesi amaçlanır.
Tedavi aşamasında bireyin cinsel ilişkiye girmemesi gerekir. Ayrıca cinsel yollarla bulaşan bir hastalık olduğundan, kişinin ilişki yaşadığı partner ya da partnerleri konu hakkında bilgilendirilmelidir.

Frengi Hastalığını Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Hastalık genellikle cinsel yollarla bulaştığından, kişiler cinsel ilişki sırasında korunmaları önerilmektedir. Korunma yöntemleri arasında prezervatif, vajinal kondom ve diyafram yer alır. Ayrıca oral yollarla da bulaşabilen bir hastalık olduğundan bu konuda da korunmak ciddi önem taşımaktadır.