El ayak ağız hastalığı genellikle çocuklarda görülen viral bir hastalıktır. Yüksek ateş, iştahsızlık, boğaz ve karın ağrısı ile kendini belli eder, daha sonra deride döküntüler başlar. Birkaç gün içinde kabarcıkların içinde sıvı oluşur ve patlayarak açık deri yaralarına dönüşür. Çok bulaşıcı bir hastalıktır, kreş ve okullarda hızla yayılabilen bu hastalık semptomları sebebiyle birçok rahatsızlıkla karıştırılabilmektedir. Hastalığın tedavisi yoktur, kendiliğinden geçmektedir. Hastalıktan korunmak için hastalığı taşıyan çocuklar ile yakın temastan kaçınmak gerekir.
El ayak ağız hastalığı; yüksek ateş, boğazda kızarıklık, deride döküntü biçiminde ortaya çıkar. Küçük çocukların el ayak ve bilek kısımları tamamen kırmızı şeklinde olur. Daha sonraki zamanlarda deri döküntüleri suçiçeğine benzerlik gösterir, içinde sıvılaşan kabarcıklar olur ve kendisini bir hafta içinde kaybeder.
Enterovirüs ailesinden coxsacki mikrobunun neden olduğu bu rahatsızlık yaz ve sonbahar mevsiminde salgın yolu ile kolaylıkla geçebilir. Rahatsızlık mikrobik bir hastalık olduğundan dolayı antibiyotik tedavisi fayda vermez ve rahatsızlık bir hafta içinde kendi kendine kaybolur. Bu zaman diliminde rahatsız çocuğun başka kişilerle yakın temasta bulunmaması gereklidir. El ayak hastalığına yakalanmamanın en iyi yolu hijyenik olmaktır. Her yaş grubunda görülebilir, fakat 10 yaşından ufak çocuklarda görülme oranı daha fazladır. Rahatsızlığın net bir tedavi yoktur.
El Ayak Ağız Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Genel olarak rahatsızlığa sebebiyet veren iki çeşit virüs mevcuttur. Bu virüsler coxsackievirus A16 ve enterovirüs 71 olarak isimlendirilir. Birey virüsü taşıyan bir kişiyle temas yoluyla ya da virüsle enfekte olan oyuncak, kapı kolu gibi bir objeye temas ettiğinde bu hastalığı kapabilir. Virüs yaz mevsiminde ve sonbahar dönemlerinde kolaylıkla yayılabilmektedir. El ayak hastalığı nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Tükürük
- Kabarcıklarda oluşan sıvı
- Büyük abdest
- Öksürükten, hapşırıktan sonra havaya saçılan damlacıklar hızlı bir biçimde yayılır.
El Ayak Ağız Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
El ayak ağız hastalığı erken belirtileri ateş ve bademcik ağrısı şeklinde kendini belli eder. Deride büyük kabarcıklar çocuğun ağız içinde ve çevresinde ya da dil kısmında görülmektedir. İlk semptomların ardından çocuğun el kısmında, avuçlarında ve ayak tabanlarında 1-2 gün süren kızarıklıklar oluşur. Bu oluşan kızarıklıklar içi sıvı dolu kabarcıklar şeklinde gelişim gösterir.
Çocuğun diz kısımları, dirsekler ve kalçasında da döküntüler görülmektedir. Çocukta bu semptomların tamamı veya yalnıza iki tanesini görmek mümkündür. Yeme problemi, yorgunluk, mutsuzluk ve baş ağrısı ortaya çıkan diğer semptomlardır.
El Ayak Ağız Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?
El ayak ağız hastalığı tanısı, uzman tarafından hastanın problemlerinin öğrenilmesi ve fizik muayene sonucu ile kolaylıkla konulabilmektedir. Bunlar genel olarak tanı için yeterlidir fakat kesin tanı konulabilmesi için boğaz kültürü testi, dışkı veya kan testi yapılması gerekmektedir.
El Ayak Ağız Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
El ayak ağız hastalığı, 7-10 gün gibi bir zaman diliminin ardından kendi kendine geçmektedir. Herhangi bir tedavi uygulanmasına gerek yoktur. Bu virüs içeren hastalığın bir ilaç tedavisi ya da aşısı bulunmamaktadır. El ayak hastalığı tedavisi semptomlarının hafiflemesi için bazı yöntemler uygulanabilir.
Uzmanın reçete ettiği ağrı kesici, ateş düşürücü ve diğer hapları düzenli olarak kullanmak gerekir. Aspirin kullanılmamalıdır çünkü aspirin küçük çocuklarda daha önemli rahatsızlıklara sebep olmaktadır.
El Ayak Ağız Hastalığına Ne İyi Gelir?
Buz, dondurma, soğuk su gibi soğuk besinler tüketilebilir, bu besinlerin boğaz ağrısını yatıştırıcı özelliği vardır. Sert yiyecekler boğaza zarar verir, sert besinler yerine soğuk yaz çorbaları tüketilmelidir. Bu sağlıklı besinler bağışıklık sistemini güçlendirmek için gereklidir.
Uzmanın kaşıntı için krem ve losyonlar önerilir. Bu losyonlar düzenli bir şekilde sürülmelidir. Kızaran ve kabarcık oluşan kısımlara hindistan cevizi yağı sürmek de iyileşmeyi hızlandırabilir.