Ağız yaraları toplumda sık görülen sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Çeşitli hastalıkların belirtisi olarak ortaya çıkabilen dil yaraları, özellikle ağız ve diş hijyeninin sağlanamaması ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları sonucunda görülebilir. Dil yarası, ağrılı olduğu zaman kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Tedavisi altta yatan nedenlere bağlı olarak yapılmaktadır.
Dildeki lezyonlar çoğunlukla iyi huyludur ve hızla iyileşebilir. Basit yaraların tedavisinde doğal yöntemlerden ve gargaralardan faydalanmak mümkündür. Ancak iyileşmeyen ve uzun süre devam eden dil yaraları için bir uzmana başvurulmalıdır.
Dil Yarası Nedir?
Ağızdaki yapıların çoğu mukoza adı verilen özel bir doku ile kaplıdır. Mukoza dokusunun bütünlüğünün bozulmasına neden olan herhangi bir rahatsızlık sonucunda ağızda yaralar veya ülserler oluşabilir. Bu durumlara aft denir.
Dil yarası, mukoza dokusunda tahrişe ve hasara neden olabilen hastalıklar sonucu ortaya çıkabilir. Bunun yanında dilin anatomik yapısında meydana gelen herhangi bir bozukluk da dil yaralarının gelişmesinde etkilidir. Dildeki tat tomurcuklarının iltihaplanması ve dil çevresindeki tükürük bezlerinin hastalıkları örnek olarak verilebilir.
Dil Yarasının Belirtileri Nelerdir?
Çeşitli hastalıkların bir belirtisi olarak ortaya çıkabilen dil yarası, aynı zamanda dilde iltihaplanma şeklinde de oluşabilir. Dilde acı, ağrı ve yanma şeklinde görülen dil yarası çeşitli yöntemlerle tedavi edilebilir. Dil yarasının belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Dilin üst, alt veya uç kısımlarında yaralar,
- Dilde hassasiyet,
- Dilde acı hissi,
- Dilde yanma hissi,
- Dil üzerinde beyaz lezyonlar,
- Asidik ürünler veya sıcak yiyecek ile temasta yanma.
Dil Yarasının Nedenleri Nelerdir?
Dil yarası, çeşitli nedenlere bağlı olarak oluşabilir. Özellikle ağızda acı hissi oluşturan yaralara; ağız ülserleri, travmalar, vitamin ve mineral eksikliği, virüs, bakteri, sigara, enfeksiyon, yoğun baharatlı ve tuzlu yiyecekler neden olur. Bunların yanı sıra genetik faktörler, mide, bağırsak hastalıkları, bulaşıcı hastalıklar da dil yarasına yol açan etmenler arasındadır. Genellikle dilin tabanında beyaz olarak görülen dil yaralarının diğer nedenleri ise şunlardır:
- Stres,
- Dil ısırmak,
- Dil ülseri,
- Yiyecek alerjisi,
- Ağızda pamukçuk,
- Diyabet ve kansızlık (anemi),
- Ağız hijyeninin sağlanmaması,
- Aşırı sıcak içeceklerden dolayı dilin yanması.
Dil Yarası Nasıl Tedavi Edilir?
Dil yaraları çeşitli hastalıklardan kaynaklı olarak da ortaya çıkabileceğinden, tedaviden önce altta yatan durumun teşhis edilmesi gerekir. Dil yarası tedavisinde altta yatan nedenlere bağlı olarak uygulanabilecek yöntemler şunlardır:
- Hafif yaralarda hastanın semptomlarını hafifletmek veya ortadan kaldırmak için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapması ve lezyonu takip etmesi önerilir. Aftlar birkaç gün içinde kendiliğinden geçme eğiliminde olduğundan ek bir tedaviye gerek yoktur.
- Özellikle sık aft şikayeti olan hastalarda dişlerin günde 2 defa etkin bir şekilde fırçalanması ve bu durumun alışkanlığının kazandırılması çok önemlidir.
- Ağız hijyenini sağlamak için diş ipi, diş arası fırçalama gibi destek temizlik yöntemleri kullanılabilir ve az tuzlu su ile gargara yapılabilir.
- Sağlıklı ve dengeli beslenmenin yanı sıra eksik olan vitamin ve minerallerin takviye olarak dışarıdan alınması etkili olabilir.
- Protez diş tedavisinden sonra ağız yapısına uygun olmayan protez ağızda yaralara sebep oluyorsa diş hekimine başvurulmalı ve farklı tedavi yöntemleri tercih edilmelidir.
- Stres, kaygı ve anksiyete gibi psikolojik sorunlar dil yaralarına neden olabileceğinden gerektiğinde psikolojik destek alınmalıdır.
- Şiddetli ağrı durumlarında ilaç tedavisi uygulanabilir.
Dil Yarasına Ne İyi Gelir?
Dil üzerinde ortaya çıkan lezyonlar genellikle iyi huylu ve hızla iyileşebilen lezyonlardır. Basit yaraların tedavisinde bazı doğal yöntemlerden faydalanmak mümkündür. Dil yarasına iyi gelen yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Enfeksiyonu azaltmak için az tuzlu su ile gargara yapmak,
- Acı hissini hafifletmek ve azaltmak için buz emmek,
- Karbonatı macun kıvamına getirip, yaranın üzerine 1 dakika sürerek yıkamak,
- Ağız ve diş hijyenini sağlamak,
- Sağlıklı ve dengeli beslenmek.