0216 633 0 633 Gönder

Uyuşturucu Bağımlılığı Nedir, Nedenleri Nelerdir?

Uyuşturucu bağımlılığı, vücudun fonksiyonlarını olumsuz şekilde etkileyen maddelerin kullanılması, zarar verdiği halde bu maddelerin kullanılmaya devam edilmesidir. Uyuşturucu bağımlılığının nedenleri biyolojik, psikolojik ve sosyal etkenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Bağımlı kişi madde kullanımına ara verdiğinde yoksunluk belirtileri gözlemlenir. Bağımlı kişi zaman geçtikçe madde kullanım sıklığını ve dozunu yükseltir. Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi erken dönemlerde teşhis edilip yapıldığında hem birey hem de aile için kısa zamanda iyi sonuçlar doğurabilir.

 

Uyuşturucu Bağımlılığı Nedir?

Uyuşturucu Bağımlılığı, bireyin beden ve ruh sağlığını, aile ve sosyal hayatını olumsuz etkileyecek seviyede sürekli madde alma isteği ve bu isteğe engel olamamasıdır. Uyuşturucu bağımlılığı ani ölümlere sebep olan bir bağımlılıktır. Bu durumu bilerek devam edilmesi uyuşturucu bağımlılığını göstermektedir.
Uyuşturucu özelliğe sahip birçok madde vardır bu maddeler kokain, esrar, ekstazi, eroin, taş kokain (crack kokain), bonzai, ketamin, mescalin, amfetaminler ve metamfetaminler olarak bilinir. Bu maddeler hem uyarıcı ve keyif verici hem de uyuşturucu maddelerdir ve bağımlılık yapıcı özelliğe sahiptir. Bu maddelerin bir kez alımı bile bağımlılık yapmaya yeterlidir. Alınmaya devam ettikçe vücut bu maddeyi daha çok isteyecek bu nedenle sürekli olarak uyuşturucu alım miktarı ve sıklığı artış gösterecektir.

Uyuşturucu Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?

Uyuşturucu bağımlılığı kimyasal içerikli maddeler ve ilaçların alımıyla oluşan bağımlılıktır. Zararlı olduğu bilindiği halde alınmaya devam edilmesi ve bırakılamaması uyuşturucu bağımlılığıdır. Alınmadığında yoksunluk belirtileri gösterir. Bu belirtilerden bazıları şunlardır;

  • Uyuşturucu maddenin dozu azaltıldığında veya kesildiğinde kriz meydana gelmesi
  • Ruhsal durumun sürekli değişiklik göstermesi
  • Olumsuz, hoş olmayan davranışlarda bulunulması
  • Kendini kontrol edememe
  • Aşırı hassasiyet gösterme
  • Gerginlik
  • Saldırganlık
  • Huzursuzluk
  • Arkadaş çevresinde değişiklik ve zamanın çoğunu arkadaş grubuyla geçirme
  • Aileyle araya mesafe koyma 
  • İştahta azalma
  • Uyku düzeninde değişiklik
  • Gözlerde kızarıklık, kilo kaybı, soğuk terleme ve ellerin titremesi gibi fiziksel belirtilerde vardır.

 

Uyuşturucu Bağımlılığı Nedenleri Nelerdir?

Uyuşturucu bağımlılığı nedenleri arasında biyolojik, psikolojik ve sosyal etkenler bulunmaktadır.
Uyuşturucu bağımlılığı ruhsal bozukluklar nedeniyle oluşabilir, örneğin depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, anksiyete gibi bozukluklar tedavi edilmediğinde bireyi uyuşturucu madde kullanmaya itebilir. Aile yapısı ve aile içindeki sorunlar, kötü arkadaş çevresi uyuşturucu bağımlılığının nedenleri incelendiğinde en sık karşımıza çıkan sebeplerdir. Uyuşturucu maddeye günümüzde çok kolay ulaşılabiliyor buda kolay elde etme nedeni olduğu için bağımlılık oranını arttırıyor.

Uyuşturucu Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?

Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi çok önemli bir tedavidir. Bu tedaviyi önemli yapan ise çok zor ve uzun bir süreç oluşudur. Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi erken dönemlerde teşhis edilip yapıldığında hem birey hem de aile için kısa zamanda iyi sonuçlar doğurabilir.
Uyuşturucu bağımlısı birey aile ve yakın çevre tarafından çok iyi gözlemlenmelidir bu gözlem erken teşhis için gereklidir. Bir diğer önemli husus ise bireyin tedaviyi olumlu karşılayıp, kabullenmesi ve tedavi için istekli olmasıdır. Bu tedavinin başarılı sonuçlanmasını sağlayacaktır. 
Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi, tedavi ve psikoterapi olmak üzere iki aşamadan oluşur. Tedavi aşamasında birey hastaneye yatırılır. Böylelikle bireyin uyuşturucuya ulaşımı ve uyuşturucu maddeyi alımı engellenir. Vücudun uyuşturucu maddeden arınması sağlanır. Doku ve organ hasarları varsa bu süreçte bunlar tedavi edilir. Bunun sonucunda gelişen yoksunluk belirtileriyle mücadele edilir. Psikoterapi aşamasında ruhsal iyileşme sağlanmaya çalışılır. Böylelikle bireyin tam anlamıyla tedavisi yapılır.

Kalp atışında yükselme, iştahsızlık, beden sıcaklığında artış, duygu durum bozukluğu göz bebeklerinin büyümesi, madde almadığı zamanlarda aşırı bitkinlik ve halsizlik gözlemlenir.
Uyuşturucu bağımlılığının tedavi aşaması kişinin tedaviye verdiği yanıta göre değişiklik gösterebilmektedir. Bağımlı kişi 2-6 hafta arasında gözlem altında tutularak daha sonrasında da bir psikoterapi süreciyle mümkündür. Bu tedavi sürecinin etkili olabilmesi için bilişsel davranışçı terapi, aile terapisi, grup terapisi, Biorezonans (Mora terapi) gibi psikoterapi tedavi yöntemleri uygulanır.
Uyuşturucu bağımlısı kişi psikolojik olarak olumsuz etkilense de fiziksel olarak da bu olumsuz etkileri üzerinde taşır. Fiziksel olarak ağız kuruluğu, göz bebeklerinde büyüme-küçülme, nefes almada azalma, yorgun ve halsiz bir beden hali, konuşmada pelteklik ve depresif bir tavır gözlemlenmektedir. Madde tesiri geçtikten sonra kas ağrısı, ishal, duygu durum bozukluğu görülmektedir.
H. Nesrin DİLBAZ
Psikiyatri Uzmanı
Prof.Dr. H. Nesrin DİLBAZ
Yayınlama Tarihi:
11 Haziran 2019
Güncelleme Tarihi:
31 Mayıs 2021