Estetik Bağımlılığı
Kişinin görünüşündeki gerçek ya da hayali kusurlar saplantılı bir hal oluşturabilir. Estetik bağımlılığı, beden algı bozukluğu olarak da adlandırılabilir. Bu beden algı bozukluğu ile birey estetik operasyonu geçirmek isteyebilir. Kişinin nasıl gözüktüğü ile alakalı hissettiği güvensizlik duygusu zaman içerisinde takıntılı bir hal alabilmektedir. Estetik bağımlılarının, kendilerini değiştirmeye çalışmalarının altında psikiyatrik problemlerin yatabileceği dikkat edilmesi gereken ayrı bir noktadır.
Estetik, kelime anlamı olarak, Maslow’un ihtiyaç üçgenine bakıldığı zaman en yukarıda yer almaktadır. Aslında bütün duygusal ihtiyaçlar karşılandığında artık karşımıza yaşama dair estetik çıkmaktadır. Bütün görsel sanatlar ile ilgilenmek, insanlar ile ilgilenmek, başkalarına yardımcı olabilmek bunlar ihtiyaç piramitinin en tepesindedir. Ancak bizde estetik dendiği zaman farklı bir algı oluşuyor. Aslında gerçek estetik Rönesans’tan gelen farklı bir bakış açısıdır.
Estetik Bağımlılığının Psikolojik Nedenleri Nelerdir?
Bireyin estetik ameliyatlara bağımlı olması, devamlı dış görünüşünü değiştirmek zorundaymış gibi bir psikolojik baskı hissetmesi oldukça dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Kişinin estetik yaptırmaya bağımlı hale gelmesinin psikolojik nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Beden dismorfik bozukluğu: Bu hastalık davranış bozukluğu olarak değerlendirilir. Bu durumdan şikayet eden kişiler; kendilerini yetersiz, zayıf, ve çirkin hissederler. Bu oldukça ender görülen psikiyatrik bir problem olsa da birçok insan bu davranış bozukluğu yüzünden estetik operasyon geçirmek istemektedir. Beden dismorfik bozukluğu yaşayan bireyler gündelik hayatta vücutlarında herhangi bir problem olmasa bile kendi biçimlerini kusurlu gördüklerinden dolayı duygusal olarak güçlük çekerler.
Obsesif- kompulsif bozukluk: Devamlı tekrar eden düşünce ve buna göre şekillenen takıntılı davranış biçimidir. Bu bireyler, vücutlarında bir bölgeye kafayı takıp o kısmın, o kadar kötü olduğunu düşünürler ki bu kötü düşünceleri o kişileri bir şeyler yapmaya iter. Bu noktada estetik bağımlılığı da gelişim gösterir.
Uzmanlara göre; vücutlarını beğenmeyen kişiler, görünümlerini cerrahi işlemler ile değiştirip aslında olumsuz benlik algılarını iyileştirmeye çalışıyor olabilirler. Aslında bu bireyler cerrahi işlem yaptırsalar bile psikolojik olarak sorunları devam ettiği için devamlı ameliyat olma istekleri ve bu duruma yönelik çabaları devam edecektir.
Tatminsizlik Estetik Bağımlılığa Yol Açar mı?
Estetik bağımlılığı denildiği zaman bunu beden algı bozukluğu olarak da isimlendirebiliriz. Kişi ne kadar düzgün olursa olsun kendinde bir kusur bulması ile ilgili bir durumdur. En fazla uzmanlara problem oluşturan kişiler bu hastalardır, çünkü ne yaparsanız yapın, memnun olmazlar. Bu tatminsizlik durum yalnıza yüz estetiği operasyonu için geçerli değil, tüm beden ile ilgili olabilmektedir. Kişi kendini yeterli bulmadığı zaman, kendinden hoşnut olmadığı zaman böyle durumlar ortaya çıkabilmektedir. Burada öne çıkan, kişinin beğenilme kaygısı, popüler olma kaygısıdır.
Sosyal medya da meşhur olmanın kriteri çok güzel olmak değildir. Ancak bu tarz düşünceye girmek ve davranışlar sergilemek oldukça yanlış bir algıdır. Yanakların çökük olması için yanak kaslarını aldırma, azı dişlerini aldırma gibi operasyonlara girmek oldukça yanlıştır. İnsanlar yaşama dair kendileri ile barışık olmadıkça kendi içlerinde tatmin olmadıkça bedenleri ile oynama başlamaktadır.
Beden Algı Bozukluğu Kimleri Etkilemektedir?
Beden algı bozukluğu hem erkekleri hem de kadınları etkilemektedir. Beden algı bozukluğundan şikayet eden bir birey, her gün görünüşünü düşünür yada aynada kendine bakarak saatlerini harcar. Bu genelde bir kişinin gençlik zamanında ve erken yetişkinlik döneminde başlamaktadır. Bozukluk, bireyin sosyal yaşamını da kötü yönde etkiler. Bireyin kendini kusurlu hissetmesi, kendini sosyal çevreden soyutlamasına ve kaçınma hareketlerine neden olabilir. Beden algı bozukluğuna obsesif kompulsif bozukluk, tik bozukluğu da eşlik edebilir. Beden algı bozukluğunun uzun zaman tedavi edilmemesi durumunda, depresyon da görülebilir. Tekrar eden estetik operasyonlar sebebi ile ağrı kesici ve sakinleştiren ilaçların kötü kullanımı veya bağımlılığı meydana getirebilmektedir.