Alzheimer, demans hastalığının en geniş çeşitlerinden biridir. Aynı zamanda beyin hücrelerinin zamanla küçülerek yok olmasına sebep olan ilerleyici bir nörolojik hastalıktır. Alzheimer rahatsızlığında evrelere göre değişik seviyelerde dil ve konuşma problemleri görülebilir. Hastalığın başlangıcından beri ileri aşamalarına kadar hastalar ile sağlıklı iletişim kurmaya çalışmak hastaların kendisini iyi hissetmesini sağlar. Bu durumda ‘’Alzheimer hastası ile nasıl konuşmak gerekir?’’ sorusu da iletişimde önemli bir yer tutar. İletişimi sürdürürken göz temasını kesmemek, net ve kolay cümleler kullanmak oldukça önemlidir.
İlerleyici bir nörolojik rahatsızlık olan Alzheimer hastalığında dil ve konuşma problemleri görülebilmektedir. Hasta olan kişinin ileriki zamanlarda kelimenin isimlendirilmesinde güçlük çektiği, bazı zamanlarda da konuşmada zorluklar meydana geldiği gözlemlenmiştir. Hasta olan kişiler ile iletişim sağlanırken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Bu hastalar ile iletişim sağlarken göz temasını devam ettirmek, net ve kolay kelimeler ile ifade etmek önerilir.
Alzheimer Hastalarında Görülen İletişim Problemleri Nelerdir?
Alzheimer hastaları ile iletişim sağlamak oldukça zordur, pek çok durumu hatırlamazlar. Birçok kez doğru olan kelimeyi unutup bazı kelimeleri de anlamakta güçlük çekebilirler. Uzun zamanlı iletişimde dikkat dağılabilir. Alzheimer demansın en geniş türlerinden biri olduğu içi ve beyin hücrelerinin zaman içerisinde küçülerek zaman içinde yok olmasına sebep olan ilerleyen nörolojik hastalık olarak açıklanabilir. Bu rahatsızlık da öğrenmek, bellek, bilişsel yetenekler, dil fonksiyonları, işlev bozuklukları, duygudurum bozukluğu meydana gelebilir. Rahatsızlığında evrelere göre türlü seviyelerde dil ve konuşma bozukluğu görülebilir.
Dokunma ve seslerin seviyesine karşı yoğun hassasiyet iletişim kurmayı güç hale getiren farklı bir unsurdur. Bu hastalar iletişimde sorun olduğunu gördükleri zaman hayal kırıklığı yaşayıp içlerine kapanabilirler. Alzheimer hastalığında iletişim sorunları ile mücadele edebilmek için ilk olarak bu problemlere rahatsızlığın neden olduğunu anlamalıdır.
Alzheimer Hastaları İle Nasıl İletişim Kurulabilir?
Bu hastalığın orta evrelerinde kelimenin ismini bulmakta zorlanmalar yaşanabilir. Böyle durumlarda kelimenin yerine, anlam olarak benzeyen farklı bir kelime söylemek kelimedeki bir ses yerine farklı bir bir ses söylemek veya tamamı ile anlamı olmayan bir kelime kullanarak adlandırma yapılabilir. Bu hastalar ile iletişim kurarken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şu şekildedir;
- Hasta olan kişi ile iletişim sağlarken direkt göz kontağı sağlayarak hitap etmek hastanın dikkatini çekmeyi sağlar.
- Konuşmanın tonuna, sesin tonuna, göz kontağı kurma durumuna ve beden diline dikkat edilmelidir.
- Kolay ve basit talimatlar uygulanmalıdır.
- Tek seferde bir soru sorulması ya da söylemek yerindedir.
- Talimatları tekrarlamak gerekir ve yanıt almak için karşıdaki kişiye zaman tanınmalıdır, sözünü bitirmesini bekleyin.
- Mümkün olduğu sürece ikili diyalog kurulmalıdır. Hasta bu şekilde kendini iyi hisseder.
- Sıcak ve sevecen yaklaşılmalıdır, iletişim halindeyken hastanın elini tutmak konuşurken elini tutmanız, onun iletişim kurmasını kolaylaştıracaktır.
- Hasta olan kişi orada bulunmuyormuş gibi konuşmayın ya da iletişim devam ederken bebekmiş gibi hareket etmeyin.
- İletişim sağlamak güç olsa da endişelerini dinlemek, o kişiyi anlamaya çalışmak ve bazı kararları kendi kendine almasını sağlamak o kişiyi rahatlatır.
- Hasta olan kişinin öfke nöbetlerine karşı sabırlı olmak gerekir.
- Konuşan hastanın kendisi değil, rahatsızlığıdır.
- Bütün bunlara karşı dayanılmaz bir hal alıyorsa ara vermelisiniz.
Hasta Yakınlarının En Büyük Problemi: Belirsizlik
Rahatsızlık sebebi ile hafıza kaybı yaşanabilir, hasta olan kişilerin yakın çevresi ya da bakımını üstlenen kişilerin asıl sorun rahatsızlık değil, neden olduğu belirsizlik durumudur. Fiziki olarak mevcut olan fakat zihnen ve ruhsal olarak kaybolan bir bireye ilgi göstermenin ve bakımını devam ettirmenin, hastanın yakınlarında "belirsizlik" hissine neden olabilir. “Belirsizlik” duygusu ile mücadele etme yöntemleri şu şekildedir;
- Sevdiğiniz bir bireyin ne var ne yok olmasının oluşturduğu sıkıntı ve endişeyi kabullenmek, bu durum ile mücadele etmenin ilk şartlarından biridir.
- Diğer insanlar ile iletişim kurmaktan, öteki aile üyelerinden ve çevredeki kişilerden yardım almaktan korkmayın.
- Bu tarz bir stres ile mücadele edebilmek için bazı davranışların değişmesi gerekebilir, bu süreç zorludur ve sabır gerektirir.
- Hastanın bakımı konusunda aile üyeleri ile yardımlaşabilirsiniz. Örneğin, haftada bir kez yakınlarınızdan biri gelip hasta olan kişinin bakımını üstlenirken siz farklı bir şey ile ilgilenebilirsiniz.
- Aile üyeleri ile beraber yapılan kutlama, tatil gibi aktiviteleri sürdürün fakat bunları biraz sadeleştirmeye özen gösteriFarklı kişilerle iletişim kurmak stresi azaltır.
- Yeni hedefler ve hayaller belirleyin. Yeni dostluklar, aktiviteler, seyahat planları yapmaya özen gösterin. Dizi, film, belgeseller takip edebilirsiniz.