Ağız kokusu diğer bir adıyla halitozis, kişiyi rahatsız eden ve utanç verici hale gelebilen bir problemdir. Ağızda oluşan kokuların nedeni çoğunlukla ağız temizliğinin tam olarak yapılamamasından kaynaklıdır. Ancak ağız temizliğinin yapılması halinde uzun süre devam kötü kokunun olması bu durumun farklı rahatsızlıklardan kaynaklandığını gösterebilir. Bu gibi durumlarda öncelik, problemin oluşmasına neden olan etkenlerin belirlenmesi ve tedavi edilmesidir.
Çoğu kişide genellikle sabahları oluşan ağız kokularının fizyolojik bakımdan normal kabul edildiği bilinmektedir. Akşamları tüketilen besinlerin dil üzerinde birikmesi sonucunda kişi sabahları bu koku durumunu yaşayabilir. Ağız temizliği ve diş fırçalaması ile birlikte bu sorun ortadan kalkar. Ancak uzun süren durumlarda ve diş problemlerinin olması ihtimaline karşı kişinin diş doktoruna görünmesi ve oluşabilecek diş hastalıklarına karşı önlem alınması gerekir.
Ağız Kokusunun Nedenleri Nelerdir?
Ağız içerisinde meydana gelen kokuların en önemli nedeni ağız temizliğinin ve bakımının yapılmaması veya kötü yapılmasından kaynaklanmaktadır. Bunların yanı sıra diş sağlığı problemlerinin de kötü kokulara neden olduğu bilinmektedir. Kokular tüketilen besinlere ve kişinin yaşam tarzına bağlı olarak da gelişebilir.
Günlük yapılması gereken ağız ve diş bakımı sağlık açısından da çok önemlidir. Dişlerin fırçalanmaması, diş ipi kullanılmaması ve gargara yapılmaması tüketilen besinlerin ağız içinde kalmasına ve zamanla koku oluşturmasına neden olabilir. Ayrıca takma dişlerde de gerekli temizlik yapılmalıdır. Yapılmaması durumunda koku oluşması kaçınılmazdır.
Birtakım ağız gargaraları bu kokuların azalmasına yardımcı olabilir. Uzun süreli devam eden kötü kokular diş eti problemlerinden kaynaklanabilir. Bu durumdan kaynaklandığında tedavisinin yapılması gerekmektedir. Tedavi edilmediğinde diş etine bağlı olarak gelişen bazı sorunlar kişiye zarar verebilir. Bu durumda çene ve dişler etkilenir.
Bu duruma neden olabilen pek çok sorun bulunmaktadır. Ağız kokusunun nedenleri maddeler şu şekilde sıralanabilir:
- Ağız içi oluşabilen mantar
- Dişlerde çürüme
- Sinüzit
- Bademcik iltihaplanması
- Mide ve bağırsak problemleri
- Uzun süre aç kalma
- Alkol tüketimi
- Sigara kullanımı
- Ağız kuruması
- Şeker hastalığı
- Böbrek problemleri
Ağız Kokusu Hangi Hastalıkların Belirtisidir?
Bu durum sağlık sorunu olarak görülse de hastalık olarak görülmez. Ancak pek çok hastalığın habercisi ve belirtisi olabilir. Tüketilen yemeklere bağlı olarak oluşabilecek kötü kokular da normal olarak karşılanır. Bazı rahatsızlıklara bağlı olarak gelişebilen bu durum birçok hastalığın habercisi olabilir.
Birtakım hastalıkların oluşmasında görülebilen bu problemin görülmesi sonucunda meydana gelebilecek durumlar şu şekildedir:
- Diş çürümesi
- Faranjit
- Geniz eti rahatsızlıkları
- Boğaz hastalıkları
- Sindirim sistemi problemleri
- Böbrek yetmezliği gibi sistemik hastalıklar
- Şeker Hastalığı
Özellikle diyabet (şeker) hastalarında bu hastalığa özgü bir koku meydana gelmektedir.
Ağız Kokusu ve İlişkili Hastalıklar Nasıl Teşhis Edilir?
Diş etinde oluşan sorunlara bağlı gelişen durumlarda kişi, diş doktoruna giderek muayene olabilir. Hekim hastalığın tanısı belirler ve tedaviyi gerçekleştirir. Bu durumlarda gelişen kokular sadece kişiyi değiş çevresinde bulunan insanları da rahatsız edebilecek durumlarda olabilir.
Kokunun oluşuma bağlı olarak altta yatan nedenlerin belirlenmesi tedavi sürecinin nasıl ilerleyeceği konusundan çok önemlidir. Dişlerde oluşan çürükler diş muayenesi ve birtakım görüntüleme teknikleriyle (röntgen gibi) yapılabilir. Bunun yanında diş eti problemlerinin teşhisi muayene ile yapılabilmektedir.
Ağızda oluşan kötü kokulara neden olabilecek farklı durumların belirlenmesi bakımından öncelikle muayene yapılırken, sonrası için birtakım farklı kan testleri ve tetkikler istenebilir.
Ağız Kokusu Tedavisi
Kokunun oluşmasında etken olan önemli neden genellikle ağız içi temizliği ve hijyen konusunun yapılamamasından kaynaklanabilir. Bu gibi durumlarda kişiye diş ipi ve antibakteriyel ağız gargaraları önerilebilir.
Kişinin dişlerini düzenli olarak fırçalaması da bu kokuların önüne geçmesine fayda sağlar. Günde 2 veya 3 kez fırçalanması gereken dişler yaklaşık 2-3 dakika kadar yapılmalıdır. Fazlası diş etleri için zarar verebilir ve birtakım kanamalara yol açabilir.
Diş bakımının yanında, dil üzerinde oluşabilecek bakterilerin temizliği için üretilen dil temizleme fırçasıyla gün içinde dilde biriken bakteriler de temizlenebilir. Kullanılan protez dişler uyumadan önce çıkarılmalı ve sabahında takılmadan önce temizliği yapılmalıdır.
Su tüketiminin az olduğu durumlarda da bu problem ortaya çıkabilir. Su içmek, tükürük üretimini tetiklediği için ağız içinde oluşabilecek bakterilerin ortadan kaybolmasına fayda sağlar.
Sigara içen kişilerde de sık karşılaşılan bu sorunun, tedavi açısından en önemli maddesi kişinin sigarayı bırakmasıdır.
Dişlerde oluşan çürükler veya diş etlerinde görülen enfeksiyonlar kötü kokulara neden olabilirken, diş doktoru tarafından uygulanan tedavi yöntemleri ile bu sorunlar ortadan kalkabilir. Ayrıca diş taşları da kokunun oluşmasında rol oynayan farklı bir etkendir. Kişinin yılda bir kere diş taşlarını temizletmesi önerilir. Sağlıklı kişilere önerilen bir diğer durumda yılda iki kez ağız ve diş muayenesi yaptırmalarıdır.
Ancak bu durumların düzeltilmesi halinde kişide uzun süreli devam eden kokunun olması farklı nedenlere bağlı olabileceğinden altta yatan nedenler araştırılmalı ve tedavi süreci belirlenmelidir.