Menenjit Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Menenjit, beyni ve omuriliği çevreleyen ‘meninks’ olarak bilinen zarın iltihaplanması olarak tanımlanmaktadır. Çoğunlukla görülen semptomları yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı ve ensede sertlik oluşmasıdır. Hastalığa neden olan faktörler arasında virüs, bakteri ve parazitler bulunmaktadır. Birtakım menenjitler kendi kendine iyi olabilecek kadar önemsiz bazıları ise hayati tehlike oluşturabilecek kadar ciddi olabilmektedir. Daha çok bebeklerde, çocuklarda ve genç kişilerde görülmektedir.

Çocukluk dönemlerinde yapılmakta olan karma aşılar hastalığa sebep olabilecek pek çok bakteriye karşı engelleyici faktör olmaktadır. Ancak, anne ve babaların hastalık belirtilerine önem vermesi gerekmektedir. Zaman kaybı yaşamadan ve kalıcı bir hasara sebebiyet vermeden tedavinin başlaması çok önemlidir. Bazı belirtiler erken dönemlerde gribe benzerlik göstermektedir. Belirli bir zaman içerisinde asıl belirtiler kendini belli etmektedir. Sıklıkla görülen menenjit belirtileri şu şekildedir:

• Şiddetli baş ağrısı
• Ani kusmalar
• Yüksek ateş
• Ensenin sertleşmesi
• Boyun ağrıları ve boyun tutulması
• Işığa duyarlı olma ve bakamama
• Havale geçirme ve kasılmalar
• Titreme ve çok hızlı nefes alıp verme
• Eklemlerde ve kaslarda ağrı olması
• Odaklanma sorunu
• Bilinç kaybı veya bilinçte bulanıklık

Yeni doğan bebeklerde menenjit belirtileri ise şu şekildedir:

• Uzun ve sürekli ağlama
• Yüksek ateş
• Sinirlilik ve sürekli uyku halinde olma
• İştahsızlık
• Bıngıldağın kabarması ve şişmesi
• Vücutta ve ensede sertlik
• Uyanmada sorun yaşama
• Hareket etmede sorun yaşama

Menenjitin Nedenleri ve Çeşitleri

Nedenleri hastalığın türüne göre değişiklik göstermektedir. Hastalığa çoğunlukla virüsler neden olmaktadır. Sonrasında ise bakteri ve parazitler neden olabilmektedir. Neden olan virüs, bakteri ve parazitler birçok yol ile bulaşabilmektedir. En başta öksürük, öpme ve hapşırma gelmektedir. Ortak kullanım alanındaki eşyalar da bulaşmaya neden olabilmektedir. Ayrıca iyi temizlenememiş ve ortak kullanılan tabak, kaşık ve çatallardan bulaşabilmektedir. Virüs ve bakteri daha çok ağız sonra burun ve kulak yoluyla vücuda girmektedir. Sonrasında beyne ulaşıp beyin ve omuriliği saran zar üzerinde enfeksiyona sebep olmaktadırlar. Hastalık durumunda kişinin zaman kaybetmeden tedavi olması gerekmektedir. Çeşitleri şu şekilde açıklanabilir:

• Pnömokok: genellikle solumun yolları üzerinde, sinüslerde ya da burun boşluğunda görülür. Pnömoniye (zatürreye) neden olabilen bu bakteri menenjitin de nedenlerinden biridir. Sebep olduğu hastalık pnömokok olarak adlandırılmaktadır. Daha çok orta kulak iltihabı, zatürre ve sinüzit sonucu ile gelişmektedir. 
• Meningokok: Çoğunlukla üst solunum yollarında olan bakterinin, kana geçerek beyin zarlarına ulaşması sonucunda bu hastalığa neden olmaktadır. Bebeklerin bağışıklık sisteminin çok fazla gelişmemesi bu türe neden olmaktadır. 15-20 yaş aralığında görülme riski artmaktadır. Askeri kışla, öğrencilerin bir arada kaldığı yurtlar ve okullarda salgına sebep olabilmektedir.
• Listeria: Peynir, sandviç veya diğer gıdalar yolu ile bulaşabilir. Hamilelik dönemindeki kadınlar, yaşlı kişiler, bebekler ve bağışıklığı düşük ya da zayıf olan kişilerde enfeksiyona sebep olabilir. Hamilelik döneminde bebek için ölümcül etkilere neden olabilmektedir.

Menenjit İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Birçok bakteriyel menenjit faktörüne aşı ile önlem alınabilmektedir. Aşı yapılmayan bebekler ciddi risk altında bulunmaktadır. Hastalığın risk faktörleri şu şekildedir;

• Aşısız bebekler kendilerini ve toplumu risk altında bırakmaktadır.
• Hamilelik dönemi
• Yaşlılar
• Yurtlar ve kışlalar gibi toplu yerlerde yaşamak
• Kreşler
• AIDS, diyabet, alkol gibi bağışıklığı düşüren ilaçlar

Bunların dışında bebek ve çocuklar bulaşma ve bulaştırma riski taşımaktadırlar. Hapşırma, öksürme, temas etme, öpme, mutfak malzemeleri ve benzeri ortak kullanılan şeyler risk faktörüdür. Birçok kez hastalığa yakalanma riski bulunmaktadır.

Menenjit Tanısı Nasıl Konur ve Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalığın belirlenmesinde doktor tarafından yapılan fiziki muayene, kan testi, beyin tomografisi ve lomber ponksiyon gerebilmektedir. Tedavi süreci hastanede olmalıdır. Bu sürecin ne kadar sürebileceği değişiklik göstermektedir. Genellikle erken tespit edilen vakalar çabuk iyileşme gösterir. Tedavi sonrası etkiler uzun süre devam edebilir ve geçmesi zaman alabilir. Komplikasyon yaşanıldığı durumlarda farklı tedavilere başvurulur. 

Menenjitin Komplikasyonları Nelerdir?

Komplikasyonlar şiddetli olabilmektedir. Anne babada ya da çocukta hastalığın olması durumunda tedavi edilmez ve erteleme ne kadar çok uzarsa, hayati tehlike oluşturabilir ve kişinin hayatını engelleyici ciddi sorunlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar şu şekildedir:

• İşitme sorunları
• Beynin hasar görmesi
• Görme sorunları
• Hafıza ve bellek problemleri
• Yürümede yaşanılan sorunlar
• Böbrek yetmezliği
• Epilepsi 
• Ölüm