Kan, bedenin doğru bir biçimde beslenmesi, asit baz seviyesinin korunması, hormonların iletilmesi, tuz ve su oranını dengede tutmak için önemli bir rol üstlenir. Beden sıcaklığının hayati işlevler için dengede ve ideal oranda kalmasını kan sıvısı sağlamaktadır, taşımış olduğu hücre ve sıvısal bağışıklık sistemi ile beden sistemini dış etkilere karşı korumaktadır. Lökositler; Lenf bezi, dalak ve iç salgı bezinde üretilmiş olan ve bağışıklık sisteminin önemli bir yapısını oluşturur, akyuvar şeklinde bilinmekte olan beyaz kan hücreleridir. Bedende lökositin fonksiyonunu iyi bir şekilde kavramak için ilk olarak lökositin ne olduğunu iyi anlamak gerekmektedir.
Lökositler, beyaz kan hücresi (WBC) veya akyuvar şeklinde bilinmektedir. Bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. Bedeni mikroplara karşı korumakta olan hücre grubudur. Bedenin yabancı yapılarla karşı karşıya olduğu durumlarda hızlı bir şekilde ürerler. Belirli zamanlarda bağışıklık sisteminin sığınağı şeklinde tanımlanmaktadır. Lökositlerin asıl görevi, bedene çeşitli şekilde girmiş olan bakteriler, virüsler, mantarlar ve zehirleyen toksinler gibi ümmünojenleri tanıyarak, ortadan kaldırır. Bu görevi sürdürürken damar yapısı içerisinde yer edinen lökositler, bakteriler veya virüslerin olduğu kısma gelmek için damardan ayrılıp ilgili dokuya ulaşırlar.
Lökosit Değeri Nedir? Kaç Olmalıdır?
WBC düzeyi, bütün yaş grubunda kan testi ile ölçülmektedir, ancak beklenen normal değerlin aralıkları aynı değildir. Yenidoğan bebeklerde beyaz kan hücrelerinin değeri, mikrolitrenin başına 9 -30 bin aralıklarında olması bekleniyorken, çocuk ve yetişkin kişilerde bu aralık, 4500- 11 bin aralığında olması gerekir. Detaylı bir şekilde normal lökosit seviyelerini şu şekilde sıralayabiliriz;
0-1 aylık: 9.4 - 34.0 mikrolitre
2-12 aylık: 5.0 - 19.5 mikrolitre
1-3 yaşlarında çocuklar için: 6.0-17.5 mikrolitre
4-5 yaşlarında çocuklar için: 5.5 -15.5 mikrolitre
6-15 yaş: 4.5 - 13.0 mikrolitre
15 yaş ve Üstü: 4.5- 11.0 mikrolitre
Kişinin idrarında görülen lökosit değeri 0 ile 5 WBC/HPF seviyelerinde olmak zorundadır. Sağlıklı bir hayat için düzenli bir şekilde kontrollerin yapılması gerekir.
Lökosit Türleri Nelerdir?
Lökositler, LEU şeklinde kısaltılmaktadır, beş değişik türde WBC’yi kapsamaktadır ve her bir hücre biçiminin çeşitli işlevleri bulunmaktadır;
Nötrofiller: NEU şeklinde kısaltılmış ve bedende enfeksiyonlara yol açan yabancı yapıların yanına ilk olarak gelen hücrelerdir. Nötrofiller, yabancı yapılarla savaşmak için kimyasal fermentleri özgür bırakarak sindirimini gerçekleştirir.
Lenfositler: Lenf yapısında ve kemik iliğinde bulunmaktadır, LYM olarak kısaltılır, kemik iliği tarafından üretilmektedir. Bir bölümü üretilmiş olduğu kısımda kalıp B hücrelerine dönüşür, büyük kısmı timüs şeklinde tanımlanır, göğsün orta kısmında bulunan lenf bezine gidip, T hücrelerine dönüşürler. Bedende bulunan yabancı yapılara karşı lenfokin isimli kimyasalları salgılayıp öteki bağışıklık sistemindeki hücreleri uyarırlar ve bu hücrelerin tanınmayan yapılara saldırmalarını sağlarlar.
Monositler ve Makrofajlar: Alyuvarların %8'ini oluşturmaktadırlar. Kemik iliğinde gerçekleşen üretimin kana dahil olurlar. Kan dolaşımdayken monosit şekilde tanımlanmakta olan bu hücre grupları, bir süre sonra dolaşım sisteminden çıkıp dokulara ulaşırlar. Buraya ulaşmış olan monosit yapılar makrofaj olarak adlandırılır. Enfeksiyona yol açan mikroorganizmaları yok eder, ölmüş hücrelerden arındırır.
Eozinofiller: EOS şeklinde kısaltılmaktadır. Bedende alerjik tepkimelere yol açan parazitleri parçalar, yok olmaları için enzimler üretirler.
Bazofiller: Bedende bulunan lökosit türleri içinde en az oranda olan bazofiller, enfeksiyonlar ve parazitler ile savaşır. Alerjik tepkimeler gerçekleşirken kimyasal histamin salgılar, bedenin antikor üretmesine neden olur.
İdrarda Lökosit Yüksekliği Nedir?
İdrarda lökosit değerinin yüksek olması, bulanıklaşmış veya kötü kokan idrar, ağrılı veya devamlı idrara çıkma isteği, ateşlenme, titreme, kanlı idrar gibi semptomlar ile göstermektedir. İdrarda lökositin varlığı, birçok rahatsızlığa neden olmak ile beraber tedavisi de var olan enfeksiyona müdahale edilmesi ile gerçekleşir. Bağışıklık sisteminin kuvvetlendirilmesi için B vitamini, C vitamini açısından güçlü besinler tüketmek, idrarda lökosit seviyesinin eksilmesine yardım eder. Sabah vakti ilk idrar ve ölçümlenmiş olan, idrarda olması olağan görülen lökosit aralıkları 0-5 WBC/HPF' şeklindedir.
Lökosit Düşüklüğü Nedir?
Çeşitli viral ve bakteri enfeksiyonları, süt süt besinlerinden geçen brusella, sıtma gibi parazitler yüzünden gerçekleşen enfeksiyonlar, çeşitli mantarlar ile ilişkili enfeksiyonlar, kansızlık, karaciğer rahatsızlıkları, otoimmün rahatsızlıklar, bazı kanser çeşitleri ve kullanılmakta olan ilaçlara bağlı gelişen lökosit düşüklüğü yaşanabilir. Bu çeşit rahatsızlıklar, kemik iliğinin lökosit üretimini engeller, kanda lökosit oranının düşük olmasına yol açar. Fakat bağışıklık sisteminin sağlıklı olarak görevini sürdürmesi için lökosit seviyesinin normal değerlerde olması önemlidir.