İnme Check Up

İnme check up, inmenin önlenmesi için yapılması gereken bir sağlık taramasıdır. Erken tanı için önemlidir.

İnmeyi önlemek için hem fiziksel aktiviteleri hem beslenmenin hem de sağlık kontrollerinin zamanında ve düzenli yapılması gerekmektedir.

İnmeyi önlemek için neler yapmak gerekir? 

İnmenin belli risk faktörleri vardır. Mesela en sık izlenen beyin damar tıkanıklığı için risk faktörleri; sigara içimi, hipertansiyon, diyabet, kalpte atrial fibrilasyon denen ritim bozukluğu, kan yağlarının yüksekliği, yüksek alkol alımı, depresyon, kilo yüksekliği olabilmektedir. Dolayısı ile kişiye özel önlemler ve korunma yöntemlerine önem vermek gerekir. Bunların her birinin beyin damar tıkanıklığı üzerinde belli oranda risk yaratması söz konusudur. Mesela sigara içiyorsanız içmeyene göre 2,5 kat fazla, diyabet var ise 1,6 kat daha fazla felç geçirme riskiniz vardır. Bu nedenle önlem risk faktörleri ile ilgilidir. Bireye göre riskleri analiz edip düzeltmek gerekir. Beyin kanamaları için ise en önemli risk faktörlerinden biri kontrolsüz hipertansiyondur.

Fiziksel aktivite ve egzersiz doğrudan ve dolaylı etkileri ile inme riskini azaltır. Sigara kesinlikle içilmemelidir. Buna nargile de dâhildir. Alkolün tüm çeşitleri inme riskini arttırmaktadır. Ancak çok zorunluluk ve sosyal nedenler kullanımını gerektiriyor ise bir kadeh kırmızı şarap kullanılabilir. Şeker hastaları kendi şekerlerinin kontrolünü olabildiğinde uygun aralıklara düşürmelidirler. Şekerlerini tedavi etmeyi uzun vadeli damar sağlığına yatırım olarak düşünmeleri gerekir. Deniz ürünleri inme riskini azaltırlar, özellikle omega-3 içeren küçük balıklar tercih edilmelidir. Fındık, fıstık ve çerezler de esansiyel yağları ve mineralleri ile damarlara iyi gelirler. Kişi obez ise mutlaka normal aralığa kilosunu indirmek için çabalamalıdır. Kolesterol evet risk faktörüdür ancak sigara içmek gibi bir risk faktörüdür. Çok yüksek değerler var ise ve birinci derece akrabalarda erken yaşta felç veya kalp krizi var ise, doktor önermiş ise ilaç kullanmaktan kaçınmamalıdırlar. Yani aynı sigara oranında felç riskinizi arttırır. Bu nedenle diğer risk faktörlerini unutup “kolesterolüm var” demek bir anlam ifade etmez. Tüm riskler uygun şekilde azaltılmalıdır. 
Nihayetinde kalbe iyi gelen her besin beyne de iyi gelir. Kişi ancak damar gençliği kadar gençtir!

İnme check’up’ı nedir?

Check-up, belli yaş ve cinsiyette, ortaya çıktığında kişide sakatlık veya ölüm tehlikesi oluşturabilecek hastalıkların veya onların risk faktörlerinin önceden taranıp-araştırılıp, ölüm veya sakatlığı engellemek veya hastalığı erkenden teşhis edip kür etmektir. Bu açıdan bakıldığında, inme 50-60 yaşlarından sonra sık ortaya çıkmaktadır. Tabi risk faktörlerinin varlığında daha erken yaşta ortaya çıkmakta, yaş artıkça da sıklığı artmaktadır. 

İnme ya da felç beyini besleyen damarlardan birinin tıkanması veya yırtılması sonucu oluşan, ilgili beyin bölgesinde işlev kaybı olmasıdır. Bu yönüyle bakıldığında beyinde damar tıkanması veya kanama şeklinde kendini gösterebilmektedir. İnme sıklıkla (%85) damar tıkanıklığı ile kendini göstermekte, beyin kanamaları daha az (%15) ortaya çıkmaktadır. Dünya sağlık örgütüne göre dünyada yılda 15 milyon kişi inme geçirmektedir. Bu 40 saniyede 1 inme ya da günde 2200 inme oluyor demektir. Yılda inme geçirenlerin 5 milyonu sakat kalmakta ve 5 milyonu ölmektedir. En yaygın ölüm ve sakatlık nedenlerinden biridir. Ülkemizde de her yıl 130 bin kişi inme geçirmektedir. Gelecek 10 yılda da neredeyse her aileden birisi inme yaşamış olacaktır.

İnme check up’ı neden yaptırmalıyız?

İnmenin belli risk faktörleri vardır. Mesela en sık izlenen beyin damar tıkanıklığı için risk faktörleri; sigara içimi, hipertansiyon, diyabet, kalpte atrial fibrilasyon denen ritim bozukluğu, kan yağlarının yüksekliği, yüksek alkol alımı, depresyon, kilo yüksekliği olabilmektedir. Dolayısı ile kişiye risk faktörlerini tespit etmek gerekir. Bunların her birinin beyin damar tıkanıklığı üzerinde belli oranda risk yaratması söz konusudur. 
Soydan gelen genetik riskler ve yaş hariç, bahsi geçen bütün risk faktörleri düzeltilebilir ve inme riski azaltılabilir. Mesela sigara içiyorsanız içmeyene göre 2,5 kat fazla, diyabet var ise 1,6 kat daha fazla felç geçirme riskiniz vardır. Kan yağlarınız yüksekse inme geçirme riskiniz 2 kat artmaktadır. Ama şekeriniz var ve sigara içiyorsanız 2,5+1,6 toplamı kadar değil, daha da fazla inme geçirme riskine neden olur. Bu nedenle önlem ve check-up risk faktörlerini önceden tespit ile ilgilidir. Bireye özel riskleri analiz edip, yakalanan riskleri düzeltmek gerekir. Beyin kanamaları için ise en önemli risk faktörlerinden biri kontrolsüz hipertansiyondur. Birçok kişi tansiyonunu önemsemekte ve hatta hiç ölçmemektedir. 

Aşağıdaki bulgulardan biri varsa mutlaka bir nöroloji hekimine başvurup bu İnme check up’ı yaptırılmalıdır. Birçok İnme hastasında, büyük bir inme olmadan aşağıdaki belirtiler görülebilmektedir. Bu belirtiler genelde önemsenmez ve bir şey olmaz diye geçiştirilir. Ancak bir hekime başvurulduğunda, verilecek tedavi büyük bir inme geçirilmesini önler.
Belirtiler:

• Ani görme kaybı,
• Ani konuşamama,
• Vücutta kısa süren güçsüzlük veya hissizlik,
• Kısa süreli denge bozukluğu veya baş dönmesi,
• Kısa süren unutkanlık, etrafı tanımama,
• Ani şuur kaybı,
• Yeni başlayan baş ağısı,

İnme check up’ı hangi hastalıkların teşhisi için önem arz eder?

İnme check-up’i diyabet, guatr bozukluğu, kan ve karaciğer hastalıkları, kan yağlarının yüksek olup olmadığı, kalp ritim ve kapak yapısal problemlerini, şah damarda darlık olup olmadığını önceden tespit edebilmektedir. Yani bir anlamda kişinin biyolojik olarak kaç yaşında olduğunu değil, damar yaşının ne kadar sağlıklı olduğunu ortaya koymaktadır. Çünkü asıl yaş damar yaşıdır. Yaş gruplarına göre farklılık kısmen gösterir. Genelde 45 yaş altındaki inme risk faktörleri ile 50 yaş üzerindeki inme risk faktörleri farklılık gösterdiğinden taramalarda da küçük farklılıklar olabilmektedir. 

İnme check up’ında yapılan  tetkikler ve muayeneler:

• Nöroloji muayenesi,
• Kan sayımı,
• Açlık kan şekeri,
• HbA1c,
• TSH,
• Serbest T4,
• Serbest T3,
• B12,
• Folat,
• Sedimantasyon,
• Üre, kreatinin, elektrolitler,
• Kolesterol ve kan yağları,
• Elektrokardiografi,
• Tansiyon takibi,

Yaş guruplarına göre check up paketleri  farklılık gösterir mi?

Genç hastalarda inme şüphesi olduğunda yukarıda yazılan standart tetkiklerin yanında daha ayrıntılı tetkikler istenmektedir. Bunun amacı, gençlerde inmeye neden olabilecek bazı özel durumların ortaya çıkarılmasıdır.