Deri Yolma Bozukluğu

Deri yolma bozukluğu, kişinin cilt üzerindeki kusurları, lekeleri veya sivilceleri kaşımak, tırnaklamak veya yolma eğiliminde olduğu obsesif-kompulsif bir bozukluktur. Bu durum, cildi zararlı bir şekilde düzenli olarak manipüle etme ve bu davranışları kontrol edememe özellikleriyle tanınır. Dermatillomani genellikle stres, kaygı veya duygusal gerginliklerle ilişkilidir ve ciltte açık yaralara, lezyonlara veya enfeksiyonlara neden olabilir. Tedavi genellikle bilişsel davranış terapisi, ilaç tedavisi ve destek gruplarını içeren multidisipliner bir yaklaşımı içerir.

Bu bozukluk genellikle stres, kaygı veya duygusal gerginlik gibi psikolojik faktörlerle ilişkilidir. Birey, ciltteki gerçek veya hayali kusurlarla aşırı meşgul olabilir ve bu obsesyonları gidermek adına cildi üzerindeki bölgeleri sıklıkla tırmalama veya kaşımaya yönelebilir.

Deri Yolma Bozukluğu Neden Olur?

Deri yolma bozukluğunun tam nedenleri tam olarak anlaşılamamış olsa da çeşitli faktörlerin bir araya gelerek bu bozukluğa yol açtığı düşünülmektedir. Deri yolma bozukluğunun olası nedenleri:

Obsesif-Kompulsif Spektrum Bozuklukları: Dermatillomani, obsesif-kompulsif spektrum bozuklukları arasında yer alır. Bu tür bozukluklarda obsesyonlar (takıntılı düşünceler) ve kompulsiyonlar (zorlayıcı davranışlar) ön plandadır.

Genetik Faktörler: Aile geçmişinde obsesif-kompulsif veya diğer zihinsel sağlık sorunları olan bireylerde Dermatillomani riski artabilir. Genetik yatkınlığın rolü, bozukluğun gelişiminde etkili olabilir.

Duygusal Faktörler: Stres, kaygı ve duygusal gerginlik, Dermatillomani'nin tetikleyicileri arasında yer alabilir. Bu bozukluğun belirtileri genellikle duygusal zorlanma dönemlerinde artabilir.

Çocukluk Travmaları: Bazı durumlarda, çocukluk dönemine ait travmatik olaylar veya stres, Dermatillomani gelişimine etki edebilir.

Dopamin ve Serotonin Düzeyleri: Beyindeki dopamin ve serotonin gibi nörotransmitterlerin dengesizlikleri, obsesif-kompulsif bozuklukları etkileyebilir ve bu da Dermatillomani'ye zemin hazırlayabilir.

Deri Yolma Bozukluğu Belirtileri

Deri yolma bozukluğu (Dermatillomani) belirtileri genellikle bireyin cilt üzerindeki kusurları düzenli olarak kaşımak, tırnaklamak veya yolma eğilimi göstermesiyle karakterizedir. Bu obsesif-kompulsif bozukluğun belirtileri şunları içerebilir:

• Kişi, cildindeki kusurları düzenli olarak kaşımak, tırnaklamak veya yolmaya eğilim gösterir. Bu davranışlar, günlük yaşam aktivitelerini ve rutinleri olumsuz yönde etkileyebilir.
• Bireyin bu kaşıma veya tırnaklama davranışlarını kontrol etmekte zorlanmasını içerir. Davranışlar genellikle istem dışı ve tekrar edicidir.
• Sıkça gerçekleşen kaşıma veya tırnaklama sonucunda ciltte açık yaralar, lezyonlar veya enfeksiyonlar oluşabilir. Bu durum, cildin sağlıklı bir durumda kalmasını engelleyebilir.
• Sosyal ilişkilerde ve işlevselliğinde olumsuz bir etkiye neden olabilir. Birey, bu bozukluğun etkisiyle sosyal izolasyona ve işlevsizliğe maruz kalabilir.
• Kişi, ciltteki kusurlar veya hayali kusurlar konusunda obsesif düşüncelere sahip olabilir. Bu düşüncelerle birlikte genellikle yoğun kaygı yaşanır.
• Birey, ciltte oluşan lezyonları veya yaraları gizlemek için kıyafetlerle veya makyajla uğraşabilir. 

Deri Yolma Bozukluğu Nasıl Geçer?

Deri yolma bozukluğunun üstesinden gelmek için etkili bir tedavi planı, genellikle multidisipliner bir yaklaşımı içermelidir. Deri yolma bozukluğu tedavisinde kullanılan bazı yöntemler:

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Dermatillomani tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. BDT, bireyin obsesyonlarını ve kompulsif davranışlarını tanımasına, anlamasına ve değiştirmesine yardımcı olur.

İlaç Tedavisi: Antidepresanlar, obsesif-kompulsif spektrum bozuklukları üzerinde etkili olabilir. Bu tür ilaçlar belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir.

Grup Terapisi: Dermatillomani ile başa çıkan kişilerle yapılan grup terapisi, destek, anlayış ve deneyim paylaşımı sağlayabilir.

Duygusal İşleme Terapisi: Bireyin duygusal tepkilerini anlamasına ve bu tepkilerle başa çıkmasına yardımcı olabilir. Duygusal yönetim, Dermatillomani tedavisinde önemli bir bileşen olabilir.

Aile Terapisi: Özellikle çocuklarda, aile üyelerinin desteği ve anlayışıyla birlikte tedavi sürecini yönetmek önemlidir.

Fiziksel Engelleme Yöntemleri: Tırnaklarını korumak için tırnak kaplamaları veya cilt üzerine özel bandajlar kullanmak, fiziksel engelleme yöntemleri arasında yer alabilir.

Tedavi süreci, bireyin özel ihtiyaçlarına ve bozukluğun şiddetine bağlı olarak değişebilir. En etkili sonuçlar genellikle uzmanlar arasında iş birliği ve kişiye özel bir tedavi planı ile elde edilir. Erken müdahale, sürekli destek ve sabır, Dermatillomani ile başa çıkmada önemli faktörlerdir.