Vulva kanseri, kadınlarda görülen ve vulvadaki kanserli hücrelerin normalin dışında bir büyüme gerçekleştirmesi sonucu ortaya çıkan hastalığa denir. Vulva, kadınların genital bölgesinin dış kısmına ve tabakaya verilen isimdir. Kadınlarda görülen kanser türleri arasında bulunan hastalık, erken teşhis edildiği durumlarda tedavi edilebiliyor. Yapısı gereği vücudun diğer bölgelerine oranla daha hassastır. Pek çok kadın bu bölgede zaman zaman ağrılar yaşayabilir ve kanser vakaları gözlemlenebilir.
Kanser vakalarında hastalık, dudakları, klitorisi ve vajinayla anüs arasında yer alan bölgeyi etkilemektedir. Nadir olarak görülse de bazı vakalarda kanser hücreleri birçok bölgede görülebilir. Kadınların adet dönemlerinde yaşadığı ağrılar normal olarak karşılanırken, adet dönemleri dışında oluşabilen herhangi bir ağrı durumunda doktora gidilmesi önerilir.
Vulva Kanseri Neden Olur? Türleri Nelerdir?
Kanser, mutasyon sonucunda vücutta bulunan hücrelerin anormal bir şekilde büyümesiyle oluşmaktadır. Vücudun neredeyse tamamında yer alan hücrelerin kansere dönüşme riski bulunur ve farklı bölgelere yayılabilir.
Kanser türleri arasında yaygın olarak görülen yassı epitel hücreli kanser türü olarak bilinir. Ayrıca diğer türler; melanom, adenokarsinom, bazal hücreli kanser, yumuşak doku kanseri (sarkom) ve Paget hastalığıdır.
Hastalığın kesin nedeni tam olarak bilinmese de kansere yakalanma ihtimalini artıran bazı etken faktörler bulunabilir. Vulva kanserine neden olan faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Yaşın ilerlemesi ile artan kanser ihtimali
- Hücrelerin anormal bir durumda olması ve kansere dönüşme riskini artması durumuna denilen Vulvar intraepitelyal neoplazi (VIN) durumudur.
- HPV virüsü, bilinen diğer adıyla insan papilloma virüsü cinsel ilişki sırasında bulaşır
- Sigara tüketimi
- HIV virüsü
Vulva Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Kanser başlangıçta hafif ilerleyerek semptom göstermeyebilir. Ancak ilerleyen dönemlerde birtakım belirtiler ortaya çıkabilir. Şiddetli kanama dışında ilk evrelerde kendini belli etmeyen hastalık bir iki sene sonra fark edilebilir. Kişilerin kasık bölgelerinde uzun süreli kaşıntı ve iyileşmeyen yaralar sonrası uzmana başvurması ile birlikte tespit edilebilir.
Vulva kanserinin belirtileri şu şekildedir:
- Uzun süren kaşıntılar
- Ağrı ve acıya karşı hassasiyet
- Ciltte oluşan renkli lekeler
- Yumru ya da siğil gibi büyümeler
- Oluşan benin şekil ya da renk değiştirmesi
- Geçmeyen açık yara
Ayrıca Bunların yanı sıra, kadınlar adet dönemlerinde genital bölgede kanama ya da lekelenme olarak akıntı yaşayabilir. Kadınlarda idrar sırasında yanma hissi ortaya çıkabilir.
Yukarıda verilen belirtilerin görülmesi durumunda veya genital bölgede beklenmeyen bir farklılık oluşması halinde kişinin vakit kaybetmeden uzmana görünmesi önerilir.
Kimler Vulva Kanseri İçin Risk Grubundadır?
Farklı kanser türlerine oranla daha az karşılaşılan bir kanser çeşididir. En çok menopoz dönemi bitmiş kadınlarda görülür. Çoğunlukla 60-75 yaş arasında bulunan kadınlar risk grubundadır.
Yaşları genç kadınlarda görülmesi genellikle HPV enfeksiyonu sonucu oluşur. HPV ile bağlantılı olan kanser türü çoğunlukla 45 yaş altı kadın bireylerde görülebilir. Doktorlar, iki grup için uygulanacak tedavi yöntemlerinin farklı olması gerektiğini düşünmektedir.
HPV ile İlişkilendirilen Vulva Kanseri Nedir?
Vakaların çoğunun nedeni HPV enfeksiyon kaynaklıdır. HPV, cinsel birleşme ile bulaşabilen ve enfeksiyona neden olabilen sık görülen bir virüstür. Çok fazla cinsel ilişkiye giren kadın ve erkeklerin birçoğu bu virüse maruz kalmıştır.
Ayrıca bu kişilerin çoğunda bağışıklık gelişerek virüs etkisiz hala gelmiştir. HPV virüsü türleri de kansere yol açabilir. Ancak enfekte olan her kişi için kanser oluşacağı anlamına gelmez. Sadece risk faktörü olarak yer alır.
HPV ile ilişkilendirilen ve bağlantılı olan kanser, birçok yerde gelişebilir. HPV enfeksiyonuna bağlı olarak gelişebilen kanser, serviks, vajina ya da anal kanserleri ile ilişkili olarak meydana gelebilir.
Vulva Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Vakalara öncelikle muayene yapılır ve hastalık öyküsü hakkında ayrıntılı bilgi alınır. Doktorun gerekli görmesine bağlı olarak biyopsi örneği istenebilir. Vulva kanseri teşhisi bakımından uygulanan birtakım yöntemler ve yapılan testler bulunmaktadır.
Vulvanın incelenmesi ile birlikte bölgede yaşanan anormalliklerin anlaşılması ve belirlenmesi bakımından uzman doktor tarafından yapılan fiziki muayenedir.
Bölgenin incelenmesi için kullanılan bazı özel cihazlar bulunmaktadır. Kolposkopi muayenesi ile anormalliklerin daha yakından incelenmesi bakımından büyüteç şeklinde bir cihaz kullanılmaktadır.
Şüphe edilen bölgenin kanserli olup olmadığını anlamak ve teşhis edebilmek için bölgeden alınan doku örneği ile biyopsi yapılır.
Kanser tanısı konulduğunda, hastalığın boyutunu ve hangi evrede olduğunu tespit etmek için yapılan testler de bulunmaktadır.
Uzman doktorun pelvik bölgesinin kanser riski bakımından incelenmesi ile birlikte yaptığı kapsamlı bir araştırma ile kanserin yayılıp yapılmadığı anlaşılır.
Ayrıca birtakım görüntüleme teknikleri de bulunmaktadır. Bunlar kanserin göğüs bölgesine ya da karın bölgesine bulaşıp bulaşmadığını anlamak amacıyla yapılan, röntgen, BT, MRI veya PET gibi tekniklerdir.
Vulva Kanserinin Evreleri Nelerdir?
Kanserin 4 evresi bulunmaktadır. Erken teşhis hastalığın iyileşme oranını artırdığı için belirtilerin ortaya çıkması ile birlikte acil tıbbi müdahalenin yapılması önemlidir.
İlk evrede yüzeysel olan kanser, metastaz yapmamıştır ve sadece genital bölgenin tabakasında görülür.
İkinci evrede kanserin çevre dokulara yayılması ve vajinanın alt bölgesine, anüse bulaşma durumu görülür.
Üçüncü evrede ise bölgede bulunan lenf düğümleri etkilenmektedir. Son evre olan dördüncü evrede ise kanser vücudun farklı bölgelerine yayılarak artar.
Vulva Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Vulva kanseri tedavisi, hastalığın hangi evrede olduğuna, kişinin genel sağlığına ve bireysel isteklere bağlı olarak farklılık gösterebilir. Genellikle ameliyat, radyoterapi ve kemoterapi uygulanmaktadır. Kanser tedavisi gören kadınlar bu uygulamalar ile tedavi edilebilir.
Kanserin tedavisi, genellikle tümörün ve çevrede bulunan sağlam dokunun cerrahi müdahale ile çıkarılarak yapılmaktadır. Kasıklarda bulunan lenf düğümlerinin çıkarılmasını gerektiren bazı durumlar olabilmektedir. Kanserin evresi ve durumuna bağlı olarak tüm bölgenin çıkarılması da söz konusu olabilir.
Cerrahi müdahale sonrası yapılacak olan testler ve bulgular incelenerek, kempoterapi ya da radyoterapi veya bu iki tedavi birlikte uygulanabilir. Bazı vakalarda cerrahi müdahale öncesinde tümörün boyunun küçülmesi için radyoterapi veya kemoterapi uygulanabilir.
Kanserin erken teşhis edilip tedaviye hemen başlanması ile birlikte iyileşme yüzde yüz oranlarında olabilir. Başarı ile sürdürülen tedavi sonrasında bile kanserin tekrardan gelişme gösterme ihtimali bulunmaktadır. Bu durumda kişinin düzenli olarak jinekolojik muayene yaptırması ve ihmal etmemesi önerilmektedir.
Vulva Kanseri Tedavisinin Yan Etkileri
Yapılan cerrahi müdahale ve maruz kalınan radyasyon sonucu kişilerde bazı yan etkiler görülebilir. Müdahale edilen ve radyasyona maruz kalınan bölgelerin birbirine yakın olması nedeniyle cerrahi müdahale ya da radyasyon uygulamalarında zarara yol açabilir.
Yan etkiler arasında ise; bağırsak ve mesanede tahriş, bağırsak hareketlerinde artış ve idrara çıkmanın artması görülebilir. Bu problemler çoğunlukla tedavinin son bulmasından yaklaşık birkaç hafta içinde düzelme sağlar. Ancak bazı kişilerde durum daha farklıdır ve süre uzayabilir.
Radyoterapi tedavi uygulamasında oluşabilecek yan etkiler; bölgenin etrafında ağrılar, ishal, yorgunluk ve halsizlik, kasıktaki kılların dökülmesi, bölgenin şişmesi, vajina daralması, mesanede iltihaplanma görülebilir.
Kemoterapi uygulamalarında görülebilecek yan etkiler; yorgunluk, mide problemleri veya kusma, saç dökülmeleri, ağız ülserleri, enfeksiyon ihtimalinin artması gibi durumlar yaşanabilir.
Vulva Kanserinden Nasıl Korunulur?
Kanserden korunmak için kişi bağışıklık sistemini güçlü tutmalıdır. Sigara gibi bağışıklık sistemini zayıflatan durumlar yakalanma riski artırabilirken, sigara kullanmayan kişilerde kanser riski daha azdır.
Ayrıca cinsel ilişkilerde aktif durumda olan kişiler partner sayısını azaltarak ve ilişki sırasında kondom gibi korunma yollarından birini kullanarak HPV’ye maruz kalma ihtimalini azaltır. Bununla birlikte HPV ile bağlantılı olan kanserden korunmak mümkün olabilir.
PAP smear ve pelvik muayeneleri kanserin erken tespiti bakımından önemli bir yerde olduğu için, jinekolojik muayenelerde düzenli olarak uygulanması önerilmektedir. Bunların yanında HPV aşısı kansere yakalanma ihtimalini azaltır.