Uyku felci, halk deyimiyle karabasan olarak da adlandırılan uyanıklık ve uykuya geçme sırasında meydana gelen bir durumdur. Kişilerin hemen hemen hepsi hayatında bir kez de olsa bu kötü deneyim ile tanışmıştır. Uyku felci sebebi ile farklı şekillerde halüsinasyonlar görülebilmektedir.
Uyku Felci Nedir?
Uyku felci, halk deyimiyle karabasan olarak da adlandırılan uyku esnasında rüya görme evresinde kaslarda meydana gelen fizyolojik felç durumunun uyandıktan sonra da bir müddet sürmesi durumudur. Bireyin bilinç düzeyi kasların anatomisinden daha erken açılmaktadır ve uyanık durumdayken de hareket halinde olur. Özellikle uykuya geçme esnasında, uykuya geçtikten hemen sonra ya da uyanırken meydana gelir. Kas zayıflamasının yanında kişiler uyku felci evrelerinde sanrı da görebilmektedirler. Bir duyu kaybı yaşanmamış olsa bile kişiler kendi üzerlerinde bir baskı olduğunu sanabilirler.
Uyku felcinin en etkili sebepleri arasında, uyku durumunda farklılık, uyku bozukluğu, genetik rahatsızlık, anksiyete gibi problemler, sırt üstü uzanmak ve maddeye bağımlılık bulunmaktadır. REM uykusu esnasında beden çok ağır bir uykudadır ve beyinde farklı rüyalar görülebilir. Rüya esnasında bedenimizi hareket ettirmemek için de zihin, kas yapımızı kontrol altında tutmamızı büyük ölçüde engellemektedir. Fakat REM uyku esnasındaki durum bitmeden uyanma gerçekleşirse bilinç açılabilir ama bedeni kontrol edemez durumda oluruz. Yani, yeni uyanır durumda olsak dahi bedenimiz hareket etmez.
Uyku Felci Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?
Uyku felci durumu aciliyet gerektiren bir problem değildir, çok karakteristik semptomları bulunur. Bu semptomlara alışkın olmak kişilerin daha sakin olmalarını sağlayabilir. Uyku felcin de en fazla görülen semptomlardan birisi de hareketsiz edememek ya da konuşma bozukluğudur. Bu durum birkaç saniye ya da daha uzun devam edebilir. Bununla birlikte uyku felcinin belirtilerinden bazıları şu şekildedir;
- Bir şey tarafından aşağı çekiliyormuş hissi
- Uyku odasında başka biri veya bir cisim olduğunu hissetmek
- Bu duygu karışıklığının kişiyi korkutması
- Uyku esnasında, uykuya geçmeden hemen önce ya da sonrasında sanrılar görmek
- Nefes almada güçlük yaşamak
- Ölecekmiş gibi sanmak
- Uyku felci geçirilen esnada aşırı terlemek
- Göğüs kısmında şiddetli baskı hissi
Uyku felci esnasında zihnin normal durumda görmezden geldiği günlük risk oluşturmayan sesler ve diğer uyaranlar önemli bir hal alır. Bu sebeple uyku felci esnasında meydana gelen hisler fazla yoğunlaşır ve bu semptomlar oluşur. Semptomların kaybolması için kişinin kendini hareket ettirmeye çalışması yada bir başka kişinin bireyi hareket ettirmesi gerekmektedir. Hatta uyku felci bitikten sonra detayların anımsanması da olası durumlar arasında yer alır. Bazı durumlarda zararsız sanrılar görülebilir.
Uyku Felci Tedavisi Nasıl Yapılır?
Uyku felci hangi yöntemlerle geçer sorusuna net bir cevap vermek her zaman mümkün olmayabilir. Fakat en uygun tedavi yöntemi uyku felcine neden olan ortaya sebepleri yok etmektir. Uyku eksikliği uyku felcini ortaya çıkarabilir bu durumu engellemek için gerekli olan süre kadar uyunmalıdır. Eğer uyku felci farklı rahatsızlıklarla bağlantılı değilse genellikle herhangi bir tedavi yapılmaz. Zamanında ve yeterli bir uyku ile uyku felci sonlanabilir.