Sıcak havalarda sıcaklık ve nem artışı ile birlikte vücut ısısı gittikçe artar. Bu yüzden tüketilen besinlere en çok dikkat edilmesi gereken aylar diyebiliriz. Bununla birlikte artan beden sıcaklığı beyin ve diğer yaşamsal organlara zarar verebilir bu durumun önüne geçebilmek için sıcak havalarda sağlıklı beslenme programı yapılmalıdır. Özellikle de kronik hastalığı bulunan bireyler, yüksek sıcaklarda beslenmesine dikkat etmelidir.
Metabolizma kişinin terlemesi ile beden sıcaklığını dengede tutmaya çalışır ancak aşırı sıcak havalarda bu yeterli değildir. Bunun yanı sıra obezite, rastgele bir rahatsızlık sonucu meydana gelen yüksek ateş, yoğun sıvı kaybetme, kalp rahatsızlığı, psikiyatrik sorunlar, alkol kullanımı, uyuşturucu madde kullanımı ile tedavi odaklı bazı reçeteli ilaçların (tansiyon düşüren haplar gibi) alınması aşırı sıcak havalarda terlemeyi arttıran diğer etkenlerdir. Böyle zamanlarda artan beden sıcaklığı beyin ve diğer yaşamsal organlara ciddi zarar verebilir.
Sıcak Havalarda Nasıl Beslenmeliyiz?
Yaz aylarında metabolizmanın uyum sağlaması için beslenme oldukça önemlidir. Terleme ile yükselen sıvı ve mineral eksikliğinin önüne geçebilmek yoğun miktarda sıvı ve mineral takviyesi gerekir. Sıcak havalardan dikkat edilmesi gereken bazı beslenme önerilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Aşırı sıcak, baharatı bol, kızartma ve yoğun tuz içeren besinleri tüketmekten kaçınılmalıdır.
- Yoğun miktarda kırmızı et tüketilmelidir.
- Sebzeli ile yapılan sandviç, soğuk çorba, çok yağlı olmayan süt besinleri, meyve, balık gibi besinleri tercih etmeye özen gösterilmelidir.
- Ağır olmayan, besleyen ve yağ bulunmayan besinler tercih edilmelidir.
- Kurutulmuş meyveleri tüketmek yerine, taze meyve tüketilmelidir.
- Yoğun şeker içeren besinler tüketmekten uzak durulmalıdır.
- Çok soğuk olamayan taze meyveler tatlı tüketilmelidir.
- Tüketilen porsiyonlar kontrol edilmeli, yeşillik tüketimi arttırılmalıdır.
- Salata sosları tercihini hazır soslardan yana kullanmayın.
- Susuzluk hissedilmese dahi günde en az 12-14 su bardağı sıvı tüketmeye özen gösterilmelidir.
- Sıvı tüketiminde su içmek öncelik olmakla birlikte, su harici sıvı tüketiminde kafein, çay, şeker içeren ve gazlı sıvılar gibi içeceklerden uzak durulmalı, süt ürünleri, meyve suları, bitki çayları tüketilmelidir.
Ancak uzman tarafından sıvı tüketimine belirli bir sınır getirilmiş veya idrar söktüren ilaçlar alınması gibi durumlar mevcut ise ilgili uzmana danışmak gerekebilir.
Sıcak Havalarda Hangi Besinlerden Uzak Durmalıyız?
Alkol: Sıcak havalarda bilhassa doğa ile iç içeyken alkollü içkiler tüketmeden geçirmek bazı insanların tercihi olmayabilir. Fakat yaz aylarında alkol sağlıklı değildir. Alkolün idrar söktürücü özelliği vardır, bu yüzden vücut susuz kalır.
Enginar: Bazı besinler bedeni susuz bırakır. Bu besinlerin başında enginar gelmektedir. Sıcak havalarda enginar tüketmemek gerekir.
Et: Sıcak havalarda etsiz bir yaz düşünemeyebilirsiniz. Fakat aşırı sıcak zamanlarda bu besinlerden uzak durmak gerekir.
Protein sindirmek yaz aylarında daha zordur ve sindirilirken ekstra sıcaklığa neden olur. Bu yüzden yaz aylarında çok protein tüketmemek gerekir.
Buzlu meyveli yoğurt, dondurma ve diğer: Sıcak havalarda daha çok soğuk gıdalar tüketmek isteriz ancak bu tür besinler fayda sağlamayabilir. Çünkü vücut soğuk gıdaları sindirmeye çalışırken bedenin genel sıcaklığını arttırır.
Gıda Zehirlenmelerine Nasıl Dikkat Edilir?
Özellikle sıcak havalarda yaygın olarak meydana gelen hastalıklardan birisi de besin zehirlenmesidir. Yaz sıcaklarında daha fazla tüketilen sebze ve meyveler iyice yıkanmalıdır. Tüketilecek besinler güneşte uzun süre muhafaza edilmemelidir.
Besin zehirlenmesi yaşanmaması için yiyecekler uygun şartlarda muhafaza edilmelidir. Bilhassa artan sıcaklarda dışarıda satılan, açıkta bulunan besinler tüketilmemelidir. Et ürünleri, süt ürünleri, balık vb. yiyecekler çabuk bozulan besinlerdir, bu besinler açıkta bekletilmemeli iyi muhafaza edilmelidir.
Enfeksiyon riski yüksek olan virüsler de bozulmuş yiyeceklerde hızlı çoğalıp ishale sebep olabilir. Ayrıca, temiz olmayan su kullanımı ve bu sularla yıkanan meyveler-sebzelerin tüketilmesi sıcak havalarda ishale sebep olan diğer etkenlerdendir. Bunlar ile birlikte mikrop barındıran deniz ve havuz suyunu yutmakta ishale neden olabiliyor.