Bir zamanlar yılbaşı akşamlarında oynanan, büyük küçük herkesi mutlu eden tombala ile şimdiki çocukların asla mutlu olmayacaklarını belirten Psikiyatrist Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, “Çünkü onlar çok daha hızlı bir biçimde beyninde dopminini artıracak oyunlarla mutlu oluyorlar” dedi.
Madde bağımlılığı ile mücadelede gençlere hayır demeyi öğretmek olduğunu, ilk kullanılan maddenin filmlerde olduğu gibi bir yabancıdan değil, hep en yakın arkadaştan geldiğine dikkat çeken Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, gençlere kendini korumayı öğretmek gerektiğini söyledi. Anne ve babalara da seslenen Dilbaz, “Onlara sadece öğüt vermeyin, lütfen onları çok iyi dinleyin. Çocuğun kendini bulmasına yardım edin, sorumluluklarını öğretin ve özgüvenini geliştirmesi için destekleyin” tavsiyesinde bulundu.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi AMATEM Koordinatörü ve Üsküdar Üniversitesi Bağımlılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, Kocaeli Ticaret Odası’nda “Bağımlıysam Ne Zararı Var” başlıklı seminerde madde kullanım bozukluğu, bağımlılık , koruyucu hizmetler adına yapılması gerekenler ve ileri tedavi yöntemlerine ilişkin önemli bilgiler verdi.
Kocaeli Ticaret Odası (KOTO) Burhan Kasım Meclis Salonu’nda gerçekleştirilen seminerde KOTO üyeleri ve Kocaeli Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı liselerde görevli rehberlik öğretmenleri Prof. Dr. Nesrin Dilbaz’ı ilgiyle dinledi.
Gençlere emek vermeyi öğretmek gerekiyor
Bağımlılığın bir beyin hastalığı olduğunu belirten Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, bağımlılık ve madde kullanımında beynin yapısının bozulduğunu belirterek “İnsanlar neden madde kullanıyor? Bu alanda çalışan biri olarak şunu söyleyebilirim: Temel sorun buradan başlıyor, hayattan hazlar almayı anllık hazlar üzerine yerleştirdiğimizde yani uzun vadeli huzur yerine anlık hazları mutlu olmanın merkezine yerleştirdiğimizde, örneğin çabuk zengin olayım, hemen karnım doysun, hiç emek vermeden dersleri geçeyim dediğimizde bağımlılık yapan maddelere yönelmek anlamına geliyor ki gençlerle ilgili koruyucu önlemlere buradan başlamak gerekiyor. Gençlere emek harcamayı, çaba göstermeyi öğretmek birşeylerle ilgilenirken haz almayı öğretmek gerekiyor” diye konuştu.
Şimdiki çocuklar tombalayla mutlu olmaz
Eskiden yılbaşı akşamlarında tombala oynandığını, en az yarım saatle 40 dakika arasında süren oyunda tüm ev halkının mutlu olduğunu ve sosyalleştiğini anlatan Dilbaz, "Şimdi hiç bir çocuğa yılbaşı gecesinde tombala oynatamazsınız neden çünkü çok daha hızlı bir biçimde beyninde dopminini artıracak oyunlarla beyni karşı karşıya gelmiş. Nasıl, bilgisayar karşısında bir düğmeye basıp birilerini, öldürerek güç kazandığında dopamini 100’e çıkıyorsa 40 dakika bekleyip de tombala oyunundan zevk almıyor” diye konuştu.
Milli piyango bağımlılık yapıyor mu?
Kişinin dopaminini artıran şeylere yöneldiğini belirten Dilbaz, “Bir şey ne kadar hızlı dopamini yükseltirse o kadar bağımlı oluyoruz. Sigaranın en önemli tarafı bu. Kumar bağımlılığı gibi davranış bağımlılıklarında da aynı durum var, beyin ödül kazandıkça dopamin salgılıyor ve mutlu oluyor. Milli Piyango o yüzden bağımlılık yapmıyor çünkü bilet aldıktan sonra çıkması için günlerce beklemek gerekiyor" dedi.
Ön beyin üniversite dönemlerine kadar gelişiyor
Madde bağımlılığına başlamada en öncelikli etkenin merak olduğunu, deneme yaşının ise 15-25 arası olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, "Beynin ön bölgesi üniversite dönemine kadar gelişiyor, gençlerde bu bölge henüz gelişmediği için çalışmıyor. Firen mekanizması yok, bana bir şey olmaz diye düşünüyor. Dolayısıyla bu dönemde dikkatli olmak lazım” dedi.
Gençler maddeye Nuri Alço'dan alışmıyor
Madde bağımlılığını önlemenin tek yolunun çocuğa hayır demeyi öğretmek ve sorumluluk bilincini aşılamak olduğunu belirten Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, "Çocuk arkadaşlarından çok etkileniyor. Çocuk ya da genç maddeyi öyle filmlerde olduğu gibi Nuri Alço'dan, tecavüzcü Coşkun'dan almıyor, maddeyi en yakın arkadaşı veriyor. Tehlike çok yakınında. Çocuğa o yüzden hayır demeyi öğretmek, çocuğa kendini korumayı öğretmek son derece önemli" dedi.
Çocuğunuzu çok iyi dinleyin
Madde bağımlılığının birtakım belirtilerine de dikkat çeken Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, “Çocukta durgunluk, uykusuzluk, arkadaş çevresinin değişmesi, sürekli odasına kapanma gibi davranışların madde kullanımına ilişkin ipucu olabilir. Anneler babalar çocuklarını mutlaka çok iyi dinlemeli. Sadece öğüt vermemeli. Çocuklarını çok sevmeli ve bunu göstermeli. Bazı anne babalar ben onunla arkadaş gibiyim diyor. Hayır arkadaşı değilsiniz siz onun anne ve babasınız. Çocuğun kendini bulmasına yardım edin, sorumluluklarını öğretin ve özgüvenini geliştirmesi için destekleyin" dedi.
Rehabilitasyon merkezleri konfor yerine sorumluluk vermeli
Devletin madde bağımlılığı ile mücadelede önemli görevleri olduğunu, bu konuda önemli çalışmalar yaptığını da vurgulayan Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, hazırlanan rehabilitasyon merkezlerinde lüks ve konforun yerine gençlere sorumluluk veren, kişisel ihtiyaçlarını kendilerinin karşılayacakları ortamın yaratılması gerektiğini söyledi. Yıllar önce Ankara'da açılan bir rehabilitasyon merkezinde piyanodan havuza kadar pekçok konforun sağlandığını ancak bunların hiçbir işe yaramadığını belirterek "Şartlar gerçekçi olmalı. Yurt dışında pek çok rehabilitasyon merkezi gezdim, bir köy evi düşünün, çocuklar kendi yemeklerini hazırlıyorlar. Temizliklerini yapıyorlar. Oradan kendileri sorumlu, akşam bir araya gelip sosyalleşiyorlar. Bizde de benzer bir yaklaşım hayata geçirilmelidir" diye konuştu.
İleri tedavi uygulamalarından söz etti
NPİSTANBUL Hastanesi’ndeki bağımlılığa ilişkin ileri tedavi uygulamaları hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, bağımlılıkla mücadelede aileden belediyelere kadar toplumun her kesimine önemli görevler düştüğünün altını çizdi. Yeşil alanların artırılmasını, gençlerin bir arada zaman geçirmeleri için gerekenlerin yapılması gerektiğini vurguladı.
Kocaeli Ticaret Odası’nın sosyal sorumluluk projesi kapsamında gerçekleştirilen seminerin açılış konuşmalarını Kocaeli Valisi Hüseyin Aksoy, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Sağlık ve Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanı Mücahit Arslan ve Kocaeli Ticaret Odası Başkanı Necmi Bulut yaptı.
Seminerin gerçekleştiği Kocaeli Ticaret Odası’nda Üsküdar Üniversitesi ve NPİSTANBUL Hastanesi de stand açtı.