Son yıllarda hayat tarzının farklılaşması ile birlikte daha çok paketlenen hazır gıdalar tüketilmektedir, fakat bu hazır besinlerin sağlığa etkileri hep tartışma konusu olmuştur ve bazı ürünlerin içeriğinde hiperaktivite ve dikkat eksikliğine neden olan maddeler bulunmaktadır. Bazı hastalıklara neden olan ürünlerin içeriği bilinmeden tüketilse de bilinçli bir gıda tüketicisi olmanın yolu gıda etiketlerini doğru okumaktan geçmektedir. Bundan dolayı paketlenmiş ürünleri tüketmeden önce dikkat edilmesi gerekenler oldukça önemlidir.
Alınan hazır gıdaların içeriğinde bulunan zararlı maddelerin farkında olmak gerekir. Alınan ürünün içeriğinde kullanılan renklendiriciler, parlatıcı ürünler gibi zararlı maddeler insan sağlığını ciddi anlamda tehdit etmektedir. Paketlenmiş ürünleri tüketmeden önce dikkat edilmesi gerekenler iyi bilinmelidir. Yapılan araştırmalara göre astım, kanser, felç gibi hastalıklara fayda sağlar gibi gösterilip, satılmakta olan hazır ürünlerde; glikoz şurubu, çocuklar için satılan sütlü tatlılarda ise hiperaktivite ve dikkat eksikliği hastalığına yol açan bazı maddelere rastlanmıştır ve içeriğine bakılmadan alınan bazı hazır besinler sağlığı büyük ölçüde tehdit etmektedir.
Hiperaktivite ve dikkat eksikliği hastalığına yol açan, renklendiriciler çocukların sağlığını olumsuz yönde etkiler. Çokça tüketilen hazır gıdalarda aroma arttırıcı maddeler bulunmaktadır. Bu aroma arttırıcı maddelerin zararı ise, tüketilen ürünün damağa daha hoş gelmesini sağlamaktadır ve kişide daha fazla yeme isteği uyandırır.
Paketli Gıdaları Tüketmeden Önce Nelere Dikkat Edilmelidir?
Hazır besinlerin arka tarafında bulunan karışık etiketler, aslında kişiye ürün içeriği ile ilgili bilgi vermektedir. Beden dengesine uygun beslenmek için, bu etiketlerin dikkatli okunması ve kişi için neyin fayda sağlayıp, neyin zararlı olduğunu belirlemek oldukça önemlidir. Bazı kişiler için paketli gıda denildiği zaman akla yalnızca abur cubur gelse de aslında yemekler için kullanılan salçalar, margarin, harç ve sosların hepsi de paketli gıda grubunda yer almaktadır. Bundan dolayı hazır gıdaların etiketini okuyup bilinçli bir tüketici olmak sağlığa faydalıdır. Öncelikle ileride oluşabilecek yüksek tansiyon, şeker, obezite gibi sağlık problemlerinden korur. İkinci olarak ise sağlık problemi olan bireylerin rahatsızlıklarını kötü etkileyecek bir beslenme alışkanlığından uzaklaşma sağlar. Burada önemli olan etiketleri değerlendirip içeriğinde bulunabilecek zararlı maddelerin farkına varıp, ürünün içeriğini anlamaktır. Böylece hangi gıdalardan uzak durulması gerektiği daha kolay anlaşılır. Paketlenmiş ürünleri tüketmeden önce dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir;
Porsiyon miktarı hesaplanmalı: Genel olarak pek çok gıda etiketinde "100 gramda" ve "1 porsiyon" ifadeleri yer almaktadır. Bundan dolayı tüketilecek ürünün kaç porsiyon olduğu bilinmeli ve ona göre tüketilmelidir, çünkü besin etiketinde verilmiş olan miktar ile kişinin tükettiği miktarın eşit olması, etiketi doğru analiz etmenin en önemli yoludur.
Kalori kontrolü yapılmalı: Yapılan araştırmalar, gıdaları alırken kalori kontrolü yapan kişilerin günde daha az kaloriye sahip olduğunu ve sağlıklı gıdalara daha fazla yöneldiğini göstermektedir. Ürünü satın alırken yapılan kalori kontrolü bireyi obezite gibi pek çok kronik hastalığa karşı korumaktadır, fakat bu kontrolü uygularken tüketilecek oran ile eşleşme sağlamaya dikkat edilmelidir. Light ürünler de kalori içermektedir, kontrollü bir şekilde tüketilmeyen besinler de gereksiz enerji alımına yol açmaktadır.
Düşür-çoğalt-dengede tut: Besin etiketinde bulunan içerikle ilgili bilgilerin analiz edilmesini sağlayan kapsayan noktalardan üçüncüsü ise "düşürme- çoğaltma ve dendede tutma durumudur.
Yoğun oranda doymuş yağ alımı, kalp ve damar rahatsızlıkları, obezite ve kanser tehlikesini çoğaltmaktadır. Bundan dolayı bir paket gıdada 1 gramdan daha düşük doymuş yağ olması gerekmektedir.
Trans yağ oranı arttıkça, kalp damar hastalıklarının meydana gelme durumu yükselmektedir. Bundan dolayı satın alınan ürünlerin trans yağ içermemesi ya da bir paketi içerisinde en çok 0,5 gram trans yağ olmasına dikkat edilmelidir.
Katkı maddelerine dikkat: Hazır gıdaların içeriğinde bulunan katkı maddeleri oldukça önemlidir. Tatlandırıcı, kıvam arttırıcı, kıvam koruyucu gibi sağlığı olumsuz yönde etkileyen hazır gıda maddelerinden uzak durmak gerekmektedir.
Hazır Besinlerdeki Gıda Katkı Maddeleri Ne Kadar Zararlı?
Marketlerdeki raflarda bulunan uzun ömürlü adı altında satılan gıdalar, özellikle çocuklar başta olmak üzere birçok kişinin sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu besinler genel olarak metabolizmayı, bağışıklık sistemini ve genetiği önemli ölçüde etiler. Gıda alanında 1 yıl içerisinde binlerce farklı üründe milyonlarca katkı maddesi bulunmaktadır. Günümüzde hazır gıdalar çok fazla tüketildiğinden dolayı pek çok kişi tarafından tercih edilmektedir.
Tatlandırıcılar doğal olmadığı için diyabete zemin hazırlamaktadır. Bu maddeler; baş ağrısı, el ayaklarda şişme yapar ve çocukların gelişimini engeller. Bundan dolayı işlenmiş gıdalardan olabildiğince uzak durmak gerekir. Bunlar yerine doğal yollar ile üretilen ev yapımı besinler çok daha sağlıklıdır. Satın alınan ürünler yalnızca kalori açısından değerlendirilmemelidir.