Omega 3, insan sağlığı bakımından önemli olan ve dışarıdan alınarak da tüketilebilen yağ asitlerine verilen isimdir. İçerisinde yer alan asitlerin sağlık bakımından pek çok faydası bulunmaktadır. Genellikle balık yağından elde edilen ancak balık yağı dışında da birçok besinden alınabilen yağ asitlerinin faydaları üzerine bazı araştırma ve inceleme yapılmaktadır. Omega 3 içeriğine sahip besinlerin tüketimine önem veren kişilerin sayıları da gün geçtikçe artmaktadır.
Anne karnında bulunan bebeklerin gelişimi ve gelişme çağında olan çocukların kemik yapısı ve sağlığı bakımından da önemli bir yeri bulunurken, hamilelik dönemlerindeki kadınların doktor tavsiyesi üzerine tüketmesi de hem kişinin sağlığı hem de bebek için önemlidir.
Omega 3 Nedir?
Yağlar; günlük olarak tüketilmesi gereken besin değerlerindendir. Günlük olarak alınan kalorinin yaklaşık yüzde 30’unun yağlardan alınması gereklidir. Bu durum yağ asitleri ve gliserol olarak iki temel sindirim ürününden oluşmaktadır.
Yağ asitlerinin önemli bir bölümü ile beraber gliserol, vücutta kendiliğinden üretilebilir ve hem hücrelerin çalışmasında ihtiyaç duyulan enerjinin kazanılmasını hem de hücre ve doku yapılarında bulunan ürünlerin sentezinde kullanılmaktadır.
Vücuttaki pek çok doku ve hücrenin görevini yapabilmesinde önemli bir yeri bulunan yağ asitlerine geçmişten günümüze tüm insanlığın önem verdiği görülmektedir. Birçok sağlık sorununun tedavisi için ve vücuttaki hücreleri desteklemesi içi kullanılan Omega 3 faydaları şu şekildedir:
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Kardiyovasküler hastalıklara karşı korur
- İltihap gidericidir
- Kanser hücrelerine karşı korur
- Sindirim sistemini güçlendirir
- Göz hastalıklarına karşı korur
- Erkek üreme sistemini destekler
- Ağrı kesici etkisi bulunur
- Diyabet hastalığı riskini düşürür
- Erken doğum riskini azaltır
- Hamilelik dönemlerinde bebeğin gelişimini destekler
- Beyin hücrelerini yeniler ve artırır
- Obezite hastalıklarına fayda sağlar ve kilo verme sürecinde etkilidir
- Bazı psikolojik rahatsızlıkların ortaya çıkmasını engeller
- Antioksidan özelliği ile böbrekleri korur
Omega 3 Ne İçin Kullanılır?
Yağ asitleri arasında yer alan ALA, EPA ve DHA vücutta bulunan birçok doku ve organın yapısını destekleyerek görevlerinde katkı sağlar. Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozuklukları belirtilerinin oluşmasını önler. Yüksek tansiyonu önlemek için ve cilt sağlığını korumak için de kullanılabilir. Birçok faydası bulunan yağ asitlerinin astım riskini de azalttığı bilinmektedir.
Omega 3 Hangi Besinlerde Bulunur?
İçeriği bakımından zengin olan besinlerin başında somon, ton balığı, alabalık tuna ve uskumru gibi balıklar gelmektedir. Bunların yanı sıra ceviz, keten tohumu yağı ve kanola yağı da bu bakımdan zengin besinlerdir. Keten yağı içerisinde yaklaşık yüzde 60 oranında bulunmaktadır. Ayrıca takviye olarak da alınabilir.
Omega 3 Takviyelerinin Zararları ve Yan Etkileri Var mıdır?
Düzenli tüketilmesi insan sağlığı bakımından fayda sağlar. Ayrıca besin takviyelerinden de alınabilir. Günlük tüketimi ölçülü bir oranda yapıldığında herhangi olumsuz bir etkiye neden olmaz. Bazı kişiler kokusundan rahatsız oldukları için birtakım mide problemleri yaşayabilir.
Ayrıca hazımsızlığa, gaz sıkışmaları ve karın ağrılarına neden olabilmektedir. Günlük tüketimi 1 ila 3 gram arasında olmalıdır. Diyabet hastalarının ve farklı hastalığı bulunan kişilerin doktor tavsiyesi ve önerisi üzerine tüketmeleri önerilmektedir.
Omega 3 Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?
İnsan sağlığı açısından birçok faydası bulunan yağ asitlerinin tüketilmemesi durumlarında bazı sorunlara yol açabilmektedir. Yeterli miktarda alınmadığı ve tüketilmediği durumlarda bazı kalp hastalıklarına yol açabilir.
Eksikliği durumlarında bağışıklık sistemini zayıflar ve vücut hastalıklara karşı savunmasız kalmaktadır. Bazı araştırmalar ve incelemeler, yağ asitleri eksikliği bulunan bireylerin birtakım psikolojik rahatsızlık yaşayabileceğini göstermektedir.
Vücutta yağ asitlerinin eksikliğinin olması birtakım sağlık problemlerine yol açabilir. Günlük düzenli ve ölçülü bir şekilde tüketilmesi halinde fayda sağlayan yağ asitlerinin eksikliğinde oluşabilecek birtakım sağlık sorunları ve hastalıklar bulunmaktadır. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Zihinsel işlev problemleri
- Kalp ve damar hastalıkları
- Damarda pıhtılaşma riski
- Göz hastalıkları
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Kısırlık
- Kaslarda ve eklemlerde iltihap oluşması
- Cilt hastalıkları ve cilt problemleri
Çocuklarda Omega 3 Kullanımı Nasıl Olmalıdır?
Yağ asitlerinin kullanımı çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimleri bakımından çok önemlidir. Anne sütünde de bulunan yağ asitleri bebeklerin ihtiyacını karşılamaktadır. 1 yaşına kadar bebeklere yağ asitleri dışarıdan herhangi bir besinle verilmemelidir. Bebekler bu ihtiyacı anne sütünden sağlar.
Yeterli oranda balık veya balık yağı tüketen annelerin bebekleri için ekstra bir takviyeye gerek görülmez. Bebeklerin günlük tüketmesi gereken ve ihtiyacı olan miktar yaklaşık olarak 250 ve 500 mg arasındadır. Çocuklarda ise bu durum daha farklı olup bu ölçü yaklaşık 500 ve 1000 mg arasında değişmektedir.
Fazla Omega 3 Hangi Hastalıklara Yol Açar?
Günlük tüketilmesi gereken oranlarda alındığı zaman kişide herhangi bir yan etki görülmez. Aşırı tüketimi birtakım mide sorunlarına yol açabilirken kişide, hazımsızlık sorunu veya ishal gibi etkiler görülebilir.
Ayrıca yüksek tansiyon ve şeker hastalarının da kullanmadan önce bir uzmana başvurmaları ve doktor tavsiyesi üzerine kullanmaları önerilmektedir. Kan sulandırıcı ilaçlar kullanan kişilerin tüketmesi durumunda beyin kanaması riski oluşturur.
Omega 3 Takviyesini Kimler Kullanamaz?
Herkes tarafından kullanılabilen yağ asitlerinin vücuda ve sağlığa birçok faydası bulunurken bazı kişiler tarafından kullanılması tavsiye edilmez. Balık alerjisi olan kişiler, kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler, birtakım kronik rahatsızlıkları olanlar doktor tavsiyesi üzerine kullanmalıdır. Bu kişilerin kullanmaları risk oluşturabilirken hamilelik dönemlerinde doktor tavsiyesi üzerinde tüketilmelidir.
Ayrıca, 1 yaş öncesi bebeklere verilmesi gıda alerjisi oluşması riskinden dolayı önerilmez. Bu bebekler gerekli takviyeyi anne sütünden almaktadır.