Mantar, doğada besin dönüşümünü sağlayan yiyecektir. Ormanlardan, çayırlardan, çöllerden, kayalık bölgelere kadar her kısımda yetişebilirler. Mantar çeşitlerinin belirli bir sayısı yoktur. Tüketilebilen çeşitleri olduğu gibi zehirli çeşitleri de mevcuttur. Mantarların tedavi edebilen özellikleri de vardır. Mantarın içeriğinde birden fazla vitamin vardır. Ayrıca içeriğinde; kalsiyum, potasyum, fosfor ve bakır mineralleri de barındırır.
Dünyada bir buçuk milyon farklı mantar türü vardır. Yeryüzünde her bölgededirler ve fazla nemli alanlarda yetişmektedirler. Mantar tüketirken oldukça dikkatli olunmalıdır. Mantarın çeşitleri hakkında yeterli bilgi sahibi olmayan kişiler mantar tüketirken daha özenli olmalıdır. Mantarın zehirleme oranı yüksektir. Bundan dolayı hamileler mantar tüketirken daha fazla dikkat etmelidir. Hamile olan kişiler mantarı pişmemiş olarak tüketebilir. Doğadan toplanıp tüketilmek istenen mantarlar risk taşır. Bu yüzden güveli olan kültür mantarları seçilmelidir.
Mantarın Sağlığa Yararları Nelerdir?
Mantar, iyi bir mineral, lif ve vitamin içeriğine sahiptir. Bunun ile birlikte antioksidan içerir. Az kalorili ve içeriğinde az yağ bulunur. Bu yüzden kilo verdirmede oldukça etkilidir. Yüksek beta-glukan içeriği sayesinde tokluk hissi oldukça fazladır ve kandaki kolesterol seviyesini dengeler. Mantarın diğer faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz;
- Mantar, sindirim sisteminin korunmasına yardımcı olur.
- Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
- Cilt sağlığını koruyarak hücrelerin yaşlanmasına karşı mücadele eder.
- Kolesterolün düşürülmesine yardımcı olur.
- Metabolizmanın desteklenmesine katkı sağlar.
- Kan şekerini ve kan lipid seviyelerini düşürür.
- Yaraların iyileşme sürecini hızlandırır.
- Enfeksiyon, mikrobik hastalıklara karşı mücadele eder.
- Bedeni iltihaplanmaya karşı korur.
Mantarın İçerisinde Bulunan Vitaminler Nelerdir?
Mantarda, kitin olarak adlandırılan bir karbonhidrat vardır, sindirimi oldukça zordur. Bundan dolayı, sindirilmesi zaman almaktadır. Hızlı sindirilebilen besinlerin hızlı reaksiyon gösterdiği açlık hissi, mantar yendiği zaman yavaşlar. Mantarın içeriğinde zengin oranda protein vardır. Bundan dolayı et tüketimini minimum seviyeye düşürmek isteyen kişiler için lezzet veren kıymetli bir seçenektir. Mantar B kategorisi vitaminleri açısından da oldukça zengindir. Mantarın içeriğinde olan B vitaminleri sinir sisteminin düzenli çalışmasına ve cildin sağlığını korumasına katkı sağlar. Bunlarla birlikte mantarda; B12, B2, B3 vitaminleri bulunmaktadır. Bu vitaminler, metabolizma ve hücre işlevleri için önem taşır, içeriğinde bulunan D vitamini sayesinde kemik sağlığına da destek olur.
Mantar; içeriğinde zengin mineralleri de barındırır. Potasyum içeriği sayesinde bedenin su dengesini sağlar. Bu mineral kas ve sinir sisteminin işleyişinin düzgün gerçekleştirmesi için de önemlidir. Magnezyum ile beraber fosfor, kemik ve diş yapısına destek verir. Selenyum ise bedende serbest radikal oluşumunu engellemeye katkı sağlar, saçlar, tırnaklar ve dişlerin sağlığı için de yararlıdır.
Hangi Mantar Nasıl Kullanılır?
Mantar birden fazla farklı vitamin ve protein içermektedir. Bu vitamin ve mineraller sağlık açısından oldukça faydalıdır. Mantarın kullanma biçimleri çeşitlerine göre farklılık göstermektedir. Mantarın kullanım alanlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
Düğme mantarı: En çok yaygın olarak kullanılan mantar türüdür. Beyaz mantar olarak da tanınmaktadır. Doğada bulunması oldukça basittir. Bu mantarlar genellikle; fast food gıdalarda, sokak yemeklerinde, pizzanın içeriğinde ve çorba yapımında kullanılır. Küp şeklinde doğranabilir, zeytinyağı ve beyaz şarapla sote edildiğinde çok lezzetli bir tat elde edilir.
Kültür mantarı: Etli bir yapısı ve geniş bir şapkası vardır. Portabello mantarı olarak da bilinir. Bu tür mantar farklı besinlerle özellikle de et ile beraber tüketilir. Bunun ile birlikte çorba yapımı ve ızgarada da kullanılır.
Shiitake mantarı: Asya mutfağında yer alan yemeklerde tercih edilir. Shiitake mantarı, sebze ürünleri ile beraber sote yapılıp, pilav ile birlikte sunulabilir, salata ve makarnanın içine de ilave edilebilir.
Kavak mantarı: Başka mantar türlerine göre daha ender rastlanılan kavak mantarının renk tonları; kahverengi veya gri olabilir. Pleurotus olarak da bilinmektedir. Deniz besinlerinde, etli yemeklerde ve krema içerikli soslarda tercih edilir.
Mantar Neye İyi Gelir?
Mantarın içeriğinde birden fazla vitamin ve mineraller vardır. İçeriğinde bulunan B vitamini sayesinde, sinir sistemi, protein, bağışıklık sistemi üzerinde yararlı etkilere sahiptir. Ayrıca içeriğinde bulunan demir sayesinde kansızlığı engeller. Kalsiyum içeriği ile kemikleri korumada faydalıdır. Farklı hastalıklara karşı mücadele eder. Potasyum bakımından da oldukça zengindir. Bu sayede dolaşım sistemine fayda sağlar ve kalbin korunmasına katkı sağlar. Kan basıncını düzene sokarak bilişsel fonksiyonları destekler. Bunlar ile birlikte mantar, doğal insülin ve bedenin besinlerde olan şekerleri ve nişastayı bölmesine katkı sağlayan enzimler içerip, karaciğer ve pankreas işlevlerini desteklemektedir. Hücresel yaşlanmayı yavaşlatan antioksidanlar da içerir.
Mantar Nasıl Tüketilmelidir?
Mantarlar alerjik reaksiyon gösterme ve zehirlenme riski fazla olan yiyeceklerdir. Bunun ile birlikte mantarlar çok zor sindirilir, bundan dolayı fazla oranda ve sürekli tüketmekten uzak durulması gerekir.
Kişinin mantar çeşitleri hakkında yeterli bir bilgi birikimi yoksa doğadan toplanmış olan mantarları tüketilmek zararlı olabilir. Yalnızca zehir içeren mantarların değil, aynı zamanda doğru pişirilmemiş tüketilebilir mantarlar da alerjik reaksiyona sebep olabileceği bilinmelidir. Mide bulantısı, kusma, ishal ve karında ağrı gibi mide problemlerinin yaşanmasına zemin hazırlayabilmektedir.
Mantar Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?
Mantarın faydaları olduğu kadar aşırı ve yanlış tüketilmesi sonucu insan sağlığına zararları da vardır. Mantar çeşitleri hakkında bilgi sahibi olmayan kişiler mantar tüketirken daha özenli olmalıdır. Mantar zehirlenmesinin belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Karın ağrısı
- Ateşlenme
- Aşırı terleme
- Tende kırmızı lekelenme
Ağır durumlarda sanrılar, yüksek tansiyon, baş ağrısı, karaciğerde hasar ve hayatını kaybetme gibi durumlar yaşanabilir.