Hipertermi (Sıcak Çarpması) Nedir?

Sıcak çarpması özellikle öğle saatlerinde, güneş ışınlarının etkisiyle ortaya çıkmaktadır. Havanın sıcak olduğu zamanlarda, genellikle çocuklarda ve bebeklerde görülse de tüm yaş gruplarında tehlike devam etmektedir. Yoğun baş ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi ve kusma, kemik ve kas ağrıları, kalp çarpıntısı, sürekli uyuma hali, aniden gelen bilinç kaybı gibi birçok belirtisi vardır.

Sıcak Çarpması (Hipertermi) Belirtileri Nelerdir?

Sıcak çarpmasının en çok bilinen bulguları; mide bulantısı, baş ağrısı, şiddetli kusma, yüksek ateş, terleme azlığı, psikolojik bozukluklar ve bilinç kaybı olarak sıralanmaktadır. Solunum güçsüzlüğü, 40 derecenin üstünde ateş ve bedende kızarıklıklar varsa ‘sıcak koması’ olarak adlandırılan rahatsızlık yaşanıyor demektir. İleri zamanlarda yaşandığında risk içerebilen sıcak çarpmasında, yüksek derecede ölüm görüldüğü bilinmelidir. Diğer yandan, sıcak çarpması sonrasında tedavi edilen bireylerde sinir sistemlerinde ve ruhsal durumlarında bozukluklar meydana gelebilmektedir. Bu sebeple ilk belirti ve bulgularında teşhis edilmesi ve bireyin bilinci kaybolmadan  gereken müdahalenin yapılması gerekli görülmektedir. Sıcak çarpması sonucu meydana gelen en belirgin bulgular şöyle sıralanmaktadır;

• Yüksek (40+) ateş
• Nemli, kuru bir cilt yapısı
• Yoğun baş ağrısı
• Mide bulantısı, baş dönmesi ve kusma 
• Kemik ve kas ağrıları
• Kalp çarpıntısı
• Sürekli uyuma hali
• Aniden gelen bilinç kaybı

Hipertermi (Sıcak Çarpması) Neden Olur, Nedenleri Nelerdir?

Sıcak çarpması genellikle öğle saatlerinde, güneş ışınlarının dik olarak geldiği vakitlerde meydana gelmektedir. Havanın fazla sıcak olduğu anlarda, vücut ısısını kontrol eden mekanizmanın dengesini kaybetmesi sonucu ortaya çıkan güneş çarpması, genellikle çocuklarda ve bebeklerde görülse dahi tahmini olarak tüm yaş gruplarında tehlike devam etmektedir. 
Rüzgar olmayan havalarda sıcak çarpması tehlikesinin arttığını unutmamak gerekir. Uzun bir süre fazla sıcağa maruz kalmak ve bedenin normal ısısına geri dönebilmek amacıyla gerekli miktarda sıvı kaybetmemesi, sıcak çarpmasına neden olmaktadır. Vücut ısısı, kişinin organlarına zarar verecek kadar fazla yüksek seviyelere çıkabilir. Genellikle 40 derece ve üstündeki sıcaklıklarda meydana gelen sıcak çarpması, yaşlılarda ve çocuklarda sıklıkla görülmektedir.
Sıcak çarpmasının en büyük sebebi fazla sıcak havalara maruz kalmaktır. Tatil yerlerinde, özellikle deniz kıyısında geçirilen zamanlarda ve normal sıcaklığın üzerinde olan aylarda meydana gelmektedir. Güneş altında çalışmak da sıcak çarpmasının en önemli sebeplerden bir tanesidir. Havanın fazla sıcak olduğu zamanlarda; alkol kullanımını artırmak, kalın giysiler giymek, fazla abur cubur tüketmek ve güneşin altında koşu yapmak da sıcak çarpmasına neden olan maddeler arasındadır. Bireyde, terlemenin olmadığı zamanlarda halsizlik ve sıcak çarpması yaşanabilmektedir.

Sıcak Çarpmasından Nasıl Korunmak Gerekir?

Sıcak ve güneşli havalarda, yüksek ısının zararlarına karşı vücudu korumak gerekmektedir. Vücudu korumak için yapılması gerekenler şu şekilde sıralanmaktadır;

• Zorunlu bir durum olmadıkça, güneşin tepede olduğu ve aşırı sıcak saatlerde dışarı çıkılmamalıdır
• Terlemeyi önleyen, ince, açık renkli ve oversize giysiler kullanılmalıdır
• Güneş gözlüğü ve şapka gibi güneşin zararlı etkisine karşı kalkan oluşturan aksesuarlar tercih edilmelidir
• Güneşli havalarda, dışarı çıkmadan 1 saat önce güneş kremi sürülmelidir
• Gün içerisinde en az 2-3 litre sıvı tüketilmelidir
• Vücutta sinirimi zor olmayacak, hafif besinler tüketilmelidir
• Baş aşağı ılık, soğuk bir duş alınmalıdır
• Uzun süreli ve yoğun antrenmanlı egzersizlerden uzak durulmalıdır.

Sıcak Çarpması Tedavisi Nasıl Olur?

Sıcak çapması yaşandığı an, durum kötüye gidiyorsa tuz seviyesini dengede tutmak amacıyla kan testi verilmesi gerekir. Kan testi sonuçlarına göre, hasta kişiye sıvı takviyesi yapılır. Sıcak çarpması sonucunda meydana gelebilecek semptomlar sebebiyle böbrek yetmezliği yaşandığı anlarda hasta kişi yaklaşık 1 ay boyunca takipte kalır.