Deprem ve doğal afetler sonrası salgın riskine karşı uzmanlar özellikle içme suyu ve hijyen konusunda yaşanan sıkıntılara dikkat çekerek bu tehdide karşı önlem alınması gerektiğini belirtiyor. Uzmanlara göre bu dönemde gıda ve su kaynaklı enfeksiyonlar veya damlacık yolu ile bulaşan enfeksiyonlar görülebilir.
Deprem bölgesinde pek çok nedene bağlı olarak enfeksiyon hastalıklarının ortaya çıkabileceğini ifade eden Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Depremler, su ve temizlik imkanlarında aksamalara, geçici barınma yerlerinde farklı yerlerden gelmiş aşırı kalabalıklara, çok sayıda insanın kısa süre içinde yer değiştirmesine ve toprak, moloz, demir gibi maddelerle temas etmiş yaralanmalara yol açtığı için enfeksiyon hastalıkları riskini de artırır” uyarısında bulundu.
Deprem Sonrası En Sık Hangi Hastalıklar Görülebilir?
Deprem sonrası 4-30’uncu günlerin bulaşıcı hastalıkların ilk dalgasının ortaya çıkabileceği dönem olduğunu belirten Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Bu dönemde gıda kaynaklı ve/veya su kaynaklı enfeksiyonlar veya damlacık yoluyla bulaşan enfeksiyonlar görülebilmektedir. 30’uncu günden sonra kuluçka süresi daha uzun olan enfeksiyon hastalıklarının veya kişilerde eskiden bulunan enfeksiyonların tekrar ortaya çıkması görülebilir” diye konuştu.
Doğal afetlerden sonra afetzedelerin kaldığı barınma kamplarında en sık su ve yiyecek kaynaklı tifo, paratifo, kolera ve norovirüs gibi ishalli hastalıklar görülebileceğini ifade eden Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Bu hastalıklar suyun kirlenmesi, kanalizasyon karışması veya suyun taşınması ve/veya depolanması sırasında kontaminasyonu ile olabilmektedir” dedi.
Bunların yanı sıra sıklıkla fareler olmak üzere kemirgenlerin idrarının bulaştığı su, yiyecek tüketilmesi veya bulaş olmuş toprakla temas sonrasında leptospiroz gelişebildiğini kaydeden Dr. Dilek Leyla Mamçu, şu uyarılarda bulundu:
“Kanalizasyon veya atık suların içme ve kullanma sularına karışması ile hepatit A ve hepatit E vakaları da görülebilmektedir. Kalabalık ortamlar, havalandırma koşullarının kötü olması, kötü beslenme, kalabalık barınma kampları ve soğuk hava nedeni ile üst solunum yolu enfeksiyonları ve pnömoni (zatürre) görülebilmektedir. Depremzedeler içerisinde aşısız duyarlı kişilerin çok olması durumunda kızamık salgınları görülebilmektedir. Kalabalık ortamlarda hijyen eksikliği, yetersiz su tüketimi ve birbiri yatağında yatma gibi faktörlerin sonunda uyuz gelişebileceği de akılda tutulmalıdır.”
Hastalıklardan Korunmak İçin Alınacak Önlemler Nelerdir?
Olası hastalıklardan korunmak için alınması gereken tedbirlere de değinen Dr. Dilek Leyla Mamçu, “El yıkama ve temel kişisel hijyen önlemlerine uyulması, hastalıkların yayılmasını önler. Eller, yemeklerden veya gıda hazırlamadan önce, tuvalete gittikten veya hapşırık, öksürükten sonra ve görünür kirlenme olması halinde olmak üzere sık aralarla su ve sabunla yıkanmalı, görünür kirlenme yoksa alkol içeren solüsyonlarla 20 sn ovuşturulmalıdır” dedi.
İçme suyu olarak mümkünse uygun şekilde şişelenmiş, kapalı suların tercih edilmesi gerektiğini kaydeden Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Bu tür içme suyuna ulaşılamıyorsa, kaynamayla mikroplar öleceği için kaynatılıp soğutulmuş su da içilebilir. Kaynatma olanağı da yoksa var olan su, çamaşır suyu ile (klorla) dezenfekte edilip tüketilmelidir. Özellikle kalabalık, kapalı ortamlarda olmak üzere ağzı ve burnu kapatacak şekilde bir maske takılmalıdır. Yaralar temiz bakılmalı ve gerekli aşılar yapılmalıdır Bulunulan ortamın temizliği sağlanmalıdır” dedi.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, deprem sonrası toplumda sağlıklı bir yaşamın sürdürülebilmesi için temiz içme suyunun, uygun tuvalet ve kanalizasyon alt yapısının, atıkların uygun şekilde yönetiminin ve gıda güvenliğinin sağlanması gerektiğini söyledi. Dr. Mamçu, sözlerini “İshalli hastalıklar ve solunum yolu hastalıkları gibi birçok bulaşıcı hastalık, el yıkama, temiz su ve gıda tüketimi ile önlenebilir” uyarısıyla tamamladı.