Bağırsak düğümlenmesi diğer bir adıyla volvulus, bağırsağın kendi etrafında veya bağırsağı yerinde tutan doku etrafında dönmesi sonucu oluşur. Bağırsak tıkanıklığına yol açan nedenler arasındadır. Düğümlenmenin olduğu bölgede yiyecek ve sıvı akışı engellenebilirken, bu durum kan akışının durmasına kadar ilerleyebilir. Kan akışının durması sonucunda o bölgedeki doku ölebilir. Genellikle bebeklerde ve çocuklarda görülebilirken, acil tıbbi müdahale edilmesi gereken bir sorundur.
Bebeklerde ve çocuklarda sık görülen bağırsak tıkanıklığı, şiddetli ağlama ve hızlı nefes alma gibi belirtilerle kendini belli edebilir. Volvulus gelişimi sonrası kişide ani olarak meydana gelebilen bazı rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.
Bağırsak Düğümlenmesi Neden Olur?
Bağırsak düğümlenmesi nedenleri tam olarak belli olmasa da ortaya çıkma riskini artıran bazı faktörler bulunmaktadır. Bu durum çoğunlukla yaşın ilerlemesine bağlı olarak görülebilir. Ayrıca kadınlara oranla erkeklerde daha fazla görüldüğünden cinsiyet faktörü de göz önüne alınabilir.
Nörolojik ve psikolojik faktörler de bu rahatsızlıkla bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Stres gibi durumlara uzun süreli maruz kalan kişilerde ortaya çıkabilir. Hastalığın altında yatan neden tam olarak belirlenmemiş olsa da birtakım hastalıklar ve bazı durumlar nedenleri arasın yer alabilir.
Yenidoğan dönemlerinde bebeklerde görülmesi bağırsaktaki kan dolaşımının bozulması sonucu ciddi sorunlara yol açan durumdan kaynaklanabilir. Bu duruma malrotasyon adı verilir. Hayati riske yol açabilirken bağırsakların düğümlenmesine ya da tıkanmasına yol açabilir.
Genellikle bebeklerde ve çocuklarda görülebilirken, yetişkinlik dönemlerinde nadir olarak karşılaşılan bir durumdur. Yetişkinlerde görülme nedenleri arasında bulunan faktörler şu şekildedir:
- Kolon büyümesi
- Cerrahi müdahale ya da enfeksiyon sonucu ortaya çıkan karın içi yapışıklıklar
- Hirschsprung hastalığı
- Kolonun geçiş bölgelerinde daralma olması
- Kabızlık (kronik ve uzun süreli)
- Gebelik
- Yaşlılık
- Cinsiyet faktörü (erkeklerde görülme ihtimali daha fazladır)
Hirschsprung hastalığı, kalın bağırsakta doğuştan bir genişleme olması durumu olarak bilinirken, alt rektumun dışkıyı çıkarmada yeterli olamaması sonucu gelişebilir.
Ayrıca bu durum birtakım hastalık, rahatsızlık ve fiziksel problemlerden ortaya çıkabilir. Bazı vakalarda kendiliğinden geliştiği de görüldüğü için kişinin dikkatli olması gerekir. Belirtilerin ve şikayetlerin başlaması halinde vakit kaybetmeden doktora gidilmedi ve tedavi görülmelidir.
Bağırsak Düğümlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Bağırsak düğümlenmesi belirtileri aniden ve şiddetli bir şekilde kendini gösterebilir. Kişiler böyle durumlarda yoğun ağrılar yaşayabilirken, genellikle hastanelerin acil servislerine giderek durumu bildirirler. Ağrı genellikle karın bölgesinde yaşanırken yetişkin bireylerde ortaya çıkan diğer belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Karın bölgesinde kramp ve ağrılar
- Karın şişmesi ve bölgede gerginlik
- Bulantı ve kusma
- İştah kaybı
- Dışkıda kan görülmesi
- Kabızlık
- Gaz çıkaramama
Bebeklerde gözlemlenen semptomlar, yetişkin bireylerin yaşadığı şikayetlerden farklı olabilir. Bebeklerde meydana gelen belirtiler şu şekildedir:
- Ani başlayan şiddetli ağlama krizleri
- Bacakları kendine doğru çekme ve bacaklarda hareketlenme
- Uykuya eğilimli olma
- Solunum hızlanması ve kalbin hızlı atması
Bağırsak Düğümlenmesi Tanısı
Kişilerde ortaya çıkan belirtiler sonrası doktor muayenesi gerekmektedir. Doktor kişinin durumu hakkında bilgi sahibi olabilmek için bazı sorular sorabilir ve tıbbi geçmişi öğrenir.
Fiziki muayene sonrası doktor, hastalığı tespit etmek için karın röntgeni ya da birtakım görüntüleme teknikleri tercih edebilir. Bilgisayarlı tomografi (BT), ultrason veya Kolonoskopi gibi görüntüleme yöntemlerinden faydalanabilir.
Ayrıca uzman, durumu netleştirebilmek adına lavman yöntemi de tercih edebilir. Bunların yanı sıra birtakım testler gerekebilir ve yöntemler uygulanabilir. Bağırsak düğümlenmesi tanısı için uygulanan yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
- Birtakım kan testleri
- Kanlı dışkının incelenmesi için bazı testler
- Baryum röntgenleri
- Sigmoidoskopi
Kalın bağırsaktaki tıkanıklıkların belirlenmesi için kullanılan sigmoidoskopi yöntemi sırasında bağırsak normal haline dönebilir. Ancak bu yöntem tedavi yöntemi olarak yer almaz ve hastalığın teşhisinde kullanılır.
Bağırsak Düğümlenmesi Tedavisi
Bağırsaklarda düğümlenme yaşanması acil tıbbi müdahaleyi ve tedaviyi gerektiren bir durumdur. Tedavilerde genellikle bağırsağı ve gelişen tıkanıklığı düzeltmeye yönelik operasyonlar yapılmaktadır. Bağırsak düğümlenmesi tedavisi çoğunlukla ameliyat ve cerrahi yöntemlerle yapılır.
Bağırsak Düğümlenmesi Ameliyatı
Bağırsaklardaki düğümlenmenin giderilmesi ve durumun düzeltilmesi için karın duvarından ve genellikle orta hatlardan bir kesi açılı ve o keşiden içeriye girilir. Cerrahi operasyonla birlikte düzeltilen bölgede kan akışı tekrardan sağlanır.
Kan akışının uzun süredir yapılmadığı ve kanın iletilemediği bölgelerde canlılık durumu son bulduğu için bağırsaktaki o bölümün çıkarılması gerekir. Bazı durumlarda sorunlu bölgenin büyüklüğü fazla olduğu için sağlıklı uçları birleştirmek zor olabilir.
Cerrah, bağırsak uçlarını karın duvarında bulunan ve stoma adı verilen açıklıklara bağlayabilir. Kolostomi torboları aracılığıyla kişi dışkı ihtiyacını giderebilir. Bu durum geçici ya da kalıcı olabilir.
Bağırsak Düğümlenmesi Ameliyatı Sonrası Beslenme
Ameliyat sonrası görülen şikayetler arasında ishal ve sıvı kaybı problemleri vardır. Bağırsakların işlevsel kaybından kaynaklı bir sorundur. Bu nedenle cerrahi operasyon sonrası kişinin, haşlanmış pirinç ve patates, muz, makarna, beyaz ekmek ve yoğurt gibi besinleri tüketmesi gerekebilir.
Ancak bu besinlerin herhangi birine karşı alerjisi olabilen kişiler ameliyat sonrası beslenme için mutlaka doktorundan bilgi almalıdır.
Bağırsak Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?
Tedavi yöntemi genellikle cerrahi müdahaleler ve operasyonlarla yapılır. Acil olarak tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Ancak bazı vakalarda cerrahi müdahaleye gerek kalmayabilir.
Sigmoid kolonda ortaya çıkan düğümlenmelerde görüntüleme yöntemleri arasında bulunan sigmoidoskopi adı verilen bir işlem yapılabilir. Bu işlem sırasında bağırsaklarda düzelme görülebilirken, bu durum sonrasında tekrar edebilir.
Bu nedenle kalıcı bir çözüm olarak görülmez ve daha sonra ameliyat ile tedavi gerekebilir. Ameliyatla tedavi edilen hastalar kalıcı olarak çözüme kavuşur.