MR Görüntüleme
Radyoloji
İleri radyolojik görüntüleme yöntemleriyle özellikle beyin dokusunun ve hastalıklarının değerlendirilmesinde ön plana çıkan görüntüleme yöntemi MR yani “Manyetik Rezonans”tır. Standart MR görüntüleme ile beynin sadece anatomik ve yapısal durumu hakkında bilgi elde etmek mümkün iken, Hastanemizde bulunan yeni teknolojiler ile beynin metabolik, biyokimyasal ve hemodinamik yapısı hakkında da bilgi sahibi olunabilmektedir.
Emar (MR) en etkileyici ve en zararsız görüntüleme yöntemlerinden biridir. MR sonrasında herhangi bir ağrı ile karşılaşmamak ve görüntüleme sırasında alerjiye neden olacak bir ilaç kullanımı zorunluğunun olmaması Emar’ın en önemli avantajlarından biridir.
Emar -MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme) Nedir?
Manyetik Rezonans Görüntüleme büyük mıknatıslarla oluşturulan güçlü manyetik alan içinde radyo dalgaları kullanılarak belirli anatomik yapıları, diğer yapılardan net olarak ayırt etmek, sağlıklı ve hastalıklı dokular arasındaki farklılıkları saptamak ve tanımlamak için kullanılan bir tıbbi tekniktir. Bu özelliğiyle de çok küçük bebeklerde ve hamilelerde bile ( hamileliğin ilk üç ayında mutlak bir gereklilik olmadıkça tercih edilmez) tanısal amaçla güvenle kullanılabilen bir yöntemdir. Ayrıca kapalı yerde bulunma korkusu olan hastalarda Emar (MR) uyumlu ventilatör cihazları yardımıyla, yaş olarak çok küçük çocuk ve bebeklerde ise, içeride hareketsiz kalmalarını sağlayacak MR uyumlu led tv ile istenilen video vb filmler çekim sırasında (isteğe bağlı olarak) güvenli bir şekilde çekim yapılabilmektedir.
Emar (MR) Neden Çekilir?
Emar vücudun değişik bölgeleri için değişik amaçlarla uygulanabilir. Migren, baş ağrılarında, nörolojik rahatsızlıklarda, beyin tümöründen şüphelenilen hastalarda, epileptik nöbet geçiren hastalarda, göz, kulak, çene eklemi problemi olan hastalarda, omurga problemi, disk kaymaları ve disk fıtıklarında, omuz, diz gibi eklemler ve bağların değerlendirilmesinde, spor yaralanmalarında, kalp hastalıklarında, göğüs ve karın iç organ rahatsızlıklarında, kemik yapı rahatsızlıklarında MRG değerlendirme yapılabilir.
Hastanemizdeki MR sistemi, full nöropaketi 1.5 tesla gücünde olup en son teknolojik gelişmeleri içeren bir cihazdır. Elektrofizyolojik kullanımı ile NPİSTANBUL Hastanesi, Türkiye’de bünyesinde MRI’ı olan ilk psikiyatri hastanesidir. Her bölge için yeterli ve özel programlarla donanmış bu cihazla;
- Beyin, göz, iç kulak ve kulak yapıları, hipofiz, çene eklemi, beyin atardamar ve toplardamar sistemleri gibi kafa bölgesine yönelik incelemeler,
- Boyun yapısı, gırtlar, yutak, tükürük bezleri, dil ve çevre yapıları,
- Akciğerler, kalp ve kalple ilişkili büyük damarlar,
- Karın içi organlar, alt karın bölgesi,
- Boyun, sırt ve bel bölgesi omurga patolojileri,
- Omuz, kol, dirsek, el bileği, el, kalça, uyluk, diz, bacak, ayak bileği ve ayak gibi uzuvların ve eklemlerin incelemeleri
- MR spektroskopi,
- Kranial ve abdominal diffüzyon görüntüleme,
- Perfüzyon MRG,
- MRCP, MR pyelografi ve MR myelografi.
- BOS akım çalışması,
- Kinematik incelemeler,
- Dinamik doku ( karaciğer, tümör ) MR,
- Bölgesel MR anjiografik incelemeleri,
Emar (MR) Nasıl Çekilir?
Emar için ekstra bir hazırlığa gerek yoktur. Aksine bir uyarı yapılmadıkça hasta yemeklerini yiyip ilaçlarını alarak gelebilir. Hastanın MR çekimi için tıbbi geçmişi ile ilgili bir form doldurması gerekmektedir. Ayrıca hasta üzerinde bulunan manyetik alandan etkilenecek, saat, kredi kartı, metal eşya vs. malzemeleri Emar (MR) odasına girmeden önce çıkarmak zorundadır. Eğer mesane doluysa aksi söylenmedikçe çekim öncesi idrarını yapmasında bir sakınca yoktur. İnceleme süresi genellikle 15-45 dakika arasında sürmektedir. Bu süre içinde hastadan hareketsiz kalması istenecektir. En küçük bir hareketin görüntülerde bozulmaya neden olacağı da hasta tarafından bilinmelidir. Bazı durumlarda görüntü kalitesini iyileştirmek ve tanının güvenliğini artırmak için özel tasarlanmış MR kontrast ajanlar enjekte edilebilir. Bu ilaçlar MR görüntülerinin detaylarını netleştirmeye yardımcı olacaktır.
Beyin Emarı (MR)
Beyin tümörleri, felçler, bunama ve multiple skleroz gibi kronik sinir sistemi hastalıklarını saptamak için en duyarlı yöntemdir. Ayrıca hipofiz bezi, beyin damarları, göz, iç kulak organlarının hastalıklarını değerlendirmede en duyarlı yöntem olarak kullanılmaktadır.
Beyinde bulunan lezyonlar hakkında bilgi sahibi olmak için bilinen yöntemlerle biyopsi yapmak zor, riskli ve zaman alıcı olabilmektedir. İleri MR görüntüleme yöntemleri ile beyinde şüphelenilen lezyonun tümör olup olmadığı belirlenebilir. Difüzyon MR, DTI MR, Fonksiyonel MR, Perfüzyon MR ve MR spektroskopi gibi ileri MR görüntüleme yöntemleriyle tümörün yaygınlığı, türü, metabolik- biyokimyasal yapısı, konuşma, görme ve hareket etmeyi sağlayan alanlar ve yolaklar ile olan ilişkisi değerlendirilebilir. İleri MR görüntüleme yöntemleriyle elde edilen veriler, tedavi yaklaşımlarının belirlemesini sağlamaktadır.
Cerrah için en güvenli yol haritası
İleri radyolojik görüntüleme yöntemleri, tanı konulması noktasında önemli bir yer tutarken ameliyatı gerçekleştirecek cerrahi ekip için güvenli yol haritasını da belirlemektedir. Tümör, ameliyat öncesi ileri MR yöntemleri kullanılarak her yönüyle incelenmektedir. Tümörün özellikle beyindeki kol bacak hareketleri, görme ve konuşma merkezleri ile ilişkisi detaylı olarak belirlenir. Elde edilen 3 boyutlu görüntüler üst üste konularak ameliyatta kullanılan “Nöronavigasyon” cihazına yüklenir. Bu sayede cerrahi ekibe tümöre ulaşılacak en kısa ve güvenli yol haritası çıkartılır.
MR spektroskopi, beyin lezyonlarının ayrımında kullanılabilir. Beyin dokusunun ve lezyonların biyokimyasal özelliklerini değerlendirerek; apse, tümör ve tedaviye bağlı değişikliklerin tanısında kullanılan bir incelemedir. Bu yöntem beyin tümörünün evrelemesi, tipi ve tedavi planlaması ile takibinde önem taşır.
Volümetrik MR ile görüntüler daha ayrıntılı şekilde, ince kesitler alınarak incelenmek istenen beyin bölgesinin hacmi ölçülür. Böylece beyin hacmindeki değişikliklerin normalden farklılık gösterip göstermediği anlaşılabilir. Eğer hastalık varsa, bunun ilerlemesi tekrarlayan çekimlerle takip edilebilir.
DTI MR su moleküllerinin hareketini ve yönünü temel alarak görüntüler elde eder. Beyindeki beyaz cevher yolaklarının 3 boyutlu görüntülenmesiyle, beyin tümörlerinin ana yolaklar ile ilişkisi görülebilir.
Difüzyon MR tekniğiyle dokudaki suyun moleküler hareketlerinden kaynaklanan görüntüler elde edilir. Difüzyon MR’ın başlıca kullanım alanı, en önemli mortalite (ölüm) ve morbidite nedenlerinden biri olan inmenin görüntülenmesidir. Akut inme tanısında doğruluğu çok yüksek olup BT ya da konvansiyonel MR’a göre üstündür.
BT ve standart MR teknikleri 1-2 saatlik bir enfarktı gösteremezken, difüzyon MR ile enfarkt çok erken dönemde kolayca görüntülenebilmektedir. Ayrıca difüzyon MR ile kafa içi kistik yapılar birbirinden ayrılabilmekte, tümöre bağlı omurga basısı sonucu oluşan kırıklarda iyi huylu kötü huylu tümör ayrımının yapılmasında, MS plaklarında ADC artışının görüntülenmesinde kullanılmaktadır.
Bu teknikle beyin dokusunun fonksiyonel durumu hakkında bilgi edinilir. PA MR sayesinde serebral dokuda oluşan hasar ve yer kaplayan lezyonların neden olduğu hemodinamik değişikler izlenmektedir. Klinikte, inme, intrakranial (kafa içi) tümörler, epilepsi, demans (bunama), kognitif bozukluklarda ve normal fizyolojik değişimlerin non-invazif değerlendirilmesinde kullanılmaktadır.
Beynin oksijenlenme ve kanlanmasındaki değişiklikleri ölçerek, cerrahi riskin değerlendirilmesi ve operasyonun planlanmasında çok değerli bir tarama yöntemi olarak kullanılmaktadır. En önemli ve güncel kullanım alanı duyusal-motor ve konuşma merkezlerine yakın kitle lezyonlarında cerrahi öncesi yeterli kalitede fonksiyonel haritalandırmanın yapılabilmesine imkan tanır. Hastalıklarda tedavi öncesi ve sonrası zihinsel-duygusal testler ile beraber yapılır. Test sonuçları karşılaştırılarak tanı ve tedaviyi güçlendirici olarak kullanılır
Damarlara kateterle girişim yapılmadan ve radyasyonsuz olarak, damarların detaylı görüntülenmesini sağlar. İntrakranial (kafa içi) damarların görüntülenmesinde, ayrıca aorta, böbrek, akciğer, kol ve bacak damarlarının görüntülenmesinde kullanılır.
Kaslar, tendonlar, bağlar, menisküsler, diğer eklem diskleri, eklem kapsülü ve çevre yumuşak dokular hakkında detaylı bilgiler vermektedir. Spor yaralanmalarına bağlı dokuların değerlendirilmesinde diğer uzuv yaralanmalarında, eklemlerin yeni ve eski rahatsızları, iltihaplı durumlarında ( artritler), ayrıca kas-iskelet dokusu iltihapları, kitleleri veya başka organlardaki kitlelerden kemiklere olan yayılımın değerlendirilmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca disk fıtığı (bel fıtığı veya boyun fıtığı gibi) skolyoz (kamburluk) gibi omurga problemleri ile spinal cerrahi sonrası cerrahinin etkileri ile ilgili değerlendirmelerde kullanılır.
