Çocuklarda İlk Başvuruda Neler Yapılır?
NPİSTANBUL Hastanesi ve NPGRUP bünyesindeki Üsküdar Üniversitesi Feneryolu ve Etiler Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezleri, hastalığı anlamak ve müdahale etmek için size ve sevdiklerinize yardımcı olacak kaynaklar sunar.
Temel yaklaşımımız;
- Önce kapsamlı inceleme ve nöropsikolojik tarama yaparak teşhisi netleştirmek,
- Daha sonra ölçmeye dayanan metodlarla tedavi planı yapmak,
- Beyin kanıtlarını izleyerek tedavi uygulamaktır.
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi polikliniğimize ilk kez başvuran hasta önce psikiyatrik (ve gerekli görülürse ek olarak nörolojik) muayeneden geçer.
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi polikliniğimize ilk kez başvuran hastalar (özellikle daha önce tedavi almış ancak yararlanmamış, tedaviye dirençli hastalığı olanlar) tanı konma aşamasında ayrıntılı bir değerlendirmeden geçirilir.
Nöropsikolojik İnceleme
Öğrenme ve dikkat problemi olan çocuklara ve gençlere son altı ay içinde yapılmamışsa; beyin işlevlerini (planlama, dikkat, konsantrasyon, hafıza .. vb) ölçmeye yarayan testler uygulanır. Bunun için SPM; COG; DAUF; NVLT gibi bilgisayarlı testler ya da karşılıklı görüşme tekniği ile uygulanan özel bir grup testten hastanın durumuna uygun olanlar kullanılır.
Konuşma Profilinin Çıkarılması
Konuşma gecikmesi, kekemelik, telaffuz problemleri olan çocuk ve gençler Dil ve Konuşma Terapisi Uzmanı tarafından değerlendirilerek gerekli test ve tetkikler yapılır, tespit edilen konuşma sorununa yönelik olarak hastanın ihtiyacına uygun terapi yöntemi planlanır.
Kişilik Profilinin Çıkarılması
Gerekli durumlarda ve uygun hastalarda; MMPI, Rorschach gibi testler yapılarak kişilik özelliklerine bakılır. Hastada yoğun bir kaygı ya da algı ve/veya düşünce bozukluğu oluşturan ve bu şekilde ikincil süreçte beyin işlevlerinde bozulmaya yol açan, zorlayıcı bir kişilik yapısının olup olmadığı anlaşılır. Bulgular tedavi sürecinde kullanılır.
Kardiyovasküler Değerlendirme
Tansiyon ve nabız ölçümleri her hastada yapılır. Kardiyovasküler yakınması olanlarda, kardiyak risk taşıyan ilaçları kullananlar ve yeni başlanacaklarda mutlaka Elektrokardiyografi (EKG) çekilir.
Nörogörüntüleme
Son altı ay içinde yapılmamışsa; Kantitatif EEG [QEEG], Volumetrik Kraniyal MR tetkiklerinden en az biri çekilerek beynin yapısında ya da işleyişinde bir bozulma olup olmadığı ayrıntılı şekilde incelenir. Gerekirse daha ileri inceleme için PET, SPECT, Fonksiyonel MR yapılabilir. Zihinsel işlevlerle ilgili/nörolojik hastalık düşündüren bir şikayeti olanlarda son altı ay içinde yapılmamışsa Kraniyal MR ya da Bilgisayarlı Tomografi çekilir. Hangi görüntüleme tekniğinin kullanılacağı nöropsikiyatrik muayeneden sonra belirlenir.
Uyku Laboratuvarı
Uyku bozukluğu ya da epilepsi şüphesi olan hastalarda, tanıya yardımcı olacağı düşünülen Polisomnografi, Tüm gece 12/24 saatlik Video Monitorizasyonlu EEG çekimi yapılabilir. Hastanın uyku profili çıkarılarak psikiyatrik/ nörolojik tabloyla ilişkisi araştırılır.
Nörobiyokimyasal Değerlendirme
Gerekli görüldüğü durumlarda; çocuklara ve gençlere kan ve idrar tahlili yapılarak beyin işlevlerini etkileyebilecek olan vitamin, mineral, kandaki demir miktarı (anemi), kan şekeri düzensizlikleri; karaciğer ve böbrek fonksiyonları; yaygın ya da beyni etkileyen enfeksiyon varlığı araştırılır.
Nöroenflamatuar Değerlendirme
Çocuk ve gençlere gerekli olduğu durumlarda vücutta romatizmal ya da bağışıklık sistemini ve beraberinde beyin işlevlerini etkileyen bir hastalık varlığını gösteren ASO, CRP, çeşitli otoantikorlar ... vb tetkikler yapılır.
Nöroendokrin Değerlendirme
Hastanın şikayetleri (ör. Kilo değişikliği, enerji azalması, çarpıntı, titreme, bellek-dikkat problemleri ...vb) belli bazı hastalıklar için şüphe uyandırıyorsa kilo ölçümü yapılarak, Tiroid, Kortizol, Prolaktin gibi psikiyatrik tablolara eşlik eden ve beyin işlevlerini etkileyen hormonların düzeylerine mutlaka bakılır.
Toksik Tarama
Beyin işlevlerini etkileyen ilaç ya da bağımlılık yapan madde kullanımı olan kişilerde, bu maddeler kanda/idrarda araştırılır. Tedavinin başlangıcında ve takiplerde düzenli olarak tekrarlanır.
Klinik Farmakogenetik Değerlendirme
İlaç kullanan çocuk veya gençlerde, ilaç kan düzeylerinin tedavi değerlerinin üstüne çıkması ya da ilaç etkileşimleri beyin işlevlerinde bozulmaya yol açabilir. Bunu saptamak için, kullanılan ilaçların kan düzeyleri (TDM) ölçülür. Tedaviye yanıt vermeyen hastalarda farmakogenetik inceleme yapılarak, hastaya özel tedavi seçenekleri belirlenir.
